Austraalien

"Austraalien" uun ööder spriakwiisen

Sölring  Öömrang  Fering  Halunder  Halifreesk  Mooring  Wiringhiirder  Karhiirder  Gooshiirder

Tekst üüb Öömrang

Commonwealth of Australia Commonwealth faan Austraalien
Flagge Australiens Wappen Australiens Flag Woopen
Woolspröök: nään iar: Advance Australia („Fööruun, Austraalien“)
Amtelk spriak	Ingelsk (de facto)
Hoodstääd	Canberra
Stoot (skak)	Parlamentaarisk monarchii
Regiarang (skak)	Parlamentaarisk demokratii
Stoot baas	Könang Kaarl III. fertreeden faan generaalguwernöör David Hurley
Regiarang baas	Iarst minister Anthony Albanese (ALP)
Grate	(6.) 7.692.030 km²
Iinwenern	(52.) 25.324.713 (5. April 2019)
Iinwenern per km²	(191.) 3,1 Iinw./km²
BIP Totaal (nominaal) Totaal (PPP) BIP/Iinw. (nominaal) BIP/Iinw. (PPP)	2011 $ 1.488 miljarden (13.) $ 914 miljarden (18.) $ 65.477 (6.) $ 40.234 (15.)
HDI	0,929 (2.)
Münt	Austraalisk Dooler (AUD)
Suwereniteet	1. Janewoore 1901
Natsionaalhümne	Advance Australia Fair
Natsionaalfeierdai	Australia Day; 26. Janewoore
Tidjsoon	UTC+8, UTC+9:30, UTC+10, UTC+10:30 an UTC+11
Autokääntiaken	AUS
TLD	.au
Tilefoonföörwool	+61

Austraalien (ingelsk an latiinsk Australia,([ɒˈstɹeɪljə], [əˈstɹeɪljə], [əˈstɹæɪljə], [əˈstɹæɪliːə], [əˈstɹæɪjə] of [əˈstɹɛliːə] ) det komt faan latiinsk terra australis ‚süüdelk lun‘; amtelk nööm Commonwealth of Australia) as det sääkstgratst lun üüb a eerd. Uun't süüduasten leit Nei-Sialun, uun't nuurden lei Indoneesien, Uast-Timor, Waast-Nei-Guinea an Papua-Nei-Guinea. Uk en dial faan Antarktikaa hiart tu Austraalien.

Geografii

Koord

Austraalien (Australien) Canberra Canberra Sydney Sydney Melbourne Melbourne Brisbane Brisbane Perth Perth Adelaide Adelaide Darwin Darwin Alice Springs Alice Springs Cairns Cairns Hobart Hobart Mount Kosciuszko Mount Kosciuszko Uluru Uluru New South Wales Queensland South Australia Victoria Western Australia Northern Territory Tasmaanien Indoneesien Papua-Nei-Guinea Indisk Oosean Pasiifik Tiimorsia Arafurasia Koralensia Tasmansia Grat Austraalisk Bocht Golf faan Carpentaria Lake Eyre Lake Torrens Lake Gairdner

Stääden

Dön tjiin gratst stääden uun't lun san:

#	Stääd	Lidj (2016)
1	Sydney	4.321.534
2	Melbourne	4.196.201
3	Brisbane	2.054.616
4	Perth	1.874.577
5	Adelaide	1.165.639
6	Gold Coast	600.334
7	Canberra an Queanbeyan	432.141
8	Newcastle	322.279
9	Central Coast	307.740
10	Wollongong	261.897

Iindialang

Bundesstoot/Teritoorium Hoodstääd Western Australia (WA) Perth Northern Territory (NT) Darwin South Australia (SA) Adelaide Queensland (QLD) Brisbane Torres-Strait-Eilunen (tu QLD) New South Wales (NSW) Sydney Lord-Howe-Eilunen (tu NSW) Australian Capital Territory (ACT) Canberra Jervis Bay Territory (JBT) Victoria (VIC) Melbourne Tasmaanien (TAS) Hobart Macquarie-Eilun (tu TAS)

Regiuun Bütjenlunen Indik Ashmore- an Cartier-Eilunen (ACI) Kokos-Eilunen (CCK) Jul-Eilun (CXR) Pasiifik Koralensia-Eilunen (CSI) Norfolk-Eilun (NFK) Antarktis Austraalisk Antarktis Teritoorium Heard an McDonald-Eilunen (HMD)

Politiik

Det Nei Parlamentshüs (sant 1988)

Austraalien as en konstitutsionel monarchii. Det natsionaal parlament faan't lun (üüb Ingels: Federal Parliament) hee tau hüsing: at Representantenhüs an a Senaat. At Representantenhüs liket a Bundesdai an a Senaat liket a Bundesriad.

Det natsionaal wool (üüb Ingels: Federal Election) as aal trii juar. At letst wool wiar de 21. Mei 2022. At representenhüs hee nü 151 woolkreiser.

Austraalien as uk en bundesstoot. Arkes bundeslun hee sin aanj parlament.

Austraalien as sant 1931 lasmoot faan det Commonwealth of Nations.

At lun as lasmaat faan AUKUS (Australia, United Kingdom an United States), en militeerbündnis mä det Ferianigt Köningrik an dön Ferianigt Stooten.

Wiartskap

Uun't juar 2017 woon Austraalien 105.2 miljarden kubikmeetern faan eerdgas. At lun as üüb det njüügenst stääd faan lunen, wat eerdgas wan.

Luke uk diar

• Oseaanien

 Commonskategorii: Austraalien – Saamlang faan bilen of filmer

 Wikimedia Atlas: Austraalien – Geograafisk an histoorisk koorden

Ferwisang efter bütjen

Wääblink-kataloog tu Austraalien uun't Curlie Project (iar:DMOZ, üüb huuchsjiisk)

• Ministeerium för bütjluns uungeleegenhaiden (sjiisk)
• Austraalien uun CIA – The World Factbook (ingelsk)

Futnuuten

-25135

Lunen uun Oseaanien

Suwereen stooten: Austraalien Austraalien | Fidschi Fidschi | Kiribaati Kiribaati | Marshall-Eilunen Marshall-Eilunen | Nauru Nauru | Nei-Sialun Nei-Sialun | Palau Palau | Papua-Nei-Guinea Papua-Nei-Guinea | Samoa Samoa | Salomoon-Eilunen Salomoon-Eilunen | Tonga Tonga | Tupslööden Stooten faan Mikroneesien Tupslööden Stooten faan Mikroneesien | Tuwaalu Tuwaalu | Vanuatu Vanuatu

Stooten uun frei asosiiaring mä Nei-Sialun: Cook-Eilunen Cook-Eilunen | Niue Niue

Eilunen an Sköölen faan Eilunen, wat tu öler Lunen hiar:
(tu Austraalien) Norfolk-Eilun; (tu Chiile) Rapa Nui; (tu Frankrik) Fraansöösk Polyneesien, Neikaledoonien, Wallis an Futuna, (tu Neisialun) Tokelau;
(tu dön Ferianigt Stooten) Ameerikoonsk Samoa, Guam, Hawaii, United States Minor Outlying Islands.