Espeleoloxía

A espeleoloxía é unha práctica deportiva combinación de diversión, deporte e ciencia a través da exploración das covas. Este deporte conta cunha historia centenaria, pero mudou de xeito considerable nos últimos tempos.

Unha pouca historia xeral

Clay Perry escribiu sobre un grupo de homes e rapaces que exploraron covas a través de Nova Inglaterra. Este grupo referíase a si mesmo como os spelunkers (baixadores profundos). Este parece ser o primeiro uso da palabra (predecesora de espeleólogo e espeleoloxía) nos Estados Unidos de América. Sobre os anos 1950, spelunking foi un termo usado en xeral para as exploracións de covas no inglés americano. Era usado dun xeito libre, sen connotacións negativas ou positivas, mentres fóra dos Estados Unidos seguíase a usar 'caving' ("ir ás covas").

Nos anos 1960, o termo "spelunking" comezou a converterse en sinónimo de afeccionado, asociado a vestidos de algodón e luces adecuadas. En 1985, Steve Knutson (editor do American Caving Accidents) fixo a distinción seguinte:

[...] Notade que uso o termo "spelunker" para referirme a alguén non adestrado e descoñecedor das técnicas modernas de exploración, e "caver" para aqueles que o son.

Espeleoloxía moderna

Hoxe, a espeleoloxía é unha afección por moitas razóns diferentes: algúns están interesados na conservación, outros en busca de datos (a espeleoloxía propiamente dita). Os xeólogos exploran covas co propósito de aprender e descubrir datos sobre a formación de rochas, pero para a maioría restante o proprósito é divertirse.

O inicio na práctica hoxe é sinxelo debido á proliferación de clubs (de Galicia pódense mencionar Montañeros Celtas, Aradelas, Maúxo etc.). As covas poden ser exploradas (en xeral) durante calquera estación, pois permanecen en condicións de temperatura e humidade bastante estables durante todo o ano, aínda que hai que ter moita precaución coa climatoloxía e coñecer ben o contorno da cova.

Hai diversos animais que viven en covas: os principais son insectos e arácnidos, peixes (o máis coñecido é o peixe cego proteo), salamancas, morcegos etc. Asemade, pódense atopar moitos tipos de formacións diferentes, incluíndo estalactitas, estalagmitas ou columnas.

Deben aplicarse algunhas regras de sentido común para entrar nunha cova:

Protexer sempre a cabeza con casco en todo momento.
Estar seguro de que non hai perigo de inundación mentres se estea na cova.
Non ir nunca só. Como mínimo, aconséllase ir tres persoas.
Estar sempre certo de que alguén que estea fóra coñece a nosa estancia na cova.
Levar un mínimo de tres fontes de luz por persoa.
O contorno na cova é máis fráxil do que a xente cre: por medio da auga que corre cara a regatos e ríos, calquera contaminación pode pasar de xeito rápido á superficie ou a augas máis profundas.
Tres principios:
- Non coller nada agás debuxos;
- Non deixar nada agás as propias pegadas;
- Non matar nada agás o tempo;

Espeleoloxía urbana

É polo que concirne a cavidades feitas polo ser humano, como tubaxes de drenaxe ou túneles de ferrocarril en desuso, hai que prestar aquí máis atención ao xa dito: non se debe ir se está chovendo.

Estudos subterráneos

Hai tamén xente que está interesada en recoller datos científicos sobre covas feitas polo ser humano, máis que en exploralas. Esa disciplina é considerada por moitos como unha parte da espeleoloxía, sen ter un nome específico.

Véxase tamén

Outros artigos

Ligazóns externas

Federación Galega de Espeleoloxía
Catálogo dalgunhas das covas de Galicia Arquivado 10 de outubro de 2007 en Wayback Machine.