Tarsiiformes

Tarsiiformes Tarsiiformes Tarsios Rango fósil: eoceno - actualidade
Tarsius tarsier
Clasificación científica
Reino: Animalia Subreino: Eumetazoa Superfilo: Deuterostomia Filo: Chordata Subfilo: Vertebrata Superclase: Tetrapoda Clase: Mammalia Subclase: Eutheria (= Placentalia) Orde: Primates Suborde: Haplorrhini Infraorde: Tarsiiformes Gregory, 1915 Familia: Tarsiidae Gray, 1825
Xéneros
Carlito Groves & Shekelle, 2010 Cephalopachus Swainson, 1835 Tarsius Stor, 1780

A dos tarsiiformes (Tarsiiformes), ás veces denominados tarsiformes é unha infraorde de mamíferos primates haplorrinos reunidos nunha única familia actual, a dos tarsíidos (Tarsiidae), que comprende varias especies que estaban encadradas no até hai poucos anos considerado o seu único xénero, Tarsius, e que son coñecidas vulgarmente como tarsios, caracterizados polos seus grandes ollos, mans e pés moi desenvolvidos, que acaban en dedos longos rematados nun disco adhesivo, e que habitan nas selvas do sueste asiático e en varias illas de Indonesia. Ademais conta con numerosos xéneros en dúas familias extintas.

Cómpre sinalar que nos últimos anos (década do 2010), varios descubrimentos levaron a algúns expertos a reconsiderar este taxon, e houbo autores que propuxeron dividir o xénero Trasius en tres xéneros diferentes: Tarsius, Carlito e Cephalopachus, aínda non recoñecidos, por exemplo, nunha obra de referencia como Mammal Species of the World.

Durante moitos anos os tarsiiformes foron clasificados dentro dos prosimios, pero foron separados deles porque comparten varias características cos simios.

Características

De dimensións moi reducidas (de entre 9 a 16 cm de lonxitude, e de 80 a 150 g de peso), neste grupo encóntranse algúns dos primates máis pequenos que existen. A súa cabeza é arredondada, o pescozo curto (pero que permite xirar a cabeza até atrás, sen efectuar ningún movemento do tronco), o tronco máis curto e repoludo que o dos lemuriformes e a cola moi longa (de 13 a 27 cm), espida e rematada nunha guedella de pelo. Na cabeza, de fociño curto, destacan o grandes ollos, circulares e situados en posición frontal (visión estereoscópica (o que suxire a súa proximidade filoxenética cos antropoideos).

Os membros anteriores son curtos, mentres que os posteriores son moi longos, a causa da súa adaptación ao salto, e cos tarsos moi desenvolvidos (ao que alude o seu nome). Os dedos son longos e delgados, co extremo aplanado e dotado dun disco adhesivo. Os dedos teñen uñas planas, agás o segundo e o terceiro dos pés, que rematan en garras; os polgares son opoñíbeis.

O esqueleto presenta un desenvolvemento transversal do tórax con aplanamento do esterno, carácter referido á posición semierecta destes hábiles saltadores; a clavícula é longa e delgada.

Cranio dun tarsio.
Obsérvese o enorme tamaño das órbitas oculares.

O cerebro é moi pequeno (pesa uns 3 g), pero en proporción bastante ancho e cun prolongamento occipital que cobre parte do cerebelo; desataca o gran desenvolvemento dos centros da visión (o seu principal sentido da percepción) cuxos estratos celulares alcanzan un grao de diferenciación superior ao doutros primates, comprendido o home.

A dentadura está constituída por 34 dentes, distribuídos segundo a fórmula 2.1.3.3 / 1.1.3.3; amosa caracteres primitivos, especialmente na estrutura dos molares. O intestino, moi simple, presenta diversos caracteres que o asemellan ao dos insectívoros, e mesmo aos dos réptiles; carece de apéndice.

En xeral, o pulmón dereito ten 6 lóbuos, e o esquerdo, 4.

Posúen dous pares de mamas, un pectoral e outro abdominal; porén, pode existir un terceiro par pectoral. O útero é bicorne, e a placenta discoidal e decidua.

Bioloxía

Postura de repouso.

Os tarsios son de hábitos nocturnos e arborícolas e viven, solitarios ou en parellas, en zonas con matogueiras e arbustos en selvas pouco densas, cunha distribución restrinxida tan só aos arquipélagos da Sonda, Célebes e Filipinas. Dureante o día permanecen agochados entre a vexetación, en xeral aferrados a unha pequena póla vertical, e coa cola enroscada neste soporte. Non constrúen niños. Durante a noite desprázanse cunha notábel capacide acrobática nas árbores para buscar o seu alimento, consistente basicamente en insectos, aínda que tamén comen pequenos lagartos e crustáceos e outros invertebrados; non comen froitos, e a auga apáñana lambendo as follas das árbores. En xeral son silenciosos, pero poden emitir, coa boca entreaberta, algúns sons característicos, como débiles gritos. Tamén pódense comunicar por ultrasóns.

As femias paren unha soa cría por parto que, aínda que só pesan uns 20 g, nacen xa moi desenvolvidas, cos ollos abertos e cubertas; a nai transpórtaas suxeitándoas coa boca, pero as crías tamén poden agarrarse ao ventre da nai e tamén realizaren pequenos desprazamentos por si mesmas. Descoñécense os períodos de xestación e de amamentamento e, en canto á duración da vida desates aniamais, sábese dunha femia que viviu 10 anos nun zoolóxico.

Taxonomía

Unha taxonomía complicada

A clasificación dos tarsios foi, durante moito tempo, confusa. Xa en 1780 o médico e naturalista alemán Storr sinalara as diferenzas entre os lémures e as especies que hoxe coñecemos cono tarsios, e argumentou a necesidade de separar estes dous taxa.

Daquela cuñou o novo xénero Tarsius, para reunir os pouco correntes primates que posuían uns excepcionalente longos ósos tasianos, e deulle o nome de Tarsius spectrum á especie que definira Pallas dous anos antes, en 1778, como Lemur spectrum (de aí é de onde procede o nome binomial actual Tarsius spectrum).

Descricións

Infraorde

A infraorde dos Tarsiiformes foi descrita en 1915 polo zoólogo especializado en primatoloxía e paleontólogo estadounidense William King Gregory,

Familia

En canto á familia, fora descrita en 1825 polo zoólogo inglés John Edward Gray en Ann. Philos., n.s., 10: 338.

Etimoloxía

Infraorde

O nome Tarsiiformes está formado sobre a raíz do nome do xénero tipo, Tarsius coa adición da desinencia do latín científico -iformes, "en forma de".

Familia

Do memo modo, o nome da familia fómase sobre o nome do xénero tipo coa adición da desinencia do latín científio científico -idae, propia dos nomes das familias de animais.

En canto ao nome do xénero tipo Tarsius, deriva do latín tarsus, aludindo á lonxitude dos ósos tarsianos destes animais.

Unha clasificación controvertida

A clasificación da infraorde dos tarsiifomes é moi controvertida. Como exemplos, relaciónanse a continuacón as clasificacións dadas por alúns dos organismos especializados.

— Segundo Mammal Species of the World

Suborde Haplorrhini Pocock, 1918)

• Infraorde Tarsiiformes (Gregory, 1915)
  • Familia Tarsiidae Gray, 1825
    • Xénero Tarsius Storr, 1780
      • Tarsius bancanus Horsfield, 1821
        • Tarsius bancanus bancanus Horsfield, 1821
        • Tarsius bancanus borneanus Elliot, 1910
        • Tarsius bancanus saltator Elliot, 1910
      • Tarsius dentatus Miller & Hollister, 1921
      • Tarsius pelengensis Sody, 1949
      • Tarsius pumilus Miller & Hollister, 1921
      • Tarsius sangirensis Meyer, 1897
      • Tarsius syrichta (Linnaeus, 1758)
      • Tarsius tarsier (Erxleben, 1777)

— Segundo Animal Diversity Web

Suborde Haplorrhini Pocock, 1918)

• Infraorde Tarsiiformes (Gregory, 1915)
  • Familia Tarsiidae Gray, 1825
    • Xénero Tarsius Storr, 1780
      • Tarsius bancanus Horsfield, 1821
      • Tarsius dentatus Miller & Hollister, 1921
      • Tarsius pumilus Miller & Hollister, 1921
      • Tarsius syrichta (Linnaeus, 1758)

— Segundo Paleobiology Database

Suborde Haplorrhini Pocock, 1918)

• Infraorde Tarsiiformes (Gregory, 1915)
  • Familia Tarsiidae Gray, 1825
    • Xénero Tarsius Storr, 1780
      • Tarsius dentatus Miller & Hollister, 1921
      • Tarsius eocaenus Beard et al., 1994
      • Tarsius fuscus Fischer, 1804
      • Tarsius lariang Merker & Groves, 2006
      • Tarsius pelengensis Sody, 1949
      • Tarsius pumilus Miller & Hollister, 1921
      • Tarsius sangirensis Meyer, 1897
      • Tarsius sirindhornae Chaimanee et al., 2011
      • Tarsius tarsier (Erxleben, 1777)
      • Tarsius thailandica Ginsburg & Mein, 1987
      • Tarsius tumpara Shekelle et al., 2008
      • Tarsius wallacei Merker et al., 2010
    • Xénero Carlito Groves & Shekelle, 2010
      • Carlito syrichta (Linnaeus, 1758)
    • Xénero Cephalopachus Swainson, 1835
      • Cephalopachus bancanus (Horsfield), 1821

— Segundo a Unión Internacional para a Conservación da Natureza e dos Recursos Naturais

• Familia Tarsiidae
  • Tarsius bancanus
    • Tarsius bancanus ssp. bancanus
    • Tarsius bancanus ssp. borneanus
    • Tarsius bancanus ssp. natunensis
    • Tarsius bancanus ssp. saltator
  • Tarsius dentatus
  • Tarsius lariang
  • Tarsius pelengensis
  • Tarsius pumilus
  • Tarsius sangirensis
  • Tarsius syrichta
  • Tarsius tarsier
  • Tarsius tumpara
  • Tarsius wallacei

Galería

• 
  Tarsius tarsier, o tarsio fantasma.
• 
  Carlito syrichta = Tarsius syrichta, o tarsio filipino.
• 
  Lámina de T. tarsier na obra Bosquejo geográfico é histórico-natural del archipiélago Filipino
  de Ramón Jordana y Morera.
• 
  Cephalopachus bancanus, o tarsio de Horsfield.
• 
  Cephalopachus bancanus borneanus, o tarsio de Borneo.

Véxase tamén

Bibliografía

• Brandon-Jones, D.; A. A. Eudey, T. Geissmann, C. P. Groves, D. J. Melnick, J. C. Morales, M. Shekelle & C. B. Stewart (2004):

"Asian Primates Classification" International Journal of Primatology 25 (1): 97-164. Resumo.

• Chiarelli, A. B. (1972): Taxonomic Atlas of Living Primates. Londres, Reino Unido & Nova York, EUA: Academic Press. ISBN 0-1217-2550-2.
• Groves, Colin P. (2001): Primate Taxonomy. Washington, EUA & Londres, Reino Unido: Smithsonian Institution Press. ISBN 1-5609-8872-X.
• Gursky-Doyen, Sharon & Jatna Suprinata, eds. (2010): Indonesian Primates. Nova York / Dordrecht / Heidelberg / Londres: Springler. ISBN 978-1-4419-1559-3 / ISBN 978-1-4419-1559-7.
• Kowalski, Kazimierz (1981): "Suborden Tarsioidea", en: Mamíferos. Manual de teriología. Madrid: H. Blume Ediciones. ISBN 84-7214-229-9, pp. 320–321.
• Nowak, Ronald M. (1999): Walker's Primates of the World. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-6251-5.
• Parker, Sybil P. (1990): Grzimek's Encyclopedia of Mammals. Volume 2. Nova York, NY, EUA: McGraw-Hill Publishing Company. ISBN 0-0790-9508-9.
• Vaughan, T. A. (1986): Mammalogy. Terceira edición. Fort Worth, Texas, EUA: Saunders College Publishing.
• VV. AA. (1968): "Tarsioideos" en: Enciclopedia Salvat de las ciencias. Tomo 6. Animales vertebrados. Pamplona: Salvat, S. A. de Ediciones, pp. 290–292.
• Wilson, D. E. & Reeder, D. M., eds. (2005): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference, 3ª ed. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4.
• Wright, P.; E. Simons & S. Gursky, eds. (2003): Tarsiers: past, present, and future. Estados Unidos de América: Rutgers University Press.

Outros artigos

• Primates
• Haplorrinos

Ligazóns externas

• TARSIERS (Tarsiidae) en szgdocent.org (en inglés)
• The only primate to communicate in pure ultrasound en NewsCientist.com (en inglés)
• Tarsiiformes no NCBI.
• Tarsiidae^{[Ligazón morta]} no CITES.
• Tarsiidae no ITIS.