1999
| Տարիներ |
|---|
| 1995 · 1996 · 1997 · 1998 — 1999 — 2000 · 2001 · 2002 · 2003 |
| Տասնամյակներ |
| 1970‑ականներ · 1980‑ականներ — 1990‑ականներ — 2000‑ականներ · 2010‑ականներ |
| Դարեր |
| 19-րդ դար — 20-րդ դար — 21-րդ դար |
| Գրիգորյան օրացույց | 1999 MCMXCIX |
| Հուլյան օրացույց | 1998—1999 (հունվարի 14 -ից) |
| Հուլյան օրացույց բյուզանդական շրջան |
7507—7508 (սեպտեմբերի 14-ից) |
| Հռոմի հիմնադրումից սկսած | 2751—2752 (մայիսի 4-ից) |
| Հայկյան տոմար | 4491—4492 (օգոստոսի 11-ից) ՏՆՂԱ—ՏՆՂԲ |
| Հրեական օրացույց |
5759—5760 ה'תשנ"ט — ה'תש"ס |
| Իսլամական օրացույց | 1420—1421 |
| Չինական օրացույց | 4695—4696 戊寅 — 己卯 դեղին վագր — դեղին ճագար |
| Եթովպական օրացույց | 1991—1992 |
| Հին հնդկական օրացույց | |
| - Վիկրամ սամվատ | 2055—2056 |
| - Շակա սամվատ | 1921—1922 |
| - Կալի յուգա | 5100—5101 |
| Իրանական օրացույց | 1377—1378 |
| Բուդդայական օրացույց | 2542 |
1999 թվական, ոչ նահանջ տարի, ըստ Գրիգորյան օրացույցի սկսում է ուրբաթ օրը։ Սա մեր թվարկության 1999 թվականն է, XX դարի 99-րդ տարին։
Դեպքեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հունվար
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հունվարի 1 – Հիմնադրվեց եվրոն։
- Հունվարի 3 – Տիեզերք ուղարկվեց Mars Polar Lander-ը ՆԱՍԱ-ի կողմից։
- Հունվարի 4 – Գնդացիրը կրակ բացեց Շիա իսլամիստ հավատացյալների վրա Պակիստանի Իսլամաբադ քաղաքի մզկիթում` սպանելով 16 և վիրավորելով 25 մարդու
- Հունվարի 13 - «Արմենիա» հեռտուստաընկերության առաջին պաշտոնական եթերը
- Հունվարի 25 - 6,2 մագնիտուտով երկրաշարժ արևմտյան Կոլումբիայում, զոհվեց 1.900 մարդ
Փետրվար
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Փետրվարի 4 – Անզեն գվինեացի ներգաղթյալ Ամադու Դիալոն սպանվեց Նյու Յորքի ոստիկանության կողմից, ինչը բերեց ռասայական բողոքների քաղաքում[1]։
- Փետրվարի 7 – Հորդանանի թագավոր Հուսեյն I Իբն Թալալը մահացավ քաղցկեղից և նրա որդի Աբդալլահ II-ը փոխարինեց նրան գահին։
- Փետրվարի 11 – Պլուտոնն իր ուղեծրով ավել հեռվացավ Արևից քան Նեպտունը։ Այն եղել է Նեպտունից մոտիկ 1979 թվականից և նորից կլինի 2231 թվականին։
- Փետրվարի 12 – ԱՄՆ նախագահ Բիլ Քլինտոնը արդարացվեց ինպիչմենտի գործողություններում ԱՄՆ-ի սենատի կողմից։
- Փետրվարի 16
- Ուզբեկստանում մահափորձ իրականացվեց նախագահ Իսլամ Կարիմովի դեմ[2]
- Ամբողջ Եվրոպայում քուրդ ցուցարարները շրջափակեցին դեսպանատներ և պատանդներ վերցրեցին, երբ Թուրքիան ձերբակալեց նրանց առաջնորդներից մեկին։
- Փետրվարի 21 – Ֆինլանդիայի հրաձգարանում Սաննա Սիլլանպան գնդակահարեց չորս մարդու։
- Փետրվարի 22 – Իրաքի Շիա նվիրապետ Մոհամմադ Մոհամմադ Սադաք ալ Սադրը սպանվեց։
- Փետրվարի 23
- Քուրդ ապստամբների առաջնորդ Աբդուլլահ Օջալանը դատապարտվեց պետական դավաճանության մեջ Անկարայում։
- Ռասիստ Ջոն Վիլիամ Քինգը մեղավոր ճանաչվեց աֆրոամերիկացի Ջեյմս Բիրդի առևանգման և սպանության մեջ։
- Ձնահյուսը ավստրալիայի Գալտուր գյուղում սպանեց 31 մարդու։
Ապրիլ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ապրիլի 20 - ԱՄՆ Կոլորադո նահանգի Ջեֆերսոն շրջանում գտնվող Կոլումբայնի ավագ դպրոցում աշակերտներ Էրիկ Հարիսը և Դիլան Կլեբոլդը զինված մուտք են գործում շինություն՝ սպանելով 12 աշակերտի, 1 ուսուցչի և վիրավորում ևս 23 աշակերտի, որից հետո ինքնասպանություն են գործում։
Մայիս
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Մայիսի 10 - «Մշակույթ» հեռուստաալիքի առաջին եթերը
- Մայիսի 30 - Հայաստանում 2-րդ գումարման Ազգային ժողովի ընտրություններ
Սեպտեմբեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Սեպտեմբեր - ՕՐԵՐ հայկական-եվրոպական անկախ ամսագիրը լույս է տեսնում Պրահայում (Չեխիա), որի հրատարակիչը ոչ կառավարական Կովկաս-Արևելյան Եվրոպա լրատվական կենտրոնն է՝ Հակոբ Ասատրյանի խմբագրությամբ։
Հոկտեմբեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- հոկտեմբերի 27 - Հայաստանի Ազգային ժողովի նիստերի դահլիճում տեղի ունեցած ահաբեկչական գործողության ժամանակ սպանվում են Կարեն Դեմիրճյանը, Վազգեն Սարգսյանը, ԱԺ հինգ պատգամավորներ և մեկ նախարար։
Դեկտեմբերի
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Դեկտեմբերի 31 - Բորիս Ելցինը հրաժարական է տալիս Ռուսաստանի նախագահի պաշտոնից, նախագահի պաշտոնակատար է դառնում վարչապետ Վլադիմիր Պուտինը։
Ծնունդներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հունիսի 25 - Գալուստյան Անաստասիա, հայ գեղասահորդուհի
- Հուլիսի 9- Վահան Բիչախչյան, հայազգի ֆուտբոլիստ։
Մահեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հունվարի 15 - Սուրեն Նազարյան, հայ քանդակագործ, Հայաստանի ժողովրդական նկարիչ (1980)
- Հունվարի 29 - Մարո Մարգարյան, հայ բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի
- Փետրվարի 5 - Ռուբեն Հովնաթանյան, հայ նկարիչ
- Փետրվարի 8, Արծրուն Մարգարյան, Հայաստանի ներքին գործերի և ազգային անվտանգության փոխնախարար, ներքին զորքերի հրամանատար, գեներալ-մայոր, Արցախյան պատերազմի մասնակից (ծ. 1959 թ.)
- Օգոստոսի 10 -
- Էդվարդ Ջրբաշյան, պրոֆեսոր (1967), ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1982), ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1970), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ (1956)
- Էդուարդ Եգորյան, հայ քաղաքական գործիչ, ՀՀՇ վարչության անդամ, Հայաստանի Ազգային ժողովի պատգամավոր (1995-1999) (ծ. 1953 թ.)
- Օգոստոսի 12 - Պավել Արսենով, հայ, խորհրդային դերասան և ռեժիսոր
- Օգոստոսի 18 - Արթուր Փինաջյան, ամերիկացի հայազգի նկարիչ
- Հոկտեմբերի 23 - Գևորգ Բաղջյան, կանադահայ պատմաբան, իրավագետ, սոցիոլոգիայի և իրավունքի դոկտոր
- Նոյեմբերի 9 - Հրաչյա Անդրեասյան, ռազմական գործիչ։ Հայաստանի բանակի գեներալ-լեյտենանտ
- Սեդա Ղարագյոզյան, հայ գեղանկարչուհի
- Մայիսի 2 - Անահիտ Ցիցիկյան, հայ ջութակահարուհի (ծ. 1926 թ.)
- Մայիսի 23 - Օուեն Հարթ, կանադացի պրոֆեսիոնալ ըմբշամարտիկ
- Հունիս 26 - Լևոն Հակոբյան, քիմիկոս (ծ. 1938 թ.)
- Հուլիսի 1 - Ջոշուա Նքոմո, ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ
- Հոկտեմբերի 27 -
- Կարեն Դեմիրճյան, հայ քաղաքական և պետական գործիչ, ՀԽՍՀ կենտկոմի առաջին քարտուղար (1974-1988) Հայաստանի Ազգային ժողովի նախագահ (1999), Հայաստանի ազգային հերոս (ծ. 1932 թ.)
- Վազգեն Սարգսյան, հայ քաղաքական և պետական գործիչ, Հայաստանի պաշտպանության նախարար (1991-1992, 1995-1999) Հայաստանի վարչապետ (1999), Հայաստանի ազգային հերոս, Արցախի հերոս (ծ. 1959 թ.)
- Յուրի Բաշխյան, հայ քաղաքական գործիչ, Հայաստանի Ազգային ժողովի փոխնագահ (1998-1999) (ծ. 1947 թ.)
- Ռուբեն Միրոյան, հայ կուսակցական և պետական գործիչ, ՀԺԿ վարչության քարտուղար, Հայաստանի Ազգային ժողովի փոխնախագահ (1999) (ծ. 1939 թ.)
- Միքայել Քոթանյան, հայ տնտեսագետ, տնտեսագիտական գիտությունների դոկտոր (1972), պրոֆեսոր (1978), ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ (1977) և ակադեմիկոս (1986), ՀԽՍՀ Գերագույն խորհրդի (1985-1989) և Հայաստանի Ազգային ժողովի պատգամավոր (1999) (ծ. 1927 թ.)
- Հենրիկ Աբրահամյան, հայ պետական և հասարակական գործիչ, լրագրող, բանասեր, պատմական գիտությունների թեկնածու, «Միասնություն» խմբակցության անդամ, ՀԺԿ քաղաքական խորհրդի անդամ, Հայաստանի Ազգային ժողովի պատգամավոր (ծ. 1939 թ.)
- Արմենակ Արմենակյան, հայ հասարակական գործիչ, ազատամարտիկ-հրամանատար, Հայաստանի Ազգային ժողովի պատգամավոր (1995-1999, 1999), «Նորք-Մարաշ» հայրենակցական բարեգործական միության նախագահ (ծ. 1955 թ.)
- Լեոնարդ Պետրոսյան, հայ պետական գործիչ, ԱՀ վարչապետ (1995-1998), ԱՀ նախագահի պաշտոնակատար (1997), Հայաստանի պաշտպանության նախարարի տեղակալ (1998-1999), Հայաստանի օպերատիվ հարցերի նախարար (1999) (ծ. 1953 թ.)
- Նոյեմբերի 6 - Ռեգինա Ղազարյան, հայ նկարիչ (ծ. 1915 թ.)
- Նոյեմբերի 25 - Սերգեյ Բադալյան, հայ կուսակցական, պետական գործիչ, Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի առաջին քարտուղար (1992-1999), Հայաստանի Ազգային ժողովի պատգամավոր (1995-1999) (ծ. 1947 թ.)
- Դեկտեմբերի 22 - Հայրիկ Մուրադյան, հայ երգիչ-բանահավաք, ազգագրագետ, ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստ (1955) (ծ. 1905 թ.)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ The Diallo Verdict: The Overview; 4 Officers in Diallo Shooting Are Acquitted of All Charges The New York Times
- ↑ Cummings, Sally N. (2002). Power and change in Central Asia. էջ 130.