Դոմենիկո Ֆոնտանա

Դոմենիկո Ֆոնտանա; Domenico Fontana
Ծնվել է	1543[…]
Ծննդավայր	Մելիդե, Paradiso Subdistrict, Լուգանո շրջան, Տիչինո, Շվեյցարիա
Մահացել է	1607[…]
Վախճանի վայրը	Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն
Ազգություն	իտալացի
Ստեղծագործություն(ներ)	Սան Լուիջի դե Ֆրանչեզի, Քուիրինալյան պալատ, Լատերանյան պալատ, Նեապոլի թագավորական պալատ, Վատիկանի առաքելական պալատ և Villa Sforzesca?
Ոճ	մաներիզմ
Մասնագիտություն	ճարտարապետ, նկարիչ, քանդակագործ, քաղաքաշինարար և ճարտարագետ
Պարգևներ և ; մրցանակներ
	Domenico Fontana Վիքիպահեստում

Դոմենիկո Ֆոնտանա (իտալ.՝ Domenico Fontana), (1543^[1]^[2]^[3]^[…], Մելիդե, Paradiso Subdistrict, Լուգանո շրջան, Տիչինո, Շվեյցարիա - 1607^[1]^[3]^[4]^[…], Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն), իտալացի ճարտարապետ։ Ծնվել է ներկայիս Տիչինո քաղաքում։ Աշխատել է Իտալիայում՝ Հռոմում և Նեապոլում։

Կենսագրություն

Դոմենիկո Ֆոնտանան ծնվել է Լուգանո լճի մոտ գտնվող Մելիդե գյուղում, որը ներկայիս Տիչինո քաղաքի մասն է կազմում։ Հռոմ է տեղափոխվել 1563 թվականին՝ նախքան Միքելանջելոյի մահը, որպեսզի միանա իր ավագ եղբորը՝ Ջիովաննիին^[5]։ Նա վստահություն էր ձեռք բերել Կարդինալ Մոնտալտոյի՝ նույն ինքը Սիքստոս V Պապի մոտ, որը 1584 թվականին նրան հանձնարարում է Սանտա Մարիա Մաջորե եկեղեցու դել Պրեսեպիո կապելլայի կառուցումը։ Դա մի հիանալի կառույց է՝ հարուստ և ծանրաբեռնված հարդարանքով, որը ոչ մի կերպ չի խոչընդոտում հիմնական ճարտարապետական ուրվագիծը։ Այն ամբողջանում է գմբեթով, որն արված է Մոնտեպուլչիանոյի Սան Մարիո եկեղեցու ոճով։ Ֆոնտանան Սանտա Մարիա Մաջորե եկեղեցու կողքին կառուցում է նաև Մոնտալտո պալատը, որի դեկորատիվ քանդակներն ու ժանեզարդերը շատ տպավորիչ են։

Երբ կարդինալ Մոնտալտոն ձեռնադրվում է որպես Սիքստոս V Պապ, Դոմենիկո Ֆոնտանային նշանակում է Սուրբ Պետրոսի բազիլիկի ճարտարապետ՝ շնորհելով նրան «Ոսկե Աստղի շքանշան»։ Ֆոնտանան Սուրբ Պետրոսի գմբեթին ավելացնում է լապտեր, ինչպես նաև առաջարկում է երկարաձգել ինտերիերը լայնածավալ նավով։

Առավել նշանակալի փոփոխություններ նա իրականացրել է Լաթերանյան բազիլիկում, որտեղ ներմուծել է հյուսիսային ճակատի շքեղ կրկնակի կամարաշարքը, ինչպես նաև ավելացրել է Սուրբ աստիճանի երկհարկանի սյունասրահը։ Սյուների նախասիրությունը, որպես ճարտարապետական էական հատկանիշ, հանդիպում է նաև Դոմենիկոյի և նրա եղբոր՝ Ջիովաննի կողմից կերտված շատրվաններում, ինչպես օրինակ՝ Ակվա Պաոլա կամ Տերմինի շատրվաններում։

Ի թիվս աշխարհիկ շինությունների իր զուսպ ոճով առանձնանում է Լաթերանյան պալատը, որի կառուցվածքային սկզբունքները և ճարտարապետական լուծումներն անհերքելի են, բայց և այնպես այստեղ ակնհայտ է երևակայության լիակատար բացակայությունը և ոճի միանմանությունը։ Ճարտարապետական խնդրի մեկ լուծումը բնորոշ էր Ֆոնտանային, ինչը հանդիպում է Լաթերանյան պալատում, հետագայում՝ Վատիկանում և Քուիրինալյան պալատում։

Եգիպտական կոթողներ

1586 թվականին նա կանգնեցրել է Սուրբ Պետրոսի հրապարակի կոթողը, որը կշռում է 327 տոննա։ Աշխատանքներին մասնակցել է 900 մարդ, 75 ձի, նաև օգտագործվել է անհամար փոկանիվներ ու պարաններ։ Ողջ աշխատանքի նկարագիրը Ֆոնտանան ներկայացրել է «Della transportatione dell'obelisco Vaticano e delle fabriche di Sisto V (Rome, 1590)»-ում^[6]։ Հայտնի է, որ աստղագետ Իգնացիո Դանտին ևս աջակցել է նրան այս աշխատանքներում։ Ֆոնտանան նաև օգտագործել է իր կայուն գիտելիքները, ինչն առաջացրել է համամարդկային զարմանք այն ժամանակ, երբ նա մոնտաժում էր մյուս երեք հնագույն կոթողները Պիացցա դել Պոպոլոյում, Սանտա Մարիա Մաջորեի հրապարակում և Լաթերանյան հրապարակում։

Այլ աշխատանքներ

Այն բանից հետո, երբ մահանում է Սիքստոս V Պապը, Ֆոնտանան շարունակում է ծառայությունը նրա հաջորդի՝ Կղեմես VIII Պապի մոտ։ Շուտով սակայն, դժգոհելով նրա ոճից, և մեղադրելով հանրային գումարների յուրացման մեջ, պապը նրան ազատում է պաշտոնից^[5], և Դոմենիկո Ֆոնտանան տեղափոխվում է Նեապոլ։ Այնտեղ նրան ընդունում Է ճարտարապետ Վիչերոյը։ Մի շարք ջրանցքներ նախագծելուց հետո նա կառուցում է Նեապոլի թագավորական պալատը։

Դոմենիկո Ֆոնտանան մահացել է 1607 թվականին։ Նրա մարմինն ամփոփված է Սանտ Աննա դեյ Լոմբարդի եկեղեցում։

Նրա եղբայրը՝ Ջիովաննի Ֆոնտանան, նույնպես ճարտարապետ է եղել, իսկ նրա որդին՝ Ջուլիո Չեզարեն եղել է Նեապոլի արքայական տան ճարտարապետը^[5]։

Աշխատանքներ

Domenico Fontana. Della transportatione dell'obelisco Vaticano e delle fabriche di Sisto V. Rome 1590.
Առցանց խմբագրություն, Նյու Յորքի հանրային գրադարանից
Առցանց խմբագրություն from Rare Book Room.

Պատկերասրահ

Գրականություն

Henze, Anton. Kunstführer Rom. — Stuttgart: Reclam, 1994. — ISBN 3-15-010402-5.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Union List of Artist Names
↑ ^2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (իսպ.) — 1999.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Fontana, Domenico". Encyclopædia Britannica. 10 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 607.
↑ New York Public Library digital collections

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դոմենիկո Ֆոնտանա» հոդվածին։

[_05ecfa2823e99e13-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Union List of Artist Names

[_4e54daa017aa0334-2] 2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica

[_ef45a25dc951d65b-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (իսպ.) — 1999.

[_1406fcdc8fa5ca13-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 RKDartists (նիդերլ.)

[Ֆոնտանա-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Fontana, Domenico". Encyclopædia Britannica. 10 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 607.

[6] New York Public Library digital collections

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]