Sağlık Bilimleri Enstitüsü

ÖZET
Kaynak ile imalat tekniklerinin kullanımı genel itibariyle tüm metal endüstri üreticilerine sağladığı maliyet, zaman, kalite gibi fırsatlar sebebiyle yaygın bir şekilde kullanılmakta olan bir bütünleştirme yöntemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Kaynak ile ilgili üretimlerde gerekli işlemlerin gerçekleştirilmesinde kullanılan elektrikli iş ekipmanlarından doğabilecek elektrik enerjisi tehlikeleri ve bu tehlikelerin yarattığı riskleri en aza indirgenmesi için alınacak güvenli çalışma tedbirleri ve bu tedbirlere paralel olarak yapılması zaruri periyodik kontrol ve ölçümlerle beraber kaynaklı imalat sektörü profesyonelleri için dikkat etmeleri gereken hususlar belirlenip tüm sektörde bir farkındalık oluşturulması amaçlanmıştır. Bu çalışmada kaynaklı birleştirme yöntemlerini kullanan tüm sektörlerde faaliyetlerine devam eden işletmelerin işveren, işveren vekili, iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri, kaynak işleri çalışanları ve bu çalışanlarla aynı ortam da çalışma faaliyetlerini yürüten diğer tüm çalışanlar için elektrik enerjisi tehlikeleri ve bu tehlikelerin yarattığı risklerden kaynaklı ortaya çıkabilecek sağlık ve güvenlik risklerinin kabul edilebilir bir seviyeye çekilmesinde bir rehber olması amacı ile hazırlanmış ve güvenli bir çalışma ortamının sağlanması için ilgili hususlara örneklemeler yoluyla değinilmiştir.
ABSTRACT
The use of welding in the manufacturing techniques generally appears as an integration method that is widely used due to the opportunities such as cost, time and quality for all of the metal industry manufacturers. In order to minimize the electrical energy hazards that may arise from the electrical work equipment used in performing the necessary processes in the welding related production and the risks caused by these hazards, safe working measures and the issues that should be taken into consideration in parallel with these measures are determined for the welding industry professionals. It is aimed to create awareness in the whole sector. In this study, the electrical energy hazards and risks arising from these hazards may arise for employers, employers' representatives, occupational health and safety professionals, welding workers and all other employees who carry out their work in the same environment as enterprises that continue their activities in all sectors using the welded jointing methods. It has been prepared to serve as a guide in taking the health and safety risks to an acceptable level and related issues have been addressed through examples to ensure a safe working environment.

ÖZET
Kaynak işleri imalatı, günümüz koşullarında nüfus artışına paralel olarak artan yapı işleri, metal imalatı ve sanayide gün geçtikçe ivme kazanmakta ve artan talepler doğrultusunda kaynak işinden anlayan yetkin, nitelikli çalışanların da yetiştirilmesi ile ülkemiz katma değerine de kazanç sağlanmaktadır. Bununla birlikte kaynak işlerindeki iş yükü ile kaynakçıların çalıştıkları farklı ortamlarda karşılaştığı risk etmenlerindeki artış ve iş kazalarının ortaya çıkması, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin eksiksiz şekilde uygulanmasını kaçınılmaz hale getirmektedir. İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alındığı iyi uygulamalarda, çalışan ve çalışma ortamı gözetimleri ile risk analizinin işlerliği kaynakçıların güvenliğini sağlamada önem arz etmektedir. Bu çalışmada kaynak işlerinde farklı ortam ve çalışma koşullarının iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerince incelenerek bölümlendirilmesi, tehlike ve risklerinin ortaya çıkarılması, durum tespitinin yapılması ve sonucuna göre alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi, iş kazasına neden olacak faktörlerin belirlenerek bertaraf edilmesi ve çalışanların vücut bütünlüğünün tam olarak korunması amacıyla risk analizinin oluşturulması hedeflenmektedir.
ABSTRACT
In today's conditions,The welding works manufacturing is gaining momentum in the construction works, metal fabrication and industry increasing day by day in parallel with the population increase, and in line with the increasing demands, It contributes to the added value of our country with the training of competent, qualified personnel who understand the welding work. However, the increase in the risk factors faced by the welders in different environments, and the emergence of work accidents make the inevitable implementation of occupational health and safety measures. In good practices where occupational health and safety measures are taken, the operability of employee and work environment surveillance and risk analysis are important in ensuring the safety of welders. In this study, It is aimed to create a risk analysis for examining and partitioning different environment and working conditions in welding works by occupational health and safety professionals, to identify the hazards and risks, to determine the situation and determine the measures to be taken according to the result, to determine the factors that will cause work accidents and to eliminate and to the full protection of employees' body integrity.

ÖZET
Kaynakçılık mesleği yüzyıllar boyunca tüm toplumlarda popüler bir meslek olmasına karşın, kaynak işlemi sırasında kullanılan yöntemlerin fazlalığı, kaynak işleminde kullanılan kimyasal karışımlar ve yüksek ısı sonucunda ortamda açığa çıkan gazların solunması veya radyoaktif tehlikeler bu mesleği hem sağlık hem de güvenlik anlamında riskli hala getirmekte ve özellikle uzun vadede işçilerin mesleki maruziyetler sonucunda sağlık sorunlarıyla uğraşmalarına neden olmaktadır. Yüzden fazla çeşidi olan kaynak işlemi, vücutta sinir sistemi, solunum sistemi, sindirim sistemi veya kas-iskelet sistemi gibi pek çok sistemi etkilemektedir. İşçilerin yaşadığı en büyük sorun ise özellikle solunum sisteminde karşımıza çıkmaktadır. Kaynak birleştirme işleminde farklı süreçler ve birden fazla kimyasal maddenin karıştırılarak kullanılması, açığa çıkan kaynak dumanının da çok çeşitli olmasına, verdiği hasarında farklılık göstermesine neden olmaktadır. Solunan bu gazların verdiği hasar işçileri olumsuz etkilemekte ve yaşam kalitelerini düşürebilmektedir. Bu çalışma da üretim faktörlerindeki artışlar ve teknolojik ilerlemeler sonucu, havacılık, uzay, gemi veya otomotiv endüstrisi gibi hemen hemen bütün üretim endüstrilerinde ihtiyaç haline gelen kaynakçıların, mesleklerini yaparken karşılaştıkları sağlık risklerinin ve yaşadıkları sağlık sorunlarının üzerinde durulmakta, kimyasalların işçilerin sağlığına verdiği hasarlardan ve bu hasarları en aza indirebilmek için alınabilecek korunma önlemlerinden bahsedilmektedir.
ABSTRACT
Although the welding profession has been popular in all societies for centuries, the excessive methods used during the welding process, the chemical mixtures used in the welding process and the inhalation of gases released as a result of high temperature or radioactive hazards still bring this profession risky in terms of health and safety and especially long In the term, it causes workers to experience health problems as a result of occupational exposures welding process with more than a hundred varieties affects many systems in the body such as nervous system, respiratory system, digestive system or musculoskeletal system. The biggest problem that workers face is especially in the respiratory system. Different processes and mixing of more than one chemical in the welding combining process, causes the resulting welding smoke to be very diverse and differ in their damage. Damage caused by these gases inhaled affects workers negatively and may decrease their quality of life. In this study, as a result of the increase in production factors and technological advances, the health risks and health problems faced by welders, who have become a necessity in almost all production industries such as aviation, space, ship, or automotive industry, are emphasized, and the damage caused by chemicals to workers' health and protection measures that can be taken to minimize damage is mentioned.

ÖZET Tıbbi laboratuvarlarda yapılan çalışmalar, sağlık ve güvenlik açısından tehlikeli ve riskli olabilmektedir. Laboratuvar çalışmaları insan sağlığının korunabilmesi, hastalıkların kaynağının öğrenilebilmesi, çevre kirliliği ve ayrıca laboratuvar çalışanlarının eğitimi açısından önemlidir. Ülkemizde, laboratuvarların güvenliği ulusal ve uluslararası hazırlanan yasal düzenlemelerle sağlanmaktadır. Ancak laboratuvar çalışma ortamlarındaki risk faktörleri değişken olabilmektedir. Laboratuvarlarda fiziksel, biyolojik, ergonomik, kimyasal risk etmenleri ile iş ekipmanları, cam malzemeler, elektrikli araçlardan kaynaklanan tehlikelerin ve insan kaynaklı faktörlerin iyi analiz edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada tıbbi laboratuvarlarda çalışanların maruz kaldığı tehlike ve risklerin belirlenmesi ve çalışma öncesinde kontrol listelerinin oluşturulması ile iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi hedeflenmiştir. ABSTRACT Studies in medical laboratories can be dangerous and risky in terms of health and safety. Laboratory studies are important in terms of protecting human health, learning about the source of diseases, environmental pollution and also training of laboratory workers. In our country, the safety of laboratories is ensured by national and international legal regulations. However, risk factors in laboratory work environments can be variable. In laboratories, physical, biological, ergonomic, chemical risk factors, hazards arising from work equipment, glass materials, electric vehicles and human factors should be analyzed well. In this study, it is aimed to identify the dangers and risks that employees in medical laboratories are exposed to, and to create checklists before the study, and to prevent occupational accidents and occupational diseases.

AMAÇ: Bu çalışma, tekstil işinde çalışan bireylerin ergonomik açıdan risk analizi ve kas iskelet sistemi rahatsızlıklarının değerlendirilmesi amacıyla planlandı. GEREÇ-YÖNTEM: Çalışmaya yaş ortalaması 38,06±9,48 yıl olan 120 gönüllü olgu dahil edildi. Katılımcıların %39,17'sı ayakta çalışan (n=47), %60,83'ü ise oturarak (n=73) çalışan bireylerden oluşmakta idi. Ergonomik açıdan risk analizi ve kas iskelet sistemi rahatsızlıklarını değerlendirmek için sırasıyla REBA (Rapid Entire Body Assessment) yöntemi ve Cornell Kas İskelet Sistemi Rahatsızlıkları Anketi (KİSRA) kullanıldı. BULGULAR: Toplam REBA skoru ve KİSRA skoru sırasıyla 8,05±1,87 ve 7,02±15,56 olarak saptandı. Ayakta çalışan tekstil çalışanlarının REBA skoru (8,53±2,02) oturarak çalışanların REBA skorundan (7,75±1,71) istatistiksel açıdan anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,05). KİSRA sonuçları incelendiğinde ise gruplar arasında anlamlı bir fark olmadığı belirlendi. (p>0,05). Sonuç ve TARTIŞMA: Bu çalışmanın sonuçları, tekstil çalışanlarının ergonomik açıdan yüksek risk ve önlem alması gereken grupta bulunduğunu göstermiştir. Ayakta çalışanlar ise oturarak çalışanlara göre daha fazla risk altındadır. Bu nedenle, bu alanda çalışan bireylerin ve işverenlerin ilerleyen dönemde kas iskelet sistemi rahatsızlıklarının önlenmesi ve iş gücü kaybının en aza indirilmesi amacıyla bu konuda eğitilmesi, ergonomik düzenlemelerin yapılması ve gerekli önlemlerin alınmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: ergonomi, kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları, iş sağlığı OBJECTIVE: This study was planned to perform an ergonomic risk analysis and examining the musculoskeletal disorders of textile workers. MATERIAL-METHOD: The mean age of participants was 38.06±9.48 years. There were 120 participants, 39.17% of whom were working while standing (n=47) and 60.83% were working while sitting (n=73). In order to perform ergonomic risk analysis and to evaluate the musculoskeletal disorders, REBA (Rapid Entire Body Assessment) method and Cornell Musculoskeletal Discomfort Questionnaire (CMDQ) were used respectively. RESULTS: The total REBA and CMDQ scores were 8.05±1.87 and 7.02±15.56, respectively. The REBA score of textile workers working while standing (8.53±2.02) was found to be statistically significantly higher than that of workers working while sitting (7.75±1.71) (p<0.05). GİRİŞ Ergonomi insanın refahını, mutluluğunu ve genel sistem performansını geliştirecek bilgi ve teoriyi bulmayı, uygun yöntemlerin uygulanmasını ve bir sistemin diğer elementler ve insanlar arasındaki etkileşimlerini temelde anlamaya çalışan bilimsel bir disiplin olarak tanımlamaktadır (1). Başka bir değişle ergonomi, insanlar tarafından kullanılan her türlü tasarım, çalışma ve yaşama koşullarının insanlara uygun hale getirmeyi amaçlayan uygulamaların tamamıdır (2,3). Bu uygulamalar ile çalışılan çevrenin sağlık koşullarına uygun hale getirilmesi, tehlike olasılıklarının ortadan kaldırılması, çalışma saatlerinin düzenlenmesi,

Amaç: Bu çalışmanın amacı; işletmelerin ve işletmede çalışanların afete hazırlık durumlarını ve algılarını incelemek amacıyla planlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipte yapılan bu araştırma, farklı iş kollarında çalışan, yazılı onam veren toplam 387 katılımcı ile yapılmıştır. Veriler sosyo-demografik özellikler formu ve afete hazırda olma durumları düzeylerini belirten Sağlık İnanç Model’ine Dayalı Acil Durumlara/Afetlere Bireysel Hazırlığa İlişkin Ölçek Taslağı ile toplanmıştır. Tanımlayıcı istatistiksel yöntemler (ortalama, standart sapma, medyan, frekans, yüzde ile; ölçek puanı ile sosyo-demografik özelliklerin ilişkisi iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi(t-testi) ve çoklu değişkenlerde ANOVA ve Kruskall Wallis testi kullanılarak yapılmış, istatistiksel olarak %95 güven aralığında p<0,05 değeri anlamlı olarak kabul edilmiştir.

Bulgular: Çalışmaya katılan işletmelerdeki katılımcıların %30,7’si 28-37 yaş grubunda, %82,2’si erkek, %50,9’u ilköğretim mezunudur. İşletmelerin %79,8’i orta ölçekli ve %48,6’sı çok tehlikeli sınıflamasındadır. Çalışanların %54,0’ü üretimde ve çalışma süresi ay ortalaması 75,095±4,83, birimde çalışma süresi ay ortalaması 58,870±4,03’dür. Afet eğitimi alan katılımcı oranı%26,6’dır. Afete Hazırlık İnanç Ölçeği toplam puan ortalaması 100,824±19,71 olarak bulunmuştur. Mezun olduğu okul, bölüm çalışma süresi, işletmenin afete hazırlık durumu ve işletmede yardım planı olması, afet çantası hazırlama durumu, temel afet eğitimi alma durumu ile ölçek puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0.05).

Sonuç: Çalışma sonucunda katılımcı olan işyerlerinde çalışan bireylerin afete hazırlık durumları, literatürde ölçeğin çalışıldığı örneklemlere göre daha düşük düzeyde bulunmuştur. Afete hazır işyerleri için, afet eğitimlerin hem bireysel hem de işyerleri için sürekli ve uygulanabilir olmaları önem arzetmektedir.

İnsanoğlu farklı parçaların birleştirilmesi konusunda geçmişten günümüze birçok yöntem kullanmışsa da kaynak prosesi bu birleştirme yöntemleri içerisinde en yaygın kullanılan bütünleştirme tekniklerinin başında gelmektedir. İmalat endüstrisi başta olmak üzere hemen hemen tüm sektörlerde her geçen gün kaynak teknolojilerine duyulan ihtiyaç artmaktadır. Bu durum sonucunda çalışanların kaynak işlemleri süreçlerinde iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları giderek önem kazanmaktadır. Farklı işletmelerdeki yerinde
incelemelerimiz neticesinde kaynak işlerindeki artan istihdama rağmen genel olarak iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine yeterince uyulmadığı tespit edilmiştir. Çalışmamızda kaynak operatörlerinin iş sağlığı ve güvenliği açısından mevcut durumları incelenmiş olup ülkemiz iş güvenliği kültürüne katkı sağlaması adına konu ile ilgili görüş ve önerilerimiz ortaya konmuştur.