Mehmet Bayram

Bu calismada faz degistiren malzemelerin (FDM) isi depolama sistemlerinden biri olan trombe duvarlariyla (TD) kullaniminin enerji verimliligine getirdigi katkilarin belirlenmesi ve faz degistiren malzemeli trombe duvar tasariminda goz onune alinmasi gereken kriterlerin ortaya konmasi amaclamistir. Calismada, FDM ve TD ile ilgili genel tanimlar verildikten sonra yerli ve yabanci literatur taramasi yapilarak gunumuze kadar yapilan ornekler incelenip karsilastirmalari yapilmistir. Incelenen orneklerde FDTD’nin ozellikleri, detaylari ve uygulama yontemleri belirtilerek yapi endustrisine ve enerji verimliligine getirdigi katkilar irdelenmistir. FDTD uygulamasinin geleneksel yontemlerden farkli olarak duvarin masif kutlesini hafiflettigi ve FDM’nin duvara gizli isi depolama ozelligi kazandirarak isitma ve sogutma uygulamalarinda verimliligi artirdigi gorulmustur. TD’nin basit uygulama semalari olmasina karsin tam anlamiyla verim almak konusunda bazi guclukler soz konusudur. Detaylarina karar verilen bir FDTD’nin yil boyunca cevresel kosullara karsi ne sekilde cevap verecegini tahmin etmek zor olabilmektedir. Buna gore FDTD’yi tasarlamadan once sisteme etki edecek kriterleri goz onune alarak duvarin karsilasabilecegi olasi sorunlari gormek verimliligi artiracaktir. Belirli bir iklim bolgesinde tasarlanmasi planlanan FDTD sisteminde en verimli sonuca ulasmak bu kriterlerin optimizasyonuyla mumkundur.

Harput, Anadolu'nun kısm-ı şarkisinde 1 (Mamuret el-Aziz) vilayet merkezi bir şehir olup Diyarbakır'a 95 kilometre şimal-i garbisinde 2 ve Murat Nehri mecrasının garbında 3 olarak hiza-yı bahirden 4 1237 metre irtifaı olan bir tepenin üzerinde vakidir. Hükümet Konağı ahiran bu tepenin altında yani cenup garbîsinde 5 ve ovada vaki (mezraa) nam-ı mahalle indirilerek, orada bazı ebniye-i 6 emiriey(?) ve cami ve han gibi ebniye inşa olunmakla şimdiki halde Harput şehri iki kısımdan mürekkep olunmuştur. Mezraa, Hakan mağfur Sultan Abdülaziz Han'ın zamanında imar olunmakla (Mamuret el-Aziz) namını alarak sancağa ve badehu 7 teşkil eden vilayete dahi bu isim verilmiştir. Mezraa ile birebir Harput'un 25000 ahalisi olup, yalnız 2000'i Ermeni ve küsuru Müslümandır. Nefs-i Harput'ta 10 camii, 10 medrese, 8 kütüphane, 13 İslam ve 9 Hıristiyan mektebi, 8 kilise, 9 hamam, 12 han ve 843 dükkân ile 2675 hane mevcuttur. Rüştiye-i Mülkiye 8 mektebiyle Amerika misyonerlerinin yaptırdıkları cesim 9 bir Protestan mektebi dahi nefs-i Harput'tadır. Mezrada dahi 4 camii şerif, büyük bir Rüştiye-i Askeriye mektebi ile İslam ve Hıristiyan'a mahsus diğer 5 mektep, 4 hamam, 3 han, cesim bir kışla, 2 mensucat fabrikası, 1 dabakhane, 10 misafirhane, 19 mağaza, 250 dükkân ve 555 hane bulunuyor. Harput'un etrafında bağ ve bahçelerin çok ve meyveleri güzel olup arazisi dahi pek mümbit 10 ve mahsuldardır. Civarlarında sık sık ve büyük kariyeler 11 bulunuyor. Kışın havası ziyadece soğuk ise de, yazın serin ve sağlamdır. Harput hayli eski ise de şehir halinde olmayıp bir kale hükmündeydi. Asıl ismi (Harburut)' dur ki, Ermeni lisanında taş kale demektir.