Portugalana literaturo

Portugalana literaturo o literaturo de Portugal esas literaturo skribita da Portugalani en Portugalana linguo. Exkluzesas de ca defino verki skribita en la Portugalana en altra landi, e la verki skribita en Portugal en altra lingui ecepte la Portugalana.

La komenco di la Portugalana literaturo situesas en la Galisiana-Portugalana mezepokala litaraturo, developita en Galisia ed en la nordo di Portugal. Lua Ora Epoko situesas en Renesanco, en qua aparis, exemple, skriptisti Bernardim Ribeiro, Gil Vicente, Sá de Miranda e Luís Vaz de Camões, autoro di Os Lusíadas. Dum la 17ma yarcento, stilo Baroko introduktesis en Portugal, ed ol judikesas kom yarcento di dekado; nam la karakterizivo di Portugalana literaturo de 18ma yarcento esis probi pri rekuperar la nivelo dil Ora Epoko, per agado di Akademii e literaturala Arkadi. La pioniro di Romantikismo en Portugal esis poeto Almeida Garrett, sequita per Alexandre Herculano. La duesma duimo dil 19ma yarcento vidis la developo di Realismo e naturalismo, di qua precipua nomo esis Eça de Queirós. Literaturala tendenci dil 20ma yarcento reprezentesas da Fernando Pessoa, altra granda nacionala poeto. Plu recente, developesis fiktivala prozo, exemple skriptisto António Lobo Antunes, e la Nobel-premiizito pri Literaturo José Saramago.

Mezepoko

Origini dil Portugalana literaturo

Portugalana literaturo naskis formale kande Portugalana linguo komencis skribesar, dum la 12ma e la 13ma yarcenti. Quankam probable existis antea poemala formi, la maxim anciena literaturala dokumenti konservata til nun apartenas a Galisiana-Portugalana liriko, developita inter la 12ma e 14ma yarcenti, kun granda influo de la poezio di la trubaduri Provencala. Ica liriko konsistas ek kanti difuzita da trubaduri, e developesis unesme en Galisia ed en la nordo di Portugal. Pose, translojesis a la korto di Alfonso la 10ma la Saja, rejulo di Kastilia e León, ube la kanti duris skribesar per Galisiana-Portugalana.

15ma yarcento

Dum la fino dil 14ma yarcento, kun tale nomizita "krizo di 1383-1385", komencis nova etapo en Portugalana literaturo. Dum ta epoko, rejuli duris skribar poemi: rejulo João la 1ma di Portugal skribis Livro de Caça ("Libro di Chaso") ed ilua filiuli Duarte e Pedro, duko de Coimbra, kompozis morala traktati. Anke dum ca epoko, anonima skriptisto rakontis heroala historio di Nuno Álvares Pereira en Crónica do Condestável ("Kroniko dil Konestablo"). Portugalana kronikala tradiciono komecis kun Fernão Lopes, qua kompilis kroniki pri la regni di Pedro la 1ma, Fernando la 1ma e João la 1ma, kombinanta pasiono por exakteso kun habileso por spacala deskriptado.

Pri poezio, la karakterizivo di ca epoko esas l'influo di Italiana renesancala poezio, nome Petrarka. Ica formo di poemifar introduktesis en Portugala literaturo tra Hispania. To portis a multa autori, kom Pedro Condestável de Portugal, amiko di Íñigo López de Mendoza, skribis en la Hispaniana. Evideni di l'influo di l'Italiana literaturo sur Portugalana en ica epoko esas uzo di alegorio o por referi a klasikala antiqueso. Dum epoko kolektis kansoneri, exemple Cancioneiro Geral, kompilita da Resende, qua kontenas skripturi di 300 kavalieri e poeti del epoko di Afonso la 5ma e João la 2ma e qua inspiresis da Juan de Mena, Jorge Manrique ed altra Hispaniana poeti.

Extera ligili

• Mercedes Monmany, «De Lobo Antunes al regreso del padre Amaro», Blanco y Negro Cultural, 5-10-2002.
• Perfecto E. Cuadrado, «Poesía más o menos última portuguesa», Blanco y Negro Cultural, 5-10-2002.