Printempo di Praha
Tale nomizita Printempo di Praha (Cheke Pražské jaro; Slovakiane Pražská jar) esis epoko di politikala liberigo e protesti che Chekoslovakia, qua divenabis socialista lando pos la duesma mondomilito. Ol komencis ye la 5ma di januaro 1968, kande reformista politikisto Alexander Dubček elektesis chef-sekretario dil Partiso Komunista di Chekoslovakia (KSČ), e duris til la 21ma di agosto 1968, kande Soviet-Uniono ed altra membri di Warszawa-pakto invadis la lando por represar la reformi.[1]
L'intenci di la reformi da Dubček dum la Printempo di Praha esis donar plusa yuri a la civitani di Chekoslovakia, augmentar la demokratio e la liberigo ekonomiala. La reformi donis liberigo a jurnalaro, e liberigi al individui por parolar e por translojar su. Pos diskutar la divido di la lando en federuro di tri republiki —Bohemia, Moravia-Silezia e Slovakia—, Dubček supervidis la divido di la lando en du republiki: Republiko Socialista Cheka e Republiko Socialista Slovaka.[2] Ca duopla federuro esis l'unika chanjo qua transvivis la posa invado.
La reformi, nome la descentraligo dil administrado, ne aceptesis multe da Sovietiani, quin, pos nesucesar en la negocii, sendis 500 mil soldati e tanki de Warszawa-pakto por okupar la lando. Usana jurnalo The New York Times parolis pri 650 000 soldati kun la maxim moderna armi lor existanta en Sovietian arsenalo.[3] Depos komencar la represo, multa Chekoslovakiani fugis. La rezisto dissemesis a tota lando. Militisti Sovietiana kalkulabis ke li povis dominacar la lando en quar dii, tamen la rezisto duris dum 8 monati, til ke ol trompesis per diplomacala strategii Sovietiana.
Pos la represo eventis kelka violentoza eventi e suocidi per su-brulado (la maxim famoza facesis da Jan Palach), tamen ne eventis militistala rezisto. Chekoslovakia duris kontrolesar da Sovietia til 1989, kande tale nomizita Velura Revoluciono finis komunista rejimo. La lasta Sovietiana trupi foriris la lando en 1991.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ Las "Dos mil palabras" del pueblo checoslovaco - Publikigita da Radio Praha. Dato di publikigo: 27ma di junio 2018. Idiomo: Hispana.
- ↑ Radio-transmisuri de la 18ma til la 20ma di agosto 1968
- ↑ New York Times, 2ma di septembro 1968