იზობარები

იზობარი (ბერძ. ἴσος [isos] — „ტოლი“ და βάρος [baros] — „მასა“) — ერთნაირი A მასური რიცხვის მქონე სხვადასხვა ქიმიური ელემენტის ატომი.

იზობარის ბირთვი შეიცავს ნუკლიონების ტოლ რიცხვს, მაგრამ Z პროტონებისა და N ნეიტრონების სხვადასხვა რიცხვს, მაგალითად: ${\ce {^10_4Be}}$ (ბერილიუმი), ${\ce {^10_5Be}}$ (ბერილიუმი), ${\ce {^10_6C}}$ (ნახშირბადი) წარმოადგენენ იზობარებს (A=10).

ჭარბი პროტონების მქონე მძიმე იზობარები განიცდიან პოზიტრონულ β-დაშლას ან K-ჩაჭერას, ხოლო ჭარბი ნეიტრონების მქონე იზობარები — ელექტრონულ β-დაშლას. იზობარების კერძო შემთხვევაა სარკული ბირთვები, რომლებიც მსუბუქ ბირთვებს შორის გვხვდება და მიიღება პროტონებისა და ნეიტრონების ურთიერთშენაცვლებით. მაგალითად: ${\ce {^10_5C4}}$ და ${\ce {^10_6Be6}}$ ან ${\ce {^7_3L4}}$ და ${\ce {^7_4Be3}}$.

ტერმინი იზობარი შეთავაზებული იქნა ბრიტანელი ქიმიკოსის ალფრედ ვოლტერ სტუარტის მიერ 1918 წელს. ბერძნული სიტყვა „ἴσος“ [isos] ნიშნავს ტოლს, ხოლო „βάρος“ [baros] — მასას.

იხილეთ აგრეთვე

• იზოტოპი
• იზომერი
• იზოტონი

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 97.