მიუონი

მიუონი

ინგლ. Muon
შემადგენლობა	ფუნდამენტური ელემენტარული ნაწილაკი
ოჯახი	ფერმიონი
ჯგუფი	ლეპტონი
თაობა	მეორე
მონაწილეობს ურთიერთქმედებებში	სუსტი, ელექტრომაგნიტური, გრავიტაციული
სიმბოლო	μ-
ანტინაწილაკი	ანტიმიუონი (μ+)
აღმოჩენილია	კ. ანდერსონი და ს. ნედრემაიერი (1936)
მასა	6972188353162700000♠1.883531627(42)×10−28 კგ 7002105658375500000♠105.6583755(23) მევ/c²
დაშლის პერიოდი	6994219698110000000♠2.1969811(22)×10−6 წამ
მუხტი	$-1e$
მუხტის ფერადობა	არ გააჩნია
სპინი	${\frac {1}{2}}\hbar$
სუსტი იზოსპინი	LH: $-{\frac {1}{2}}$, RH: 0
სუსტი ჰიპერმუხტი	LH: $-1$, RH: $-2$

მიუონი, μ-მეზონი — ლეპტონების ჯგუფის არასტაბილური ელემენტარული ნაწილაკი, რომლებიც არ მონაწილეობს ელემენტარული ნაწილაკების ძლიერ ურთიერთქმედებაში. მისი მასა $m_{\mu }=105.66$ მეგევ (რაც ~207-ჯერ მეტია ელექტრონის მასაზე), სპინი – 1/2, სიცოცხლის ხანგრძლივობა – 6994220000000000000♠2.2×10⁻⁶ წმ. არსებობს დადებითად დამუხტული ($\mu ^{+}$) და უარყოფითად დამუხტული ($\mu ^{-}$) მიუონები, რომლებიც ერთმანეთის მიმართ ნაწილაკს და ანტინაწილაკს წარმოადგენენ.

1936 წელს მიუონები აღმოაჩინეს კოსმოსურ სხივებში ამერიკელმა ფიზიკოსებმა კ. ანდერსონმა და ს. ნედრემაიერმა. ზღვის დონეზე მიუონები შეადგენენ კოსმოსური გამოსხივების დამუხტული ნაწილაკების 2/3. კოსმოსური სხივების ნაკადში მიუონების ძრითადი ნაწილი წარმოიშობა პიონების დაშლის შედეგად $[\pi ^{\pm }\to \mu ^{\pm }+\nu _{\mu }({\tilde {\nu }}_{\mu })]$. ხელოვნურად მიუონი მიიღება ამჩქარებლებში სამიზნეების ატომბირთვების პროტონებით დაბომბვის დროს. ამ პროცესში პირველ ეტაპზე წარმოიშობა პი- და კა-მეზონები, ხოლო შემდგომ ეტაპზე მათი დაშლის შედეგად, რაც გამოწვეულია სუსტი ურთიერთქმედებით — მიუონები; იმავე სუსტი ურთიერთქმედების გამო თვით მიუონიც იშლება ($\mu ^{-}\to e^{-}+{\tilde {\nu }}_{e}+\nu _{\mu },\mu ^{+}\to e^{+}+\nu _{e}+{\tilde {\nu }}_{\mu }$) თავისუფალი მიუონის სიცოცხლის ხანგრძლივობა 6994220000000000000♠2.2×10⁻⁶ წმ. უარყოფითი მიუონის სიცოცხლის ხანგრძლივობა ნივთიერებაში უფრო ნაკლებია, ვინაიდან ამ შემთხვევაში მიუონის გაქრობა მათ დაშლასთან ერთად გამოწვეულია აგრეთვე მათი ჩატაცებით ნივთიერების დადებითად დამუხტული ატომბირთვების მიერ სუსტი რეაქციის შედეგად: $\mu ^{-}+p\to n+\nu _{\mu }$ ($p$ პროტონია, $n$ — ნეიტრონი).