Xenarthra

Xenarthra; Estrenvellogyon; Efander menhesennow: ; Paleocen – lemmyn 60–0 Ma
	Kollaj a xenarthrans; naswedhek a'n topp kledh:; Megatheriom, kowrvuryonor, diegyn dewvys an dhyghow, arvegyn naw bond
Klassans bewoniethek
Gwlaskor:	Animalia
Fylum:	Chordata
Klass:	Mammalia
Infraklass:	Placentalia
Ugh-urdh:	Xenarthra; Cope, 1889
Urdhow hag isurdhow
	Urdh Cingulata; Urdh Pilosa; Isurdh Folivora; Isurdh Vermilingua;

Estrenvellogyon po Xenarthra (/zɛˈnɑːrθrə/; dhyworth Hen Rek ξένος, xénos, "estren" + ἄρθρον, árthron, "mell") yw bagas meur a vronnviles teythyek dhe Amerika. Yma 31 eghen vyw: an muryonoryon, diegynnow gwydh, hag arvegynnow. Estrenvellogyon difeudhys a gomprehend an glyptodonts, pampatheres ha diegynnow an tir. I a dhallathas y'n kynsa le yn Amerika Dhyghow dres an Amser Pleistocen diwedhes nans yw a-dro dhe 60 milvil bledhen. I a esplegyas ha skorenna yn efan yn Amerika Dhyghow dres enysheans hir an brastir na y'n Osweyth Kenozoek a-varr. I a lesas dhe'n Antilles hag ena Amerika Kres ha Gogledh. Difeudhans a hwarva dhe lies eghen diwedh an Pleistocen.

Gnasow

Estrenvellogyon a rann nebes gnasow nag eus dhe vronnviles erel gans brys. Tybys yw bos aga hendasow paloryon rag hwesker yn-dann an dor.

Dens

Dens estrenvellogyon yw dyffrans dhe bub bronnvil aral. Yma dhe'n brassa rann a eghennow heb dens vytholl, po niver le a dhens pur janjys. I a's teves unn sett a dhens rag aga bewnans, nyns eus emayl dhedha, nyns eus dens a-rag y'n ganow ha'n dens war dhelergh oll yw haval.

Mellkeyn

An hanow godhoniethel Xenarthra a gampol mellow an vellkeyn, a's teves keworansow dihevelep dhe bub bronnvil aral.

Golok

Yma dhe estrenvellogyon gweles marnas unn liw.

Metaboledh

Estrenvellogyon a's teves an kevradhow metabolek isella.

Klassans

XENARTHRA

Urdh Cingulata
- Teylu Chlamyphoridae: arvegynnow ha glyptodonts
  - Arvegyn fin bras, Calyptophractus retusus
  - Arvegyn fin gwynnrudh, Chlamyphorus truncatus
  - Arvegyn lost noth an Ogledh, Cabassous centralis
  - Arvegyn lost noth Chako, Cabassous chacoensis
  - Arvegyn lost noth an Dhyghow, Cabassous unicinctus
  - Arvegyn lost noth bras, Cabassous tatouay
  - Arvegyn blewek usa, Chaetophractus vellerosus
  - Arvegyn blewek bras, Chaetophractus villosus
  - Arvegyn blewek an Andes, Chaetophractus nationi
  - Arvegyn hwegh bond, Euphractus sexcinctus
  - Kowrarvegyn, Priodontes maximus
  - Arvegyn tri bond an Dhyghow, Tolypeutes matacus
  - Arvegyn tri bond Brasil, Tolypeutes tricinctus
  - Korrarvegyn, Zaedyus pichiy
  - Isteylu †Glyptodontinae: glyptodonts
- Teylu Dasypodidae: arvegynnow tron hir
  - Arvegyn naw bond, Dasypus novemcinctus
  - Arvegyn seyth bond, Dasypus septemcinctus
  - Arvegyn tron hir an Dhyghow, Dasypus hybridus
  - Arvegyn tron hir an gwelstir, Dasypus sabanicola
  - Arvegyn tron hir bras, Dasypus kappleri
  - Arvegyn tron hir blewek, Dasypus pilosus
  - Arvegyn Yepes, Dasypus yepesi
- Teylu †Pampatheriidae: pampatheres
Urdh Pilosa
- Isurdh Folivora: diegynnow
  - Teylu Bradypodidae: diegynnow tribys
    - Korrdiegyn tribys, Bradypus pygmaeus
    - Diegyn tribys konna gell, Bradypus variegatus
    - Diegyn tribys konna loos, Bradypus tridactylus
    - Diegyn tribys mongus, Bradypus torquatus
  - Teylu †Megalonychidae: diegynnow an tir megalonychid
  - Teylu †Megatheriidae: diegynnow an tir megatheriid
  - Teylu †Nothrotheriidae: diegynnow an tir ha'n dowr nothrotheriid
  - Teylu Choloepodidae: diegynnow dewvys
    - Diegyn dewvys Hoffman, Choloepus hoffmanni
    - Diegyn dewvys Linnaeus, Choloepus didactylus
  - Teylu †Mylodontidae: diegynnow an tir mylodontid
- Isurdh Vermilingua: muryonoryon
  - Teylu Cyclopedidae: muryonoryon owrlin
    - Muryonor owrlin, Cyclopes didactylus
  - Teylu Myrmecophagidae: muryonoryon
    - Kowrvuryonor, Myrmecophaga tridactyla
    - Tamandua an Ogledh, Tamandua mexicana
    - Tamandua an Dhyghow, Tamandua tetradactyla