Alkekengi officinarum

Alkekengi officinarum: "lampas" in qua fructus reconditur

---

Plantae — Angiospermae

Eudicotyledones 
Asteridae 
Ordo : Solanales 
Familia : Solanaceae 
Subfamilia : Solanoideae 
Tribus : Physaleae 
Genus : Alkekengi 
Mill.
Species : Alkekengi officinarum 
Moench

   

Alkekengi officinarum, saepe post Carolum Linnaeum Physalis alkekengi nuncupata, est species plantarum florentium et fructiferarum familiae Solanacearum in Asia occidentali sponte gignens. Alkekengi officinarum fructus comestibiles et in medicina utiles producit; qui fructus in "lampade" vel calyce rubricolore reconduntur.

Nomen

Nomen generis Alkekengi nomenque speciei Alkekengi officinarum Philippus Miller anno 1754 in editione quarta abbreviata operis The Gardeners Dictionary primus construxit, post Iosephum Pitton Tournefort qui iam Francogallice tale nomen praefiguravit, sed neque Tournefort neque Miller strictam binominum consuetudinem acceperat. Linnaeus iam anno 1753 nomen generis Physalis adoptaverat, hanc speciem binomine P. alkekengi comprehendens. Recenter autem Margarita Whitson collegaeque anno 2005 divisionem inter Physalis Novi Mundi et Alkekengi Veteris Mundi suaserunt. Ergo nomen generis Alkekengi restitutum a botanicis hodiernis Millero attribuitur, sed nomen speciale officinarum Conrado Moench qui in catalogo horti botanici Marburgensis speciem rite Latine descripsit.

Nomen Graecum temporis Imperii Romani ἁλικάκκαβον relatum est. Apud Avicennam (qui anno 1025 Canonem suam ita dictam composuit) e versionibus Latinis saeculo XV impressis nomen "alkekengi" reperitur; unde in alios fontes tam Latinos quam Francogallicos (alcakange, alkékenge etc.) saeculis XV et XVI transmittitur.

Bibliographia

Planta Alkekengi officinarum, fructus ferens, Helsingiae in horto botanico virens

Fontes antiquiores

• c. 80 : Dioscorides, Materia medica 4.71 (ed. Max Wellmann [Berolini: Weidmann, 1906-1914] vol. 2 pp. 229-230) (στρύχνον ὃ ἰδίως ἁλικάκκαβον καλοῦσι)
• saec. II ineunte? : Pseudo-Dioscorides, Synonyma plantarum barbara 4.71 (φυσάλλις, οἱ δὲ στρύχνον, οἱ δὲ ἁλικάκκαβον, Ῥωμαῖοι βησικάρια)
• c. 200 : Galenus, De alimentorum facultatibus 2.38.5 vol. 6 p. 621-622 Kühn (ἁλικάκαβα plur.)
• 1484 : Avicenna, Liber canonis medicinae (versio Latina. Venetiis: per Andream Parmensem, 1484) lib. 5 tract. 11 (quaternion MMiiii verso apud Google Books)
• 1512 : Nicolaus Myrepsus, Dispensarium. Lugduni: Constantinus Fradin (f. 2v et passim apud Google Books)
• 1753 : Carolus Linnaeus, Species plantarum (Holmiae: impensis L. Salvii, 1753) vol. 1 p. 183 (Latine)
• 1754 : Philip Miller, The Gardeners Dictionary ... abridged from the last folio edition vol. 1. Londinii, 1754 (s.v. Alkekengi apud Google Books)
• 1802 : Conradus Moench, Supplementum ad Methodum plantas a staminum situ describendi (Marburgi Cattorum: in Officina Nova Libraria Academiae, 1802) pp. 177–178

Eruditio

• Shangguo Feng et al., "Complete chloroplast genomes of four Physalis species (Solanaceae): lights into genome structure, comparative analysis, and phylogenetic relationships" in BMC Plant Biology vol. 20 (2020) no. 242
• Ruijiang Wang, "A new combination in Alkekengi (Solanaceae) for the Flora of China" in Phytotaxa (10 Septembris 2014) eadem res alibi
• Maggie Whitson, "Proposal to conserve the name Physalis (Solanaceae) with a conserved type" in Taxon vol. 60 (2011) pp. 608–609.
• Maggie Whitson, Paul S. Manos, "Untangling Physalis (Solanaceae) from the Physaloids: A Two-Gene Phylogeny of the Physalinae" in Systematic Botany vol. 30 (2005) pp. 216-230 JSTOR

Nexus externi

Situs scientifici: 29607579 Tropicos • 2903-synthese Tela Botanica • https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=470124 GRIN • ITIS • Plant List • NCBI • Biodiversity • Encyclopedia of Life • 814247-1 Plant Name Index • "Physalis alkekengi" apud Plants for a Future • Plantes d'Afrique • Flora of China • INPN France • Flora of North America • USDA Plants Database

Vicimedia Communia plura habent quae ad Alkekengi officinarum spectant.