Asia
Ăsĭa (-ae, f.) est maxima frequentissimaque orbis terrarum continens, plerumque in hemisphaeris Orientali et Septentrionali situs. Ea 8.7 centesimas Telluris areae superficialis, et 30 centesimas eius areae terrestris contegitur, atque circa 3.879 billiones (60 centesimas) omnium hominum sustinet. Saeculo vicensimo, numerus hominum Asianorum paene quater crevit.[1]
Definitur Asia secundum definitiones similes, ab Encyclopaedia Britannica[2] et National Geographic Society[3] oblatas, ut quattuor quintae terrarum emersarum Eurasiae (parte occidentali Eurasiae ab Europae occupata) ad orientem Canalis Suesiensis et Uralium, atque ad meridiem Caucasi (vel depressionis Kumo-Manyczensis[4] appellati) et marium Caspii et Ponti[5]. Finitur ad orientem ab Oceano Pacifico, ad meridiem ab Oceano Indico, et ad septentriones ab Oceano Arctico. Unam continet civitatem in Mari Mediterraneo: Cyprus. Asia—toponymum ex antiquitate classica—contra eius magnitudinem et diversitatem, "est plus notio culturalis," regiones et populos diversos comprehendens, quam res physica eiusdem generis.[6] Latissime variatur Asia inter et intra suas regiones quae ad greges ethnicos, culturas, circumiectus, res oeconomicas, nexus historicos, et systemata gubernationis spectat.
Deserta sunt in Asia Arabia (pars Sahara) et Gobi. Plerique homines ominum civitatum Sinam incolunt (33% continentis). Buddhismus et Hinduismus sunt religiones populares.
- Continentes adiacentes: Africa, Europa (terra), Oceania, America (aqua)
- Multitudo hominum: 3 600 milliones (aestimata), 60 centesimae numeri hominum in orbe terrarum
- Montes maximi: Mons Everestis.
- Terra altissima: vallis Turfana (-154 m)
- Area: 44 579 km2 (17 212 mi2) aut 30% terrae mundi
- Spissitudo incolarum: 89 per km2
Geographia et civitates
[recensere | fontem recensere]Geographia politica
[recensere | fontem recensere]- Vide etiam Geographia Asiatica.
Civitates (nationes) Asiae
[recensere | fontem recensere]
- Afgania
- Arabia
- Armenia
- Atropatene
- Baharina
- Bangladesha
- Birmania
- Bruneium
- Butania
- Cambosia
- Chirgisia
- Corea
- Cuvaitum
- Cyprus
- Georgia
- Iaponia
- Iemenia
- India
- Indonesia
- Iordania
- Irania
- Iracum
- Israel
- Kazachstania
- Laotia
- Libanus
- Malaesia
- Maldivae
- Mongolia
- Nepalia
- Omania
- Pakistania
- Philippinae
- Phylarchiarum Arabicarum Confoederatio
- Quataria
- Russia
- Sinae
- Singapura
- Taprobane
- Syria
- Tadzikistania
- Thailandia
- Timoria Orientalis
- Turcia
- Turcomannia
- Uzbecia
- Vietnamia
Partes
[recensere | fontem recensere]In Geoschemate Consociationis Nationum Asia dividitur in has sex partes:
- Asia Orientalis vel Oriens Extremus
- Asia Centralis vel Asia Media
- Asia Australis
- Asia Australorientalis
- Asia Occidentalis vel Asia Australoccidentalis vel Oriens Proximus vel Oriens Medius
- Russia (Asiatica) vel Siberia
Paeninsulae
[recensere | fontem recensere]Maiores fluvii
[recensere | fontem recensere]- Amur
- Euphrates
- Ganges
- Iaxartes (Syr Daria)
- Ienisea
- Indus
- Iordanes
- Lena
- Obius
- Oxus (Amu Daria)
- Saluen
- Tanais
- Tigris
Maiores montes
[recensere | fontem recensere]Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ "Like herrings in a barrel," The Economist, 23 Decembris 1999.
- ↑ Asia. Chicago: Encyclopædia Britannica, Inc.. 2006
- ↑ National Geographic Atlas of the World (7th ed.). Washington, DC: National Geographic. 1999. ISBN 978-0-7922-7528-2 "Europe" (pp. 68–69); "Asia" (pp. 90–91): "A commonly accepted division between Asia and Europe is formed by the Ural Mountains, Ural River, Caspian Sea, Caucasus Mountains, and the Black Sea with its outlets, the Bosporus and Dardanelles."
- ↑ Norae Zabinkovae et Moysis Kirpicznikov Nomina physico-geographica principalia URSS s.v. Кумо-Манычская впадина.
- ↑ Si plura de finibus Asiae legere cupis, videas Confinium Europae et Asiae.
- ↑ "Asia". AccessScience. McGraw-Hill
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- Cotterell, Arthur. 2011. Asia: A Concise History. Singapore: John Wiley and Sons (Asia). ISBN 9780470825044
- Higham, Charles. 2004. Encyclopedia of Ancient Asian Civilizations. Facts on File library of world history. Novi Eboraci: Facts On File.
- Kamal, Niraj. 2002. "Arise Asia: Respond to White Peril". Novi Dellii: Wordsmith. ISBN 978-81-87412-08-3.
- Kapadia, Feroz, et Mandira Mukherjee. 1999. Encyclopaedia of Asian Culture and Society. Novi Dellii: Anmol Publications.
- Levinson, David, et Karen Christensen. 2002. Encyclopedia of Modern Asia. Novi Eboraci: Charles Scribner's Sons.
- Lewis, Martin W., et Karen Wigen. 1997. The Myth of Continents: A Critique of Metageography. Berkeley et Los Angeles: University of California Press. ISBN 0-520-20743-2.
- Masselos, Jim. 2010. The Great Empires of Asia. Berkeley: U. California Press. ISBN 9780520268593
- Stark, Miriam T. 2006. Archaeology of Asia. Malden: Blackwell. ISBN 9781405102124
- Ventris, Michael, et John Chadwick. 1973. Documents in Mycenaean Greek. Ed. 2a. Cantabrigiae: Cambridge University Press.
- Welty, Paul Thomas. 1984. The Asians: Their Evolving Heritage. Ed. 6a. Novi Eboraci: Harper & Row. ISBN 978-0-06-047001-2.
Nexus interni
Nexus externi
[recensere | fontem recensere]
|
Vicimedia Communia plura habent quae ad Asiam spectant. |
|
Vide Asia apud Viciviam. |
|
Situs geographici et historici: Locus: 43°40′52″N 87°19′52″E • GeoNames • Thesaurus Getty • Pleiades • Store norske Lexikon |
- "Display Maps". The Soil Maps of Asia. European Digital Archive of Soil Maps – EuDASM
- "Asia Maps". Perry-Castañeda Library Map Collection. University of Texas Libraries
- "Asia". Norman B. Leventhal Map Center at the Boston Public Library
- Bowring, Philp (12 February 1987). "What is Asia?". Eastern Economic Review (Columbia University Asia For Educators) 135 (7)
 |
Haec stipula ad geographiam spectat. Amplifica, si potes! |
| Civitates |
Atropatene · Afgania · Arabia Saudiana · Armenia · Baharina · Bangladesa · Birmania · Bruneium · Butania · Cambosia · Chirgisia · Corea meridiana · Corea septentrionalis · Cuvaitum · Cyprus · Emiratus Arabici Coniuncti · Georgia · Iaponia · Iemenia · India · Indonesia · Iordania · Iracum · Irania · Israël · Kazachstania · Laotia · Libanus · Malaesia · insulae Maldivae · Mongolia · Nepalia · Omania · Pakistania · Philippinae · Quataria · Russia · Sinae · Singapura · Syria · Tadzikistania · Taprobane · Thailandia · Timora Orientalis · Turcia · Turcomannia · Uzbecia · Vietnamia |
|---|---|
| Civitates statu dubio |
Abascia · Carabachia Superior · Cyprus septentrionalis · Ossetia Meridionalis · Taivania |
| Territoria obnoxia et statu dubio |
Acroterium et Decelea · Casmiria · Territoria Palaestinensia |