Phaedrus

Phaedrus (-i, m.; nonnullis Phaeder), plenius Gaius Iulius Phaedrus^[1], fuit fabularum scriptor.

Vita

Natus est post annum 20 a.Ch.n; et mortuus est circa annum 54 p.Ch.n. Servus oriundus a colonia Romana, quae dicebatur Philippis, in Thracia, ab Octaviano Augusto manu missus est. Romae litteris operam dedit. 123 fabularum Aesopo subiectarum scripsit quinque libros, quibus poeticam Latinam novo auxit genere.

Nota historica

Natus est in regione Thracia quam eo tempore, teste Strabone,^[2] Macedones subiunxerunt. Ipse Phaedrus testatur:

Ego, quem Pierio mater enixa est iugo,

in quo tonanti sancta Mnemosyne Iovi,

Fecunda novies, artium peperit chorum.^[3]

Nunc autem apud Pausaniam^[4] Pieria mons esse Thraciae invenitur; qua de causa Thrax fuisse veri simile est. Ibi natus, postquam proelio et Bessos et Thraces C. Octavianus fuderit, in servis spoliorum forsan numerabatur Phaedrus, unde Romam abductus et litteris Latinis eruditus est^[5]^[6]. De prima aetate plura certo pede dici non possunt, namque desunt fontes, veruntamen exstant multa ex eius operibus unde colligi quaedam alia possunt. Benigne fuisse postea exceptum apud Augustum, cuius fuit libertus plane variis ex locis constat. Cum Augustus mortuus esset, in odium Tiberii et maxime Seiani adductus est, cuius calamitatis causa non nisi sua ipsius opera fuerunt quibus iras illorum potentissimorum virorum excitaret. Post autem Tiberii secessum ad insulas Capreas, ubi magis magisque languerat, ingenium forsan prout exsul iit. Ipse Seianus laesus esse creditur ob fabulam Phaedri de ranis conversam ex fabulis Aesopi in qua Tiberium hydrus significat. Vixit usque ad senectutem ut ex multis locis eius operum videre licet, sed minime vero ad Vespasiani Domitianive tempora.

Opera

Index operum Gaii Iulii Phaedri

Liber I

I Lupus et agnus
II. Ranae Regem Petunt
III. Graculus Superbus et Pavo
IV. Canis per Fluvium Carnem Ferens
V. Canis et Capella, Ovis et Leo
VI. Ranae ad Solem
VII. Vulpis ad Personam Tragicam
VIII. Lupus et Gruis
IX. Passer ad Leporem Consiliator
X. Lupus et Vulpis Iudice Simio
XI. Asinus et Leo Venantes
XII. Cervus ad Fontem
XIII. Vulpis et Corvus
XIV. Ex Sutore Medicus
XV. Asinus ad Senem Pastorem
XVI. Ovis Cervus et Lupus
XVII. Ovis Canis et Lupus
XVIII. Mulier Parturiens
XIX. Canis Parturiens
XX. Canes Famelici
XXI. Leo Senex, Aper, Taurus et Asinus
XXII. Mustela et Homo
XXIII. Canis Fidelis
XXIV. Rana Rupta et Bos
XXV. Canes et Corcodilli
XXVI. Vulpis et Ciconia
XXVII. Canis et Thesaurus et Vulturius
XXVIII. Vulpis et Aquila
XXIX. Asinus Inridens Aprum
XXX. Ranae Metuentes Proelia Taurorum
XXXI. Milvus et Columbae

Liber II

Prologus
I. Iuvencus Leo et Praedator
II. Anus Diligens Iuvenem, Item Puella
*III. Aesopus ad Quendam de Successu Improborum
IV. Aquila Feles et Aper
V. Tib. Caesar ad Atriensem
VI. Aquila et Cornix
VII. Muli Duo et Latrones
VIII. Cervus ad Boves
IX. Auctor

Liber III

Prologus
I. Anus ad Amphoram
II. Panthera et Pastores
III. Aesopus et Rusticus
IV. Lanius et Simius
V. Aesopus et Petulans
VI. Musca et Mula
VII. Lupus ad Canem
VIII. Soror ad Fratrem
IX. Socrates ad Amicos
X. Poeta de Credere et non Credere
XI. Eunuchus ad Improbum
XII. Pullus ad Margaritam
XIII. Apes et Fuci Vespa Iudice
XIV. De Lusu et Severitate
XV. Canis ad Agnum
XVI. Cicada et Noctua
XVII. Arbores in Deorum Tutela
XVIII. Pavo ad Iunonem de voce sua
Epilogus

Liber IV

Prologus. Poeta ad Particulonem
I. Asinus et Galli
II. Poeta
III. De Vulpe et Uva
IV. Equus et Aper
V. Poeta
VI. Pugna Murium et Mustelarum
VII. Phaedrus
VIII. Serpens ad Fabrum Ferrarium
IX. Vulpis et Caper
X. De Vitiis Hominum
XI. Fur et Lucerna
XII. Malas Esse Divitias
XIII. Simius Tyrannus
XIV. De Leone Regnante
XV. Prometheus
XVI. Idem
XVII. De Capris Barbatis
XVIII. De Fortunis Hominum
XIX. Canes Legatos Miserunt ad Iovem
XX. Serpens Misericordi Nociva
XXI. Vulpis et Draco
XXII. Phaedrus
XXIII. De Simonide
XXIV. Mons Parturiens
XXV. Formica et Musca
XXVI. Poeta
Epilogus: Poeta ad Particulonem

Liber V

Prologus: Idem Poeta
I. Demetrius Rex et Menander Poeta
II. Duo Milites et Latro
III. Calvus et Musca
IV. Asinus et Porcelli Hordeum
V. Scurra et Rusticus
VI. Duo Calvi
VII. Princeps Tibicen
VIII. Tempus
IX. Taurus et Vitulus
X. Canis Vetulus et Venator

Appendix Perottina

I. Simius et vulpes
II. Auctor.
III. Auctor
IV. Mercurius et mulieres duae
V. Prometheus et dolus
VI. Auctor
VII. Auctor
VIII. Aesopus et scriptor
IX. Pompeius et miles
X. Iuno, Venus et gallina
XI. Iuvencus et bos vetulus
XII. Aesopus et victor gymnicus
XIII. Asinus ad lyram
XIV. Vidua et miles
XV. Duo proci
XVI. Aesopus et domina
XVII. Gallus et feles lecticarii
XVIII. Scrofa parturiens et lupus
XIX. Aesopus et servus profugus
XX. Equus circensis
XXI. Ursus esuriens
XXII. Viator et corvus
XXIII. Pastor et capella
XXIV. Serpens et lacerta
XXV. Cornix et ovis
XXVI. Socrates et servus nequam
XXVII. Lepus et bubulcus
XXVIII. Meretrix et iuvenis
XXIX. Fiber
XXX. Papilio et vespa
XXXI. Terraneola et vulpes

Qua re Phaedrus sese litteris dederat fortasse sit laudis gloriaeque^[7] cuius rei certus^[8] eo tempore erat simul atque censurae morum saeculi^[9] causa. Quinque fabularum libros conscripsit, quorum duos in Capreis insulis sub Tiberio ediderat. Tertium scripsit honori et meriti Eutychi cuiusdam, qui si idem ac qui esset in aula Caligulae est, iste sine dubio ad imperatoris Caligulae tempus referendus est. Duos reliquos ad Particulonem et Philetum sub Claudio composuit, qui Claudii erant liberti.

Notae

↑ Fons nominis Latini desideratur (addito fonte, hanc formulam remove)
↑ Strabo, Geographica 10, p. 722 edit. Amstelodami, 1707.
↑ Prol., lib. III, vv. 17–19.
↑ Pausanias, Descriptio Graeciae 9.29
↑ Epil. Lib. III. vv. 33 et ss.
↑ Lib. IV. XXV 33–34.
↑ "Ergo, inquit, hic abesto, livor, ne frustra gemas, / quoniam mihi sollemnis debetur gloria." Prol. Lib. III vv. 60–61.
↑ "Particulo, chartis nomen victurum meis, / Latinis dum manebit pretium litteris." Epil. lib. IV, vv. 5–6.
↑ "Nec aliud quidquam per fabellas quaeritur, / quam corrigatur error ut mortalium." Prol., lib. II, vv. 2–3.

Nexus externi

Vide Phaedri Augusti liberti fabulae Aesopiae apud Vicifontem.

Bibliographia

Champlin, Edward. "Phaedrus the Fabulous", The Journal of Roman Studies, Vol. 95, (2005), pp. 97-123.
Fabricius, Ioannes Albertus. 1712. Bibliotheca Latina. Hamburgi: Schillerus. liber apud books.google.es, p. 24
Thorbecke, J. R. 1826. Vita Phaedri ex Phaedro auctore J. G. S. Schwabio, p. 11.

[fons-nominis-desideratus-1] Fons nominis Latini desideratur (addito fonte, hanc formulam remove)

[2] Strabo, Geographica 10, p. 722 edit. Amstelodami, 1707.

[3] Prol., lib. III, vv. 17–19.

[4] Pausanias, Descriptio Graeciae 9.29

[5] Epil. Lib. III. vv. 33 et ss.

[6] Lib. IV. XXV 33–34.

[7] "Ergo, inquit, hic abesto, livor, ne frustra gemas, / quoniam mihi sollemnis debetur gloria." Prol. Lib. III vv. 60–61.

[8] "Particulo, chartis nomen victurum meis, / Latinis dum manebit pretium litteris." Epil. lib. IV, vv. 5–6.

[9] "Nec aliud quidquam per fabellas quaeritur, / quam corrigatur error ut mortalium." Prol., lib. II, vv. 2–3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]