Paräisser Metro

De Paräisser Metro ass d'ënnerierdescht Bunnennetz vun der Stad Paräis a vun enger Partie vun de Gemenge ronderëm. Zanter Juli 2024 huet de Metro vu Paräis 16 Linne mat 320 Statiounen. D'Gesamtlängt vum Metrosnetz sinn 245,6 km.

Geschicht

No der Adoptioun vun engem Schinnennetzprojet vum Fulgence Bienvenüe, Inspekter vun de Ponts et Chaussées an dem Edmond Huet, den 20. Abrëll 1896, gëtt de Chemin de fer métropolitain als Utilité publique duerch d'Gesetz vum 30. Mäerz 1898 deklaréiert. D'Arbechte sinn de 4. Oktober 1898 lassgaangen, am Kader vun enger Konventioun tëscht der Stad Paräis an der Compagnie du chemin de fer Métropolitain de Paris (CMP). Déi éischt Linn (Porte de Vincennes - Porte Maillot) ass den 19. Juli 1900 opgaangen, fir den Transport wärend den Olympesche Summerspiller an de Bois de Vincennes z'erméiglechen. D'Ädikuli goufe vum Art Nouveau-Architekt Hector Guimard geschaf.

Den Opbau vum Metro gouf zesumme vum Staat an der Stad Paräis decidéiert, virun allem well d'Transporter net effizient genuch an der franséischer Haaptstad viru sech gaange sinn. Ausserdeem gouf dobäi un d'Weltausstellung vum Joer 1900 geduecht. Den Originalprojet hat eng kreesfërmeg Linn Étoile-Nation-Étoile virgesinn, an zwou transversal Linnen, déi eng vum Norden an de Süden (Porte de Clignancourt-Porte d'Orléans), déi aner vum Osten an de Westen (Avenue Gambetta - Porte Maillot).

Eng zweet Konventioun gëtt den 31. Januar 1904 ënnerschriwwen, déi enger anerer Firma, der Société du chemin de fer électrique souterrain Nord-Sud de Paris (Nord-Sud), den Optrag vun enger Linn tëscht Montmartre (eigentlech Notre-Dame de Lorette) an der Porte de Versailles. D'Inauguratioun vun dëser Linn de 4. November 1910 war verspéit duerch d'Héichwaasser vun der Seine am Januar 1910.

Déi zwou Entreprisen CMP an Nord-Sud, déi bis 1929 koexistéiert hunn, bis si fusionéieren, hunn änlecht Material benotzt, mä "hir" Statioune ganz verschidden dekoréiert. Verschidde Statiounen haten de selwechten Numm op deenen zwou Linnen (zum Beispill gouf et zweemol d'Statioun Grenelle).

1913 hat de Paräisser Metro schonn 10 Linnen: 8 vun der CMP an zwou vun der Nord-Sud (déi aktuell Linn 12 an d'Linn nërdlech vun der Statioun Saint-Lazare). Vu 55 Milliounen am Joer 1901 ass d'Zuel vun de Reesenden 1913 op 476 Millioune pro Joer eropgaangen. De Resau huet wärend dem Éischte Weltkrich weider vergréissert. An der Tëschekrichszäit sinn d'Linnen 9, 10 an 11 opgaangen. 1929 schléisst sech d'Nord-Sud der CMP un.

Den 1. Januar 1942 fusionéiert d'CMP mat der Société des transports en commun de la région parisienne (STCRP); dëse Resau gouf 1949 vun der RATP iwwerholl, déi den 23. Mäerz 1948 gegrënnt gi war. De Paräisser Metro gëtt och haut nach vun der RATP bedriwwen, déi och de Funiculaire de Montmartre geréiert, d'Paräisser Buslinnen, de Paräisser Tram an d'Linnen A a B vum RER.

1967 koum d'7bis bäi, an 1971 d'Linn 3bis.

De 15. Oktober 1998 goung tëscht Madeleine an der Bibliothèque François Mitterrand dat éischt Deelstéck vun enger komplett neier Linn op, der Linn 14.

Mam Grand Paris Express, deen zanter 2015 am Bau ass, an dee véier nei Linnen an d'Verlängerung vun zwou existéierenende Linnen (11 a 14) virgesäit, soll, mat 200 neie Streckekilometer an 71 Statiuonen, d'Längt vum Métrosreseau bis 2030 verduebelt ginn. De Grand Paris Express soll virun allem ronderëm Paräis besser Verbindunge schafen. Bis dohi war de Metro bal ganz op d'Stad Paräis limitéiert, an et waren RER-Zich, déi se mat der Banlieue verbonnen hunn. Déi éischt Linn vum Grand Paris Express, d'Verlängerunge vun der Linn 14 no Norden a Süden, goung de 24. Juni 2024 a Betrib.

Plang vum Metro zu Paräis

Lëscht vun de Linnen

	Numm			A Betrib geholl	Längt (km)	Statiounen
1	La Défense — Grande Arche	↔	Château de Vincennes	1900	16,5	25
2	Porte Dauphine	↔	Nation	1900	12	25
3	Pont de Levallois — Bécon	↔	Gallieni	1904	12	25
3^bis	Gambetta	↔	Porte des Lilas	1921	1,3	4
4	Porte de Clignancourt	↔	Bagneux - Lucie Aubrac	1908	14	29
5	Bobigny — Pablo Picasso	↔	Place d'Italie	1906	14,5	22
6	Charles de Gaulle — Étoile	↔	Nation	1907	13,5	28
7	La Courneuve — 8 Mai 1945	↔	Villejuif — Louis Aragon Mairie d'Ivry	1910	22,5	38
7^bis	Louis Blanc	↔	Pré Saint-Gervais	1911	3	8
8	Balard	↔	Pointe du Lac	1913	23	38
9	Pont de Sèvres	↔	Mairie de Montreuil	1922	20	37
10	Boulogne — Pont de Saint-Cloud	↔	Gare d'Austerlitz	1913	12	23
11	Châtelet	↔	Rosny-Bois-Perrier	1935	12	19
12	Mairie d'Aubervilliers	↔	Mairie d'Issy	1910	17	31
13	Gabriel Péri — Asnières — Gennevilliers Saint-Denis — Université	↔	Châtillon — Montrouge	1911	21	30
14	Saint-Denis - Pleyel	↔	Aéroport d'Orly	1998	28	20

Literatur zum Theema

Le patrimoine de la RATP, Éditions Flohic, 1996 (ISBN 2-84234-007-8)

Kuckt och

Um Spaweck

Commons: Paräisser Metro – Biller, Videoen oder Audiodateien

(fr) Internetsäit vun der RATP
(fr) Geschicht vun den Nimm vun de Metrostatiounen
(fr) 180° Usiichte vun de Statiounen
(fr) Plang vum Paräisser Metro

Portal vu Paräis – All d'Artikelen op dëser Wikipedia iwwer Paräis.