Lieg Len
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Lieg Len, ouch wel de Nederlen (Nederlands: Lage Landen of Nederlanden, Frans: Les Pays-Bas historiques, Les Plats-Pays of Pays d'Embas), vörmp 'ne regio in Noordwes-Europa dee oongeveer euvereinkump mèt de allewijl Bènelux (Bèlsj, Nederland, Luxembörg), de Fransen historische regio Nord-Pas-de-Calais, 't aajd Frans graofsjap Artesië en 't deil vaan Picardië wat te noorde ligk vaan de Somme. Dees definitie is de breidsgebruukde, en historisch meis accurate, besjrieving vaan de Lieg Len. Allewijl weurt 't ouch in nauwer definitie gebruuk: soms is 't sömpelweeg e synoniem vaan de Bènelux en soms weurt 't gebruuk um 't gebeed te besjrieve boe-in de Nederlandse taol väöl weurt gebruuk in 't alledaogs leve (Nederland en Vlaondere).
In 'ne nog breiere zin kin 't ouch um lieggelege gebeeje gaon in 't allewijl Duitsland, zoewie 't Noordelek Rienland en 't weste vaan Nedersakse. In de allerbreiste zin geit 't daan um de Bènelux en de gans noordeleke helf vaan Duitsland, boe historisch Nederduitse dialekte weure gesproke (dialekte die "ik", in plaots van "i(e)ch", gebruke en/of "make(n)" gebruke, in plaots vaan "mache(n)").
In 't Frans is de lètterleke vertaoling vaan de Lieg Len les Pays-Bas. Verwarrend genóg weurt dezen term allewijl gebruuk es officiëel benaoming veur 't land Nederland.
De regio is historisch gezeen oonder zoeväöl versjèllende naom bekind komme te stoon tot 't ouch dèks naome heet gekrege die noe veur väöl inger regio's gebruuk weurt, wie Holland of Vlaondere.
In de polletiek weurt de Lieglandse cultuur dèks gerilleteerd aon 't Rienlands model of 't Poldermodel: polletiek-democratische culture boe-in weurt verwach tot polletieke partije, beweginge en aander actore korter bij mekaar komme, gaon samewèrke via coalities en intensieve oonderhandelinge umerme es de inngeste wunseleke processe tot 'n polletieke oplossing, in plaots vaan te focusse op 'n winner takes it all-cultuur die mie gebrukelek is in regio's boe ein partij es einegste de euverhand kin kriege (zoewie in Fraankriek, 't Vereineg Keuninkriek en de Vereinegde Staote). Dees cultuur is väölal te daanke aon de verzuiling tösse religieuse en ideologische gróppe (veurnaomelek Kathelieke, Prottestante, Liberaole en Sociaoliste) in, mèt naome, Nederland mer ouch in zekere maote in Belsj en Wes-Duitsland.
Bis de Belzje Rivvelutie in 1830 woort d'n term Lieg Len es synoniem gebruuk veur 't Keuninkriek vaan de Nederlen. Mèt de opsplitsing vaan 't Keuninkriek vaan Belsj woort 't gengbaor um 't iersgeneumde Keuninkriek in de volksmoond te neume es 't inkelvawweg Nederland.