Amethis
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
_Can_you_imagine=253F_(5320329773).jpg)
Amethis is 'n paarse variantj van 't mineraal kwarts (SiO2). 't Guldj es 'nen aedelstein.
De naam is aafkumstig van 't Grieks αμεθυστoς amethystos "taenge de rós" - en vindj zienen oearsprónk in 't aad biegeluif det d'n drager daovan wuuertj besjurmp taenge de róswirking van wien. Van wien dae wuuertj gedrónken oet 'ne baeker dae is vervaerdig oet amethis zów me neet zaat waere.
De paarse kluuer van amethis óntsteit door veróntreiniginge mit 'n klein wieväölheid iezer (Fe3+) en titaan (Ti4+). Door amethis te doon branje óntstaon gael toet góldkluuerige verkluueringe (cetrónkwarts).
Amethis is e väöl-veurkómmendj mineraal. Grótterder en zuverder kristalle die gesjik zeen veur verwirking toet juwele zeen verhajingsgewies slechs op min plaatse te vinje. Zón vindjplaatse zeen in ónger anger Braziel, Uruguay, Madagaskar, Röslandj en Sri Lanka. Dergelieke kristalle truf me veural aan in häöldje in vólkanische stein.
Eigesjappe
[bewirk | brón bewèrke]- Formuul: SiO2
- Kristalsysteem: trigonaal
- Kristalklas: 32
- Splietbaarheid: neet
- Kluuer: paars, deils gevlek-tróbbel, ouch gezaoneerdje kluuerverdeiling (kluuerloeas-paars)
- Kratskluuer: wit
- Glans: glaasglans
- Helheid: 7
- Specefieke dichheid: 2.65
- Transparantie: doorzichtig toet doorsjienendj
- Breuk: sjelpechtig, roew