Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Naar inhoud springen

Kölse expansie

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


De Kölse expansie is de historische verspreijing van 'n aantaal aan Middelfrankische spraokkènmirker vanoete ómgaeving in en rónjelóm Kölle nao ónger anger e deil van 't Nederlandjs spraokgebied. 't Geitj hiebie mit naam euver 't versjiensel umlaut enne Hoeagduutsje klankversjuving. Bei dees versjiensele höbbe zich veural in 't Limbörgs en in minder maot ouch inne oeastelike variante van 't Braobesj doon gelje.

Kölle waas al saeren tied van 't Romeins Riek e wichtig hanjelscentrum. De expansie haet zich van dao-oet in wèstelike richting toet ane Uerdinger-lien doorgezatte.

De Kölse expansie is dus verantjwuuerdelik veur 't algemein veurkómme van de wäörd ich, mich en dich, aevenes ouch (in plaats van ik, ouk etc.), tupisch Duutsj-aandoondj vocabulair, 't behaad van 't waord doe en anger versjaove wäörd in sommige dialekte, wie welch veur welk, zölch veur zölk, vrech veur vrek, slecher veur slekker en dressig veur dertig.

Zuuch ouch

[bewirk | brón bewèrke]
Limburgs
 Historie Audnederfrankisch · Middelnederlands · Kölse expansie · Braobentse expansie
 Kènmerke Grammair (umlaut · Limburgs gerundium) · Klanklier (sjleip- en sjtoettoen · zaachte g · Paragogische sjwa · sandhi · Uerdinger Linie · Benrather Linie · Getelien) · Sjpelling · Vocabulair
 Intern versjille Panninger Linie · Panninger Zielinie · doe/geej-lien · Mouillering en gutturalisering · Óntrunjing · Aud- en nuujlang aa · Oergermaanse ai en au · Oergermaanse al en ol · Sjerplang ee en oo · Oergermaanse ī en ū · h-deletie · r-sjoew · t-deletie
 Dialekte Naord-Limburgs Haorsters · Venloos
Wes-Limburgs Dommellands (Buuls) · Demerkempes (Hessels) · Berringerlands · Loeënerlands · Truierlands (Sintruins) · Getelands (sóms mitgeraekendj)
Centraal-Limburgs Wieërtlandjs (Wieërts) · Häörs · Maaskempes · Centraal-Maaslandjs · Treechterlands (Mestreechs) · Bilzerlands · Tóngerlands (Tungers)
Oes-Limburgs Naordelik Oes-Limburgs (Remunjs) · Zujelik Oes-Limburgs (Zittesj · Gelaens · Valkebergs)
Ripuarisch-Limburgs Zuudoes-Limburgs (Heëlesj · Dusseldörper · Krieëvelsj) · Bergisch · Platdiets
 Anger dialekte in de Limburge Kempes (Loeis) · Kempelands (Lommels) · Maels · Kleverlands (Genneps · Venrods) · Ripuarisch (Kirchröadsj)
 Contakvariëteite Limburgs-Nederlands (Citétaal · Groenstraats · Heerles-Nederlands · Nedertreechs)
 Media en infrasjtructuur Limburgse literatuur (sjrievers) · Limburgstalige meziek (zengers · gróppe) · Secundair literatuur (Woordenboek van de Limburgse Dialecten · anger dictionaire) · Corpus Gesproken Limburgs · Limburgs in 't óngerwies · AGL · Hoes veur 't Limburgs · Raod veur 't Limburgs · Vereiniging Veldeke · Limbörgse Academie · Limburgse Wikipedia
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Kölse_expansie&oldid=443281"