Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Jump to content

Метафизик

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь

Метафизик гэдэг бол оршин байгаа юмсын шинж чанарын философийн судалгаа юм.

17-р зуунд Лейбниц орчлон ертөнц нь хувааж үл болох энгийн юмс буюу субстанцаас бүрэлдэн тогтдог гэдэг онолыг боловсруулаад тэднийг монад гэж нэрлэжээ.Өөрийн гаргасан монадын онолын тусламжтайгаар Лейбниц орон зай,цаг хугацаа ба оюун ухааны шинж чанарыг тайлбарлахыг оролдсон.

Лейбницийн онолын хамгийн их зөрчилтэй хэсгийн нэг нь бидний оюун ухаан ба биднийг хүрээлэн буй ертөнц хоёрын хооронд ямарч бодит харилцан үйлчлэл байхгүй гэж баталсан явдал юм. Орчлон ертөнцийн тухай бидний мэдлэг үнэн хэрэгтээ бидний оюун ухаанд болж буй юм ба орон зай,цаг хугацаанд явагддаг юм хоёрын хооронд урьдчилан тогтоосон зохицол дээр үндэслэн гаргадаг гэж тэр үзэж байв.

Лейбницын метафизик эргэцүүлэг ба Декартын үүнтэй ижил метафизик үзэл бодол нь бие махбодь ба оюун санаа хоёрын харьцаа ямар байх вэ? гэдэг асуултыг гарган тавьсан юм. Энэ харьцааг тайлбарладаг гурван онолыг философчид бүтээв.

  1. Идеализм: зөвхөн оюун ухаан / оюун санаа/ оршиж байдаг .бие махбодь гэдэг бол үнэн хэрэгтээ оюун ухаан/оюун санаа/ дахь үзэл санаа мөн.
  2. Материализм: зөвхөн бие л оршин байдаг.Оюун ухаан /оюун санаа/ бол үнэн хэрэгтээ биесийн цогц мөн.
  3. Психофизикийн дуализм: хоёр төрлийн юм оршиж байдаг. Энэ нь бие биетэйгээ янз бүрийн байдлаар харьцаж байдаг оюун ухаан / оюун санаа / ба биес мөн.

Лейбниц идеалист байсан ба Декарт психофизикийн дуалист, харин Томас Хоббес материалист байжээ.