Politiek
Et woord poletiek is ofkomstig van et Oldgriekse woord πολιτικός of πολιτεία (politikos of politeia) dat betrekking het op et Oldgriekse woord veur 'stad'. Poletiek het as medern begrip veural betrekking op de burgerlike saemenleving, de riegelgeving van een staot, de staotsvorm en et bestuur. Luden die in de poletiek zitten geven dan een soort richting an. Ze zorgen d'r-veur dat belangenverschillen van groepen en individuen tot heur recht kommen - meerstal op basis van onderhaandelings - op de verschillende bestuurlike en maotschoppelike nivo's.
De scheidingsliende tussen poletiek, ethiek en sociaal wezen is een vraoge waor vule verschillende antwoorden op bestaon, der bestaon zovule mienings over. De meerste wetenschoppers erkennen dat luden uut de poletiek de meugelikhied moeten hebben om macht of geweld te kunnen bruken om een vraogstok as poletiek te bestempelen — bi'j et beslissen van een poletiek konflikt is meerstal spraoke van een verplaetsing van macht van de iene groep of persoon naor een aandere groep of persoon.
In een demokraosie wodden de luden en orgenisaosies die in de poletiek zitten (indirekt) verkeuzen deur de burgers van et laand. De leiders van een kommunistisch laand (of een vergeliekber poletiek systeem) wodden meerstal niet verkeuzen mar wodden ansteld deur de winnende pattie zels en kriegen de macht over et hiele laand.
Poletieke stromings
[bewark | bronkode bewarken]Hieronder viej' een antal poletieke stromings.