Nieuwegein

**Nieuwegein**
Gemeente in Nederland
	(Details) (Details)
Situering
Provincie	Utrecht
Coördinaten	52°1'52"NB, 5°5'31"OL
Algemeen
Oppervlakte	25,65 km²
- land	23,51 km²
- water	2,14 km²
Inwoners ; (1 januari 2024)	65.974? ; (2806 inw./km²)
Bestuurscentrum	Nieuwegein
Belangrijke verkeersaders	, sneltram Utrecht - Nieuwegein
Politiek
Burgemeester (lijst)	Marijke van Beukering (D66)
Economie
Gemiddeld inkomen (2019)	€ 27.300 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019)	€ 235.000
WW-uitkeringen (2014)	42 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s)	3430-3439
Netnummer(s)	030
CBS-code	0356
CBS-wijkindeling	zie wijken en buurten
Amsterdamse code	10374
Website	www.nieuwegein.nl
	; Bevolkingspiramide (2023)
Portaal	Nederland

Nieuwegein (uitspraak^ⓘ) is een gemeente en plaats in de Nederlandse provincie Utrecht, ten zuiden van de stad Utrecht. De gemeente is een voormalige groeikern, gelegen aan de rivier de Lek, nabij de buurgemeenten IJsselstein in het westen, Vijfheerenlanden in het zuiden (aan de overkant van de Lek) en Houten in het oosten. Nieuwegein heeft 65.974 inwoners (per 1 januari 2024^[1]) en is ontstaan op 1 juli 1971 na samenvoeging van de vroegere gemeenten Jutphaas en Vreeswijk.

Woontoren *The New Citizen*, sinds 2023 het hoogste gebouw van Nieuwegein.

Geschiedenis

Groeikern

In de jaren 60 en 70 van de twintigste eeuw vond in Nederland een golf van suburbanisatie plaats: bewoners uit de grote steden in de Randstad trokken naar de omliggende gemeenten. De regering vond het noodzakelijk deze bewegingen te coördineren en in goede banen te leiden. Met name het behoud van het Groene Hart met zijn natuurlijke en landschappelijke waarden was daarbij speerpunt van het beleid. Het werd daarom de gemeenten in en om dit gebied niet langer toegestaan om op eigen initiatief en zelfstandig grootschalige bouwprojecten te ontwikkelen en ten uitvoer te brengen.

In plaats daarvan werden, voor de wel degelijk noodzakelijke uitbreiding van de voorraad woningen en bedrijfsgebouwen door de centrale overheid zelf bouwlocaties aangewezen. Rondom Utrecht lag het zwaartepunt van de planning aan de zuidkant van de stad.

Reeds vanaf 1958 bestond bij het provinciebestuur van Utrecht het plan om het gebied tussen de dorpen Jutphaas en Vreeswijk volledig te gebruiken voor grootschalige woningbouw waardoor, met inbegrip van deze beide gemeenten een geheel nieuwe plaats zou ontstaan. In het noordelijk deel van het gebied was Jutphaas al bezig met het bouwen van de uitbreidingswijk "Wijkersloot" en Vreeswijk in het zuiden met de wijk "Zandveld". Deze ontwikkelingen waren aldus voorboden van de nieuwe plaats.

Op 12 juni 1969 besloten de gemeenteraden van Jutphaas en Vreeswijk zichzelf op te heffen en op 30 juni 1971 werden de oude gemeentevlaggen gestreken. Zodoende was op 1 juli 1971 de nieuwe gemeente Nieuwegein een feit. Nieuwegein profileert zichzelf ook wel als een stad.

Naam

In het gebied tussen Jutphaas en Vreeswijk stond vroeger een nederzetting genaamd Geyne. Deze nederzetting heeft in 1295 stadsrechten gekregen maar werd korte tijd later, in 1333, verwoest in een oorlog tussen de bisschop van Utrecht en de graaf van Holland. Vandaag herinnert alleen Huis Oudegein nog aan deze tijd. Nadat de besturen van Vreeswijk en Jutphaas enige tijd gedebatteerd hadden over de naam van de nieuwe plaats (o.a. het alternatief "'t Gein" als verwijzing naar Geyne, sneuvelde) besloten ze de nieuwe plaats te noemen naar deze oude nederzetting.

Onderwijs

In Nieuwegein zijn er drie middelbare scholen en een roc:

het Cals College voor tweetalig atheneum, tweetalig gymnasium, tweetalig havo, gymnasium, atheneum, havo en technasium.
het Oosterlicht College voor gymnasium, atheneum, havo, vmbo-tl, vmbo-kader en vmbo-bbl
het Anna van Rijn College, locatie Albatros: voor tweetalig gymnasium, tweetalig atheneum, atheneum, tweetalig havo, havo, vmbo-theoretische leerweg, havo-xl en mavo-xl; locatie Harmonielaan: voor vmbo-kader; locatie Acaciastraat (de Linie): voor Leerweg ondersteunend onderwijs
ROC Midden Nederland: een regionaal opleidingencentrum met o.a. beroepsgerichte opleidingen voor jongeren en volwassenen.

Verkeer en vervoer

Amsterdam-Rijnkanaal vanaf de Nieuwegeinse Brug.

De Oude Sluis met de Kleine Brug in Vreeswijk.

Nieuwegein is ingesloten door drie autosnelwegen: de A2, de A12 en de A27. Het staat daarom ook bekend om zijn centrale ligging.

Nieuwegein heeft geen spoorwegstation binnen de gemeentegrenzen. Een sneltram verzorgt samen met een aantal buslijnen het openbaar vervoer met de stad Utrecht en ook met IJsselstein. Met Vianen bestaat een bus-, voet- en fietsveerverbinding over de Lek.

Gezondheidszorg

In Nieuwegein is sinds 1983 het St. Antonius Ziekenhuis gevestigd, onder meer bekend vanwege zijn specialisatie op het gebied van cardiologie.

Waterwegen

Door en langs Nieuwegein lopen enkele kanalen, zoals het Amsterdam-Rijnkanaal, het Lekkanaal en het Merwedekanaal. Vanuit het Merwedekanaal ontspringt de rivier de Hollandse IJssel en vanuit de Hollandse IJssel het riviertje de Kromme IJssel.

Wijken

De gemeente Nieuwegein deelt Nieuwegein in de volgende wijken in:

Batau-Noord
Batau-Zuid
Blokhoeve
Stadscentrum (is gerenoveerd)
De Wiers (industrie)
Doorslag
Fokkesteeg
Galecop
Het Klooster (bedrijven, in aanbouw)
Hoge Landen (buitengebied)
Hoog-Zandveld

Tot 1 januari 2001 hoorde het gebied ten noordwesten van Nieuwegein, Rijnenburg tot de gemeente Nieuwegein. Sindsdien is Rijnenburg onderdeel van de gemeente Utrecht, liggend in de wijk Vleuten-De Meern.

Politiek en bestuur

Gemeenteraad

Het gemeentehuis van Nieuwegein aan het Stadsplein

De gemeenteraad van Nieuwegein bestaat uit 33 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1998:

Gemeenteraadszetels
Partij	1998	2002	2006	2010	2014	2018	2022
GroenLinks	3	3	2	2	2	3	6
VVD	9	5	5	7	5	7	6
PvdA	7	5	10	6 (5)^[2]	3	3	4
Verenigde Senioren Partij	-	1	1	2	3	3	4
CDA	6	7	5	4	3	3	3
D66	2	1	1	2	4	3	3
Lokale Vernieuwing	-	-	-	-	-	2	3
ChristenUnie	-	-	1	1	2	2	1
De Unie	-	-	-	-	-	-	1
Ieders Belang	-	-	-	-	5 (4)^[3]	2 (1)^[4]	1
Stadspartij Núwegein	-	-	-	-	1	1	1
SP	-	-	4	3	5	4	-
Leefbaar Nieuwegein	-	7	1	4 (2)^[5]^[6]	-	-	-
Onze Nieuwegeinse Samenleving	-	-	2	1	-	-	-
Trots op Nederland	-	-	-	1	-	-	-
ChristenUnie-SGP	2	2	-	1	-	-	-
SGP	-	-	1	-	-	-	-
Stadspartij PGN	2	2	-	-	-	-	-
Senioren2000	2	-	-	-	-	-	-
Totaal	33	33	33	33	33	33	33

College van B&W

De coalitie voor de periode 2022-2026 bestaat uit GroenLinks, VVD, PvdA en Lokale Vernieuwing. Het college van burgemeester en wethouders bestaat naast de burgemeester uit elk een wethouder van GroenLinks, VVD, PvdA en Lokale Vernieuwing.^[7]^[8]^[9]

College van burgemeester en wethouders
Burgemeester	Marijke van Beukering (D66)	Openbare orde en veiligheid Toezicht en integrale handhaving Dienstverlening, ICT/I-strategie, informatiebeleid en archief Vergunningverlening evenementen Communicatie en inwonersparticipatie Externe betrekkingen Onderzoek en statistiek
Wethouders	Marieke Schouten (GroenLinks)	1e locoburgemeester Wonen en ruimtelijke ordening Gezondheid, welzijn en inclusie Energietransitie, duurzaamheid en klimaat City en Rijnhuizen Internationalisering en Europa Wijkwethouder van Batau-Zuid en Doorslag
	Ellie Eggengoor (VVD)	2e locoburgemeester Economie Werk en inkomen Duurzaamheid bedrijventerreinen Mobiliteit Parkeren Financiën A12-zone Stichting Binnenstadsmanagement Wijkwethouder van (Hoog) Zandveld & Lekboulevard, Rijnhuizen en Vreeswijk
	Guido Bamberg (PvdA)	3e locoburgemeester Jeugd Betere Buurten Armoedebeleid Coördinatie laaggeletterdheid Wmo Grondbedrijf Maatschappelijk vastgoed en onderwijshuisvesting Wijkwethouder van Batau-Noord, Fokkesteeg en Zuilenstein/Huis de Geer/Blokhoeve
	John van Engelen (Lokale Vernieuwing)	4e locoburgemeester Cultuur, recreatie en evenementen Sport Onderwijs Integratie statushouders/vluchtelingen Openbaar domein Dierenwelzijn Personeel en organisatie Sterke Lekdijk Wijkwethouder van Binnenstad & Merwestein, Galecop en Jutphaas-Wijkersloot

Sport

Op 9 mei 2010 passeerde de grote Italiaanse wielerronde Ronde van Italië (Giro d'Italia) Nieuwegein tijdens de etappe van Amsterdam naar Utrecht.

In Nieuwegein zijn er meerdere sportaccommodaties en sportverenigingen:

American Football

New Legends

Atletiek:

Atverni (Atletiek Vereniging Nieuwegein)

Basketball:

New Stars

Badminton:

BC 't Gein

Bowlen:

Chandra Nieuwegein (Bowling Vereniging Nieuwegein)

Duiken/Onderwatersport:

Duikteam Nieuwegein
Duikvereniging Succotash

Handbal:

HVN (Handbalvereniging Venus Nieuwegein)

Hockey:

Hockeyvereniging Mixed Hockey Club Nieuwegein

Honk- en Softbal:

Nieuwegein Diamonds

Judo en Jiu Jitsu:

Comby Sport / BSP

“Kickboksen:”

Team Suboxer

Klimmen:

Climb UP

Kunstrolschaatsen:

KRC Rolling Nieuwegein

Korfbal:

Koveni (Korfbal Vereniging Nieuwegein)

Roeien:

NRV De DoorSlag (Nieuwegeinse Roei Vereniging de DoorSlag)

Rugby:

RugbyClub Nieuwegein

Tafeltennis:

VTV (Vreeswijkse Tafeltennis Vereniging)
TTVN (Tafeltennis Vereniging Nieuwegein)

Tennis:

LTVN (Lawn Tennis Vereniging Nieuwegein)
TVO (Tennis Vereniging Oudegein)
TVR (Tennis Vereniging Rijnhuyse)
TVV (Tennis Vereniging Vreeswijk)

Voetbal:

JSV Nieuwegein (Jutphase Sport Vereniging)
SV Parkhout

Volleybal:

NVC

Wielrennen:

WTCN (Wieler Tour Club Nieuwegein)

Zwemmen:

Aquarijn

Partnersteden en diversen

Nieuwegein heeft een partnerstad:^[10]

Rundu (Namibië), sinds 1994

Tot 2015 was er ook een partnerstad relatie met Puławy (Polen), de band werd formeel beëindigd, maar informeel bleef deze nog bestaan. In 2020 werd de band definitief beëindigd vanwege de zogenaamde homovrije zones in Puławy.^[11]

De gemeente is tevens een Millennium Gemeente.

Bekende (ex-)inwoners

Geboren in Nieuwegein

Erik-Jan Rosendahl (1972), sidekick
Ron Smoorenburg (1974), acteur en vechtsportspecialist
Kaltoum Boufangacha (1975), actrice
Chantal Boonacker (1977-2021), paralympisch zwemster
Khalid Kasem (1978), advocaat en talkshowpresentator
Aukje van Ginneken (1982), actrice
Ingrid Jansen (1983), danseres en actrice
Quincy Allée (1984), voetballer
Sanne Vogel (1984), actrice
Manuel Schenkhuizen (1986), e-sporter
Mark van Veen (1986), zanger
Levi van Kempen (1988), acteur
Robert Meeuwsen (1988), beachvolleybal
Sidney Schmeltz (1989), voetballer
Sari van Veenendaal (1990), voetbalster
Hugo Haak (1991), baanwielrenner
Benjamin van Leer (1992), voetballer
Maurits Schmitz (1993), voetballer
Conner Blöte (1998), voetballer
Kyan van Dorp (2000), voetballer
Ahmed Azmi (2002), voetballer

Woonachtig geweest

Joop van Tellingen - paparazzo (1944-2012)
Gees Linnebank - acteur en stemacteur (1945-2006)
Jan Sloot - uitvinder (1945-1999)
Arjan Brass - zanger (1951-2007)

Overleden

Eddy de Geer van Oudegein, politicus (1985)
Bernardus Alfrink, aartsbisschop van Utrecht (1987)
Frans Boers, kunstschilder (1987)
Hendrik van der Gronde, politicus (1990)
Hans Henkemans, componist, pianist (1995)
Paul Merkx, voetballer (1995)
Herman van Eyck, ondernemer (1997)
Lotti van der Gaag, beeldhouwster en schilderes (1999)
Frans Henrichs, sportverslaggever en -journalist (1999)
Jan Sloot, uitvinder (1999)
Toon Hermans, cabaretier, zanger, kunstschilder en dichter (2000)
Jan Niënhaus, geestelijke (2000)
Otto Dijk, schrijver/dramaturg (2004)
Wout van Doleweerd, artiestenmanager (2006)
Joop van der Reijden, politicus (2006)
Arjan Brass, zanger, saxofonist, pianist (2007)
Dick van 't Sant, hoorspelacteur, regisseur (2008)
Gerrit Swaan, politicus (2008)
Noppie Koch, wielrenner (2010)
Mans Flik, burgemeester (2011)
Charles Z., crimineel (2011)
Tonnie Hom, zwemster (2013)
Nico van Kampen, theoretisch fysicus en hoogleraar (2013)
Wim Spit, vakbondsbestuurder (2013)
Joop Reynolds, componist en pianist (2014)
Hans Veerman, acteur (2014)
Cor Adelaar, voetballer (2016)
Cees Werkhoven, sportbestuurder (2019)
Bram van der Vlugt, acteur (2020)

Aangrenzende gemeenten

Aangrenzende gemeenten
	Utrecht Utrecht

IJsselstein IJsselstein		Houten Houten

	Vijfheerenlanden Vijfheerenlanden

Monumenten

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten; zie:

Zie ook

Externe links

Officiële website van de Gemeente Nieuwegein

Bronnen en voetnoten

↑ 1 januari 2024 - Centraal Bureau voor de Statistiek
↑ Haseena Bakhtali stapte in oktober 2010 uit de PvdA-fractie en ging verder als Fractie Bakhtali.
↑ 4 raadsleden stapten uit de partij bij de volgende verkiezingen zijn deze leden overgegaan naar Lokale Vernieuwing.
↑ Bij de verkiezingen heeft er al een splitsing plaatsgevonden van de kieslijst. Frank Verdam ging verder als Groep Verdam.
↑ Ton de Mol stapte in november 2010 uit de Leefbaar Nieuwegein-fractie en ging verder als Fractie De Mol.
↑ Ruud van der Zalm stapte in november 2011 uit de Leefbaar Nieuwegein-fractie en ging verder als Fractie Ruud van der Zalm.
↑ Coalitieakkoord
↑ Nieuw college van burgemeester en wethouders Nieuwegein. Gearchiveerd op 16 februari 2023. Geraadpleegd op 16 februari 2023.
↑ Burgemeester en wethouders
↑ http://www.nieuwegein.nl/infotype/webpage/view.asp?objectID=13112^{[dode link]}
↑ Nieuwegein 'ontvriendt' Poolse partnerstad: 'Homovrije zones zijn not done'. nos.nl (14 juli 2020). Gearchiveerd op 4 september 2020. Geraadpleegd op 14 juli 2020.

Zie de categorie Nieuwegein van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] 1 januari 2024 - Centraal Bureau voor de Statistiek

[2] Haseena Bakhtali stapte in oktober 2010 uit de PvdA-fractie en ging verder als Fractie Bakhtali.

[3] 4 raadsleden stapten uit de partij bij de volgende verkiezingen zijn deze leden overgegaan naar Lokale Vernieuwing.

[4] Bij de verkiezingen heeft er al een splitsing plaatsgevonden van de kieslijst. Frank Verdam ging verder als Groep Verdam.

[5] Ton de Mol stapte in november 2010 uit de Leefbaar Nieuwegein-fractie en ging verder als Fractie De Mol.

[6] Ruud van der Zalm stapte in november 2011 uit de Leefbaar Nieuwegein-fractie en ging verder als Fractie Ruud van der Zalm.

[7] Coalitieakkoord

[8] Nieuw college van burgemeester en wethouders Nieuwegein. Gearchiveerd op 16 februari 2023. Geraadpleegd op 16 februari 2023.

[9] Burgemeester en wethouders

[10] ttp://www.nieuwegein.nl/infotype/webpage/view.asp?objectID=13112^{[dode link]}

[11] Nieuwegein 'ontvriendt' Poolse partnerstad: 'Homovrije zones zijn not done'. nos.nl (14 juli 2020). Gearchiveerd op 4 september 2020. Geraadpleegd op 14 juli 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]