Bøk

Bøk
Bøk
Utbreiing og status
Status i verda: Livskraftig Utbreiinga av bøk
Systematikk
Rike:	Planteriket Plantae
Rekkje:	Karplantar Tracheophytes
Underrekkje:	Frøplantar Spermatophytes
Orden:	Bøkeordenen Fagales
Familie:	Fagaceae
Underfamilie:	Fagoideae
Slekt:	Bøkeslekta Fagus
Art:	Bøk F. sylvatica
Vitskapleg namn
Fagus sylvatica L., 1753

Bøk eller bok (Fagus sylvatica) er lauvtre frå slekta Fagus i bøkefamilien. Bøk veks naturleg nokre få stader i Sør-Noreg.

Skildring

Blada er lêraktige og ovale med mørkegrøn overside. Dei kan ha takka eller glatte kantar. Blad og frø inneheld alkaloidet fagain.

Bøk kan danna vidstrekte skogar med tre på opptil 40 meter. Eit tre kan bli 2–400 år gammalt.

Bruk

Bøk gjev eit tungt trevyrke som gjerne søkk i vatnet. Treet er verdifullt og blir særleg brukt til å laga parkett og møblar, men òg til ispinnar og kjøkenreiskapar.

Namnet på treslaget er nært i slekt med bok, og har truleg opphavleg vist til ei plate av bøketre der ein rissa inn runeteikn.

Bøk i Noreg

Bøk er det treslaget som innvandra sist til Noreg, for om lag 2 000 år sidan. Bøk er svært skuggetolande, og vil i delar av Vestfold, Telemark og Agder danna klimakssamfunn om skogen får skjøtta seg sjølv. Sjølv om det er i desse områda ein finn dei viktigaste bøkebestandane i Noreg, veks verdas nordlegaste bøkeskog i Lindås i Nordhordland.

Bøk er fylkesblomster i Vestfold.

Galleri

• Bøkevariantar
• 
• 
  Fagus sylvatica pendula
• 
  Fagus sylvatica pendula
• 
• 
• 
• 
  Fagus sylvatica laciniata
• 
  Fagus sylvatica purpurea

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Bøk» frå Wikipedia på bokmål, og «Beech» frå Wikipedia på engelsk den 27. desember 2005 k.

• Etymologi
  • Oxford English Dictionary
  • Alf Torp og Hjalmar Falk: Etymologisk ordbok ovr det norske og det danske sprog (1903–1906, faksimileutgåve 1991 Bokklubben Kunnskap og Kultur)

Bakgrunnsstoff

• (no) bøk hos Artsdatabanken
• (en) bøk i Encyclopedia of Life
• (en) bøk i Global Biodiversity Information Facility
• (sv) bøk hos Dyntaxa
• (en) bøk hos ITIS
• (en) bøk hos NCBI
• (en) bøk hos The International Plant Names Index
• (en) bøk hos Tropicos
• (en) Kategori:Fagus sylvatica – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Fagus sylvatica – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Fagus sylvatica – detaljert informasjon på Wikispecies

• Den virtuella floran - bøk
• Nettflora - bøk Arkivert 2005-04-04 ved Wayback Machine.
• Botanisk museum Arkivert 2008-05-27 ved Wayback Machine.