Escultura

Dàvid de Miquèl Àngel, situat dins la Galleria dell'Academia, a Florença.

L'escultura es una de las Bèlas Arts; es una activitat artistica que consistís a crear e realizar de formas en relèu. Es l'art de modelar o talhar, soudar o assemblar amb tèrra, pèira, fusta o d'autres materials. L'escultura es l'òbra produsida per l'escultor.

Lo tèrme d'escultura ven etimologicament del latin « sculpere » que vòl dire « talhar » o « tirar tròces d'una pèira ».

Tecnicas

Talha, modelatge, assemblatge, estereolitografia

• Lo modelatge : es la tecnica pus primitiva e pus dirècta de mesa en forma d'un solid plastic, en l'occuréncia la tèrra o argila (gres, porcelana o faiença). Permet a l'escultor de precisar son idèa. Aguèt rarament un caractèr definitiu per causa de sa fragilitat, mai dempuèi la Renaissença, aguèt un caractèr privilegiat perque l'escultor executèt sos modèls de tèrra e donèt per reproduire sas òbras a de motlaires, fondeires o practicians (agrandidors). Fòrça artistas modèrnes, cercant de novetat, emplegan per lors creacions de materials imprevistes : tòlas, pèças metallicas, matèrias plasticas.
  Lo metòde consistís a apondre o traire de matèria a l'entorn d'un o mai centre que vendrà « l'anma » de l'escultura. Aquela tecnica s'aplica a de materials « plastics », es a dire susceptibles de se deformar d'un biais reversible jos l'efièch de fòrças minimas (l'argila, la cera, lo plastre e d'autras pastas de modelar). De matèria se pòt tirar o apondre. L'estapa seguenta es lo secatge lent per l'argila e lo plastre, lo refregiment per la cera e la coseson per l'argila seca.
• La talha, que son principi es de sostraire, amb un esplech percutit per un còdol (Preïstòria) o un malhet, tròces dins una matèria dura per liberar de sa ganga una forma; i a doas tecnicas fondamentalas de talha per escultar la pèira o la fusta:
  • la talha dirècta, sens crocadís prealable e modèl e que pren en compte de la forma originala del blòt per far emergir una forma imaginada per l'escultor
  • la talha amb mesas als ponches, que recòpia fidelament un modèl a partir de mesuras exactas.
• L'assemblatge consistís a assemblar d'objèctes divèrses per formar una escultura unica.
• L'estereolitografia, o prototipatge rapid, permet de crear un volum segon de donadas informaticas creadas ex nihilo o escanadas dempuèi un modèl real en tres dimensions.

Materials

Tradicionalament, los materials utilizats per l'escultura son generalament d'origina minerala, la pèira (marbre, granit, calcari, jade), lo ciment (que se pòt motlar) o lo beton (en talha dirècta quand es pres), l'argila (porcelana, tèrra cuècha, pasta Fimo que secan al forn o la tèrra grassa que secan a l'aire libre en vint-e-quatre oras), mas pòdon tanben èsser de metal (bronze, acièr, alumini, estam) e encara d'origina animala coma l'ivòri e vegetala coma la fusta, certans fruches, ortalissas. L'escultura modèrna e contemporanèa utiliza tanben lo textil, lo veire, la sal, la sabla, lo glaç, l'aiga, los cristals liquids e d'autres materials fabricats per l'òme, coma las matèrias plasticas. Lo papièr mastegat es tanben un material extrèmament economic, e las tecnicas de realizacion d'esculturas amb aquel material son simplas, amb possibilitats d'associacions amb d'autras matèrias quasi illimitadas. Dins sos ultims escriches, Joan Miró afirmèt que dins l'avenir, se pòsca imaginar d'esculturas utilizant los gases coma materials.

Formas

Se distinguís doas grandas categorias d'esculturas : lo relèu e la bòça redonda

Relèu

Lo relèu es una escultura que demòra ligada amb un rèireplan, s'auçant fòra d'aquel rèireplan. Segon lo gra de projeccion de las figuras en dessús del plan, los relèus son qualificats de relèu ecrasat (stacciato relievo): que son relèu es fòrça flac. Los contorns de las figuras son finament incisats (coma certans relèus asirians).

• Bas relèu (bassorelievo) : l'avançada d'una figura fòra de plan es inferiora al mièg de son volum
• Naut relèu (altorelievo) : las formas son gaireben complètas, mai demòran estacadas al fons. De partidas (los membres, la tèsta) son completament destacadas.
• Entalha. L'entalha es un relèu ont lo subjècte es incisat dins l'espessor de la superfícia plana. Foguèt utilizada pel Egipcians, d'ont lo nom de « relèu egipcian ». Las partidas pus nautas de la figura afloran a la superfícia, mentre que lors contorns son prigondament entalhats. Es mai que mai un procediment de gravadura.

• 
  Entalha: temple de Kom Ombo (Egipte)
• 
  Bas relèu: Basilica de Sant Sarnin (Tolosa). Pòrta Mièjavila.
• 
  Naut relèu: Pòrta de l'infèrn (Rodin), detalh: la casuda.

Bòça redonda

La Bòça redonda es una escultura concebuda d'un biais tal que se pòt observar de totes los costats, o gaireben. La bòça redonda repausa sovent sul sòl o sus un sòcle.

• 
  La Vènus de Milo, que repausa sus un sòcle al sòl, es una estatua en bòça redonda (muséu del Lovre).

Bibliografia

• La Sculpture de l'Antiquité au XXe siècle, jos la dir. de G. Duby e J.-L. Daval, Taschen, 2005
• L'art de la sculpture sur pierre de J.P. Grilaux Edicions Eyrolles.
• Techniques et Pratique du staff de G. Rondeau, M.Pons, S. Rondeau Edicions Eyrolles.
• La datation de la sculpture médiévale, de Jean Wirth, Col. titre courant, 30, Genèva, Librariá Droz, 2004.
• Histoire de la sculpture : De l'Antiquité à nos jours, Patrick Weber, E.J.L., Col. Librio, 2008 ISBN 978-2-290-00743-3

Ligams extèrnes

• La categoria Sculpture de l'annuari dmoz.