Tales de Milet

Tales de Milet

Tales de Milet, apelat Tales, foguèt un filosòf e sabent grèc nascut a Milet cap a -625 e mòrt cap a -­547 dins la meteissa vila d'Ionia. Son paire èra Examyes e sa maire Cleobulina. Foguèt l'un dels Set savis de Grècia antica e lo fondador cujat de l'escòla milesiana. Mas sas capcièras son pas cèrtas. D'unes coma Diogènes Laèrci dison qu’es nascut mailèu cap a -­640 e qu’es mòrt a 78 ans o d’autres encara dison qu’es mòrt a 90 ans (fins a -550). Una legenda conta qu’es un davalaire de reis mitics de Fenicia, los Thélides.

Teorèmas

Tales de Milet es abans tot un celèbre matematician. Es l'autor de mantuns teorèmas, que n'avètz aquí dos :

1. Se un triangle es inscrit dins un cercle amb un costat del triangle per diamètre del cercle, alara aqueste triangle es rectangle e lo som rectangle es opausat al diamètre del cercle.

triangle inscrit

2. Teorèma de Thalès

Teorèma de Thalès

DE/BC = AE/AC = AD/AB

Astronomia

Tales es considerat comma un dels fondadors de l’astronomia :

‐ descriuvèt la Pichòta Orsa e aconselhèt als marins de s’en servir per se guidar,

‐ Calculèt la durada de l’annada,

‐ Avalorèt lo diamètre aparent del Solelh e las grandors relativas d’aqueste astre e de la Luna, en s'adjudant d'un instrument tal qu'un gnòmon o un baston vertical li permetent de mesurar la portada de l'ombra del solelh.

L'interès de Tales de Milet per l'astronomia lo butèt a far de nombrosas observacions sus las constelacions. Seriá estat lo primièr a notar lo viatge del solelh entre los dos tropics. Provèt tanben que mantunas estelas èran pas totas fixas per rapòrt a las autras. Foguèt lo primièr a constatar que l'annada comptava pas 365 jorns, mas 365 e un quart.

gnòmon

Sejorn en Egipte

Segon las traças escrichas, passèt son enfància en Egipte ont poguèt acquerir sas coneissenças mercés a l’ensenhament dels prèires. Mas es possible que lo sejorn egipcian foguèsse ajustat a sa legenda. En Egipte, foguèt le primièr a calcular la nautor de la piramida de Kheops a Giza.