Haskaa birmadii
?Haskaa birmadii
| ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
gosoota haskaa birmadii kessaa saddettan amma lubbun jiran
| ||||||||||||
odeeffannoo saayinsaawaa | ||||||||||||
|
Hoominidiin ykn haskaan birmadiin, miseensota warra baayoloojii Hominidae, nama, chipaanzii, kootee(goorillaa)fi orangutans of keessatti qabata. Jaldeessoota gurguddoo jechuun yeroo baay’ee kan beekamaniifi, amala qaamaa tokko tokko kan akka qaama cimaa, eegee hin qabne, harka fuulduraa akka gaariitti guddate, fi abbuguddaa quba kan irraa adda fageenya qabuu (fi nama malee quba miila gurguddaa ) kan jabeessee qabachuuf hayyamu qooddatu. Maatiin kun qaccee afuriifi sanyii saddeetitti kan qoodame yoo ta’ellee, galmeen dhakkalaa miseensonni duraanii, jalduukibbaa(Australopithecines) fi sanyii namduroo (Homo) dabalatee, garee kana keessaas akka ta’an agarsiisa. Nammoggooleen ammayyaa, nama irraa kan hafe, bosona roobaa Afrikaa ikuwaatoorii, Sumaatraa fi Boornee keessatti argamu.
Ramaddii
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Hayyoonni warra Hominidae akkamitti akka ramadaman sirriitti irratti walii hin galan.
Vershiniiwwan darban
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Yeroo darbe maatiin Hominidae akkasitti ramadamaniiru:
- Maatii Hominidae : Hantuuta gurguddoo
- Maatii xiqqaa Ponginae
- Gosa Pongo – orangutans
- Maatii xiqqaa Homininae
- Gosa Gorilla – gorillaa
- Gosa Paan – chimpanzee
- Australopithecus † fi firoota badan biroo
- Gosa Homo – nama
- Maatii xiqqaa Ponginae
Version ammayyaa
[gulaali | lakkaddaa gulaali]Ramaddiin dhiheenya kanaa akka agarsiisutti ilmaan namootaa fi Australopithecines hantuuta bosona roobaa irraa adda ta'uu isaaniiti. Hojiileen wabii gurguddoon lama mala kana deeggaraniiru. [2] [3]
Hominoidea maatii ol’aanaa
- Maatii Hylobatidae
- Gosa Haayiloobeetota
- Maatii Hominidae
- Maatii xiqqaa Ponginae
- Gosa Pongo
- Maatii xiqqaa Gorillinae
- Gosa Gorillaa
- Maatii xiqqaa Homininae
- Gosa Panini
- Gosa Paan
- Gosa Hominini
- Gosa xiqqaa Australopithecina/Hominina
- Gosa Ardipithecus jedhamu
- Gosa Australopithecus jedhamu
- Gosa Keeniyaantiroopus
- Gosa Sahelanthropus jedhamu
- Gosa Orrorin
- Gosa Paaraantiroopus
- Gosa Homo
- Gosa xiqqaa Australopithecina/Hominina
- Gosa Panini
- Maatii xiqqaa Ponginae
Fuulota walqabatan
[gulaali | lakkaddaa gulaali]- Yeroo namaa
- Jijjiirama dhala namaa