Royal Air Force
Royal Air Force (pol. Królewskie Siły Powietrzne[1]), RAF – siły powietrzne Wielkiej Brytanii utworzone 1 kwietnia 1918 roku na skutek połączenia Royal Naval Air Service i Royal Flying Corps jako pierwsze siły powietrzne na świecie, działające jako niezależny rodzaj sił zbrojnych. Royal Air Force brały udział zarówno w pierwszej, jak i w drugiej wojnie światowej, odegrały znaczącą rolę m.in. podczas bitwy o Anglię.
Państwo | |
---|---|
Siły zbrojne | |
Nazwa skrócona |
RAF |
Data utworzenia |
1 kwietnia 1918 |
Znak rozpoznawczy | |
Proporzec | |
Motto | |
Najwyższe dowództwa | |
Cywilne | |
Wojskowe |
Historia
edytujUtworzenie
edytujKrólewskie Siły Powietrzne powstały 1 kwietnia 1918 (podczas I wojny światowej) z połączenia Royal Flying Corps i Royal Naval Air Service, stając się tym samym pierwszymi na świecie siłami powietrznymi niezależnymi od dowództwa lądowego lub marynarki wojennej[2]. W chwili powstania były najliczniejszymi siłami powietrznymi świata, liczącymi 230 000 personelu i 23 000 samolotów[3]. W okresie międzywojennym RAF brało udział w tłumieniu powstań w Somalilandzie i w Adenie[4]. W 1928 roku samoloty RAF wzięły udział w ewakuacji cywilów w Afganistanie[5].
W 1936 roku doszło do reorganizacji RAF, powstały: dowództwo myśliwskie (RAF Fighter Command), dowództwo bombowe (RAF Bomber Command) i dowództwo obrony wybrzeża (RAF Coastal Command)[6]. W okresie międzywojennym Royal Air Force przyjęło doktrynę strategicznego bombardowania[7].
II wojna światowa
edytujNa początku II wojny światowej Królewskie Siły Powietrzne liczyły ponad 1900 samolotów i 193 tys. personelu[1]. Podczas tego konfliktu zbrojnego Królewskie Siły Powietrzne brały udział w realizacji zatwierdzonego w grudniu 1939 roku Planu Szkolenia Lotniczego Wspólnoty Brytyjskiej, w związku z którym szkoleni byli zarówno obywatele państw Wspólnoty Brytyjskiej, jak i m.in. mieszkańcy okupowanej przez III Rzeszę Europy i Stanów Zjednoczonych[8]. Łącznie szkolenie ukończyły 131 553 osoby, spośród których 42 110 dołączyło do RAF[8].
W trakcie bitwy o Anglię piloci RAF, uzyskując przewagę w powietrzu nad Luftwaffe, uniemożliwili wykonanie operacji Lew Morski[9]. 20 sierpnia 1940 premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill skomentował w Izbie Gmin odpieranie nalotów Luftwaffe przez pilotów RAF w bitwie o Anglię słowami „Jeszcze nigdy tak wielu nie zawdzięczało tak wiele tak nielicznym”[10]. Podobnie na Malcie RAF uratowały tę ważną strategicznie wyspę przed zajęciem przez oddziały włoskie.
Samoloty RAF brały udział w bombardowaniu III Rzeszy (w tym m.in. w bombardowaniach Drezna i Hamburga)[11], a także w ochronie konwojów przez zwalczanie okrętów podwodnych i obrony wybrzeża[12][13].
Zimna wojna
edytujPo zakończeniu II wojny światowej Królewskie Siły Powietrzne przeszły reorganizację[14]. RAF wniosły istotny wkład w moście powietrznym podczas radzieckiej blokady Berlina na przełomie 1948 i 1949 roku (dostarczając 394 509 ton zaopatrzenia w 65 857 lotach)[15]. W latach 1945–1993 na terytorium Niemiec stacjonowały Królewskie Siły Powietrzne w ramach Royal Air Force Germany[16]. Samoloty RAF brały udział w wojnie koreańskiej[17], wojnie wietnamskiej[18], kryzysie sueskim[19], operacjach przeciwpartyzanckich na Malajach[20], wojnie falklandzkiej[21] i w wojnie w Zatoce Perskiej[21].
Struktura organizacyjna
edytujNaczelnym dowódcą Królewskich Sił Powietrznych jest Szef Sztabu Lotnictwa, jego przełożonym jest Szef Sztabu Obrony, zasiadający w Radzie Obrony[22]. Dowództwo RAF znajduje się w High Wycombe. W ramach RAF wyróżnia się 5 grup, odpowiedzialnych m.in. za logistykę, operacje na pierwszej linii frontu, szkolenie pilotów[22]. Częściami grup są skrzydła, jedno skrzydło składa się z około 3 eskadr lub wyspecjalizowanych jednostek[22]. RAF posiada łącznie 37 baz wojskowych na terytoriach Zjednoczonego Królestwa, Gibraltaru, Cypru, Falklandów, Wyspy Wniebowstąpienia[22].
Wyposażenie
edytujSamolot | Zdjęcie | Producent | Typ | Wersja | Liczba[23] | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|
Samoloty | ||||||
Lockheed Martin F-35 Lightning II | Stany Zjednoczone | Myśliwiec wielozadaniowy | F-35B FGR1 |
9[24] | Planowane 48. | |
Eurofighter Typhoon | Niemcy Wielka Brytania Włochy Hiszpania |
Myśliwiec wielozadaniowy | F2 FGR4 T3 |
147 | Zamówiono 160. | |
Boeing Sentry | Stany Zjednoczone | Samolot wczesnego ostrzegania | AEW1 | 6 | ||
Boeing RC-135W Airseeker | Stany Zjednoczone | SIGINT | R1 | 1 | Zamówiono 3. | |
Raytheon Sentinel | Kanada | Dowodzenie polem walki | R1 | 5 | ||
Beechcraft Shadow | Stany Zjednoczone | Rozpoznanie (ISTAR) | R1 | 5 | ||
Britten-Norman Islander | Wielka Brytania | Rozpoznanie elektroniczne | CC2A | 7 | ||
Diamond DA42 Twin Star | Austria | Rozpoznanie (ISTAR) | 3 | |||
BAe 125 | Wielka Brytania | Transport VIP | CC3 | 5 | ||
BAe 146 | Wielka Brytania | Transport VIP transportowy |
CC2 C3 |
2 2 |
Dwa używane BAe 146-200QC dodano w 2013 roku. | |
Lockheed Hercules (C-130J) | Stany Zjednoczone | Taktyczny transportowiec | C4 C5 |
13 10 |
Dwa C-130J-30 C4 #ZH876 i #ZH873 spisane ze stanu po uszkodzeniu w Iraku w 2007 i 2017 roku[25][26]. | |
Airbus Atlas | Hiszpania | Taktyczny transportowiec | C1 | 20 | Zamówiono 22. | |
Boeing Globemaster | Stany Zjednoczone | Strategiczny transportowiec | C-17ER | 8 | ||
Airbus Voyager | Hiszpania | Latająca cysterna/transportowy | KC2 KC3 |
9 5 |
||
BAE Hawk | Wielka Brytania | Szkolenie zaawansowane | T1 T2 |
125 28 |
||
Short Tucano | Wielka Brytania | Szkolenie podstawowe | T1 | 82 | ||
Beechcraft King Air B200 | Stany Zjednoczone | Szkolny | B200 200 GT |
5 2 |
Przeszkolenie na maszyny wielosilnikowe. | |
Grob Vigilant | Niemcy | Szkolny | T1 | 65 | ||
Grob Viking | Niemcy | Szybowiec szkolny | T1 | 81 | ||
Grob Tutor | Niemcy | Szkolny | T1 | 94 | ||
Śmigłowce | ||||||
Boeing Chinook | Stany Zjednoczone | Ciężki śmigłowiec transportowy | HC2 HC2A HC3 HC4 HC6 |
31 8 7 6 |
Zamówiono 14 HC6. | |
Westland Puma | Wielka Brytania | Średni śmigłowiec transportowy | HC2 | 24 | 28 modernizowanych do standardu HC2. | |
AgustaWestland Merlin | Wielka Brytania | Średni śmigłowiec transportowy | HC3 HC3A |
21 6 |
25 zmodernizowanych trafi do Royal Navy. | |
Agusta A109E | Włochy | Szkolny Transport VIP |
4 3 |
|||
Westland Sea King | Wielka Brytania | Search and Rescue | HAR3 HAR3A |
20 | ||
Bell Griffin | Kanada | Treningowy Szkolenie SAR |
HT1 HAR2 |
12 4 |
||
Eurocopter Squirrel | Francja | Śmigłowiec szkolny | HT1 | 38 | ||
BSL | ||||||
MQ-9 Reaper | Stany Zjednoczone | Bezzałogowy aparat latający | 10 | |||
Suma | 999 |
Stopnie wojskowe
edytujŹródło: International Encyclopedia of Uniform Insignia[27]
Oficerowie
edytujKod NATO | OF-10 | OF-9 | OF-8 | OF-7 | OF-6 | OF-5 | OF-4 | OF-3 | OF-2 | OF-1 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Marshal of the Royal Air Force | Air Chief Marshal | Air Marshal | Air Vice Marshal | Air Commodore | Group Captain | Wing Commander | Squadron Leader | Flight Lieutenant | Flying Officer | Pilot Officer | |
Marszałek polny | Generał | Generał broni | Generał dywizji | Generał brygady | Pułkownik | Podpułkownik | Major | Kapitan | Porucznik | Podporucznik |
¹ Tylko podczas wojny oraz stopień honorowy
Podoficerowie i szeregowcy
edytujKod NATO | OR-9 | OR-7 | OR-6 | OR-4 | OR-3 | OR-2 | OR-1 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Warrant Officer, Master Aircrew | Flight Sergeant, Flight Aircrew Sergeant | Chief Technician | Sergeant, Aircrew Sergeant | Corporal | Lance Corporal (na Pułk KSL) | Senior Aircraftman, Senior Aircraftman Technician | Aircraftman | |
Chorąży | Starszy Sierżant | Sierżant | Kapral | Starszy szeregowy | Szeregowy |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b RAF, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-31] .
- ↑ Glossary [online], nationalarchives.gov.uk [dostęp 2021-12-30] (ang.).
- ↑ Leszek A. Wieliczko, Royal Air Force, „Lotnictwo” (10–11/2017), Magnum-X, czerwiec 2014, s. 46, ISSN 1732-5323.
- ↑ Royal Air Force, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-12-30] (ang.).
- ↑ 1928 [online], rafmuseum.org.uk [dostęp 2021-12-30] (ang.).
- ↑ 1936 [online], rafmuseum.org.uk [dostęp 2021-12-31] (ang.).
- ↑ Andrew Barros , Martin Thomas , The Civilianization of War: The Changing Civil–Military Divide, 1914–2014, Cambridge University Press, 9 sierpnia 2018, ISBN 978-1-108-42965-8 [dostęp 2021-12-31] (ang.).
- ↑ a b British Commonwealth Air Training Plan [online], thecanadianencyclopedia.ca [dostęp 2021-12-31] (ang.).
- ↑ „Jesteśmy winni pamięć pilotom, których Winston Churchill nazwał nielicznymi”. 80 lat od Bitwy o Anglię [online], tvn24.pl, 10 lipca 2020 [dostęp 2022-01-01] (pol.).
- ↑ Jak wiele wiecie o bitwach II wojny światowej? [online], kultura.onet.pl, 9 listopada 2019 [dostęp 2022-01-01] (pol.).
- ↑ „Niemcy na własnej skórze przekonali się co to znaczy wojna” [online], polskieradio.pl, 24 lipca 2013 [dostęp 2022-01-01] .
- ↑ Air Ministry and Admiralty: Coastal Command: Registered Files [online], discovery.nationalarchives.gov.uk [dostęp 2022-01-01] (ang.).
- ↑ Battle of the Atlantic [online], history.co.uk [dostęp 2022-01-01] (ang.).
- ↑ The RAF in the postwar years. The Royal Air Force in Germany 1945–1978, raf.mod.uk, 1979 [dostęp 2022-01-02] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-25] (ang.).
- ↑ J.W.R. Taylor, P.J.R. Moyes, Pictorial history of the R.A.F. Volume 3. 1945-1969. Nowy Jork: Arco, 1970 (ang.), s. 26.
- ↑ Royal Air Force In Germany 1945-1993 [online], rafmuseum.org.uk [dostęp 2022-01-02] (ang.).
- ↑ Coalition Air Werfare in the Korean War [online], media.defense.gov [dostęp 2022-01-02] (ang.).
- ↑ The British Royal Air Force: Operations over Laos against the Ho Chi Minh Trail, 1962 [online], wilsoncenter.org [dostęp 2022-01-02] (ang.).
- ↑ 1956: Troubled waters: British RAF bombers over Suez [online], theguardian.com, 28 maja 2011 [dostęp 2022-01-02] (ang.).
- ↑ J.W.R. Taylor, P.J.R. Moyes, Pictorial history of the R.A.F. Volume 3. 1945-1969. Nowy Jork: Arco, 1970 (ang.), s. 28–32.
- ↑ a b Brytyjczycy oddają go za darmo. Dla Polaków to i tak za drogo [online], geekweek.interia.pl, 13 maja 2020 [dostęp 2022-01-02] (pol.).
- ↑ a b c d Royal Air Force [online], raf.mod.uk [dostęp 2022-01-29] (ang.).
- ↑ House of Commons Hansard Written Answers [online], publications.parliament.uk, 25 lutego 2015 [dostęp 2015-06-06] (ang.).
- ↑ Chris Bishop , Marham’s F-35 jets ‘ready to fly, ready to fight’ [online], Eastern Daily Press, 10 stycznia 2019 [dostęp 2019-03-03] (ang.).
- ↑ C-130 Accidents & Mishaps for the Royal Air Force [online], c-130.net [dostęp 2018-07-07] (ang.).
- ↑ RAF utraciły w Iraku Herculesa.
- ↑ International Encyclopedia of Uniform Insignia Around the World – Royal Air Force. [dostęp 2013-05-04].
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona RAF-u (ang.)
- Kobiety w siłach zbrojnych. royalmagazine.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-08)]. (ang.).
- Samoloty w siłach RAF-u (galerie). royalmagazine.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-08)]. (ang.).