Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Przejdź do zawartości

Chomiczak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Chomiczak
Cricetulus
Milne-Edwards, 1867[1]
Ilustracja
Chomiczak pręgowany (C. barabensis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

chomiki

Rodzaj

chomiczak

Typ nomenklatoryczny

Cricetulus griseus[a] Milne-Edwards, 1867

Synonimy
Gatunki

13 gatunków (w tym 10 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Chomiczak[4] (Cricetulus) – rodzaj ssaków z podrodziny chomików (Cricetinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji[5][6][7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 72–135 mm, długość ogona 15–48 mm, długość ucha 13–20 mm, długość tylnej stopy 13–21 mm; masa ciała 15–60 g[6][8].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1867 roku francuski zoolog Alphonse Milne-Edwards w artykule poświęconym obserwacjom niektórych ssaków z północnych Chin, opublikowanym w czasopiśmie Annales des Sciences Naturelles[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) chomiczak pręgowany (C. barabensis).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Cricetulus: rodzaj Cricetus Leske, 1779 (chomik); łac. przyrostek zdrabniający -ulus[9].
  • Rhinocricetus: gr. ῥιςrhis, ῥινος rhinos ‘pysk, ryj, dziób’[10] ; rodzaj Cricetus Leske, 1779 (chomik). Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Allocricetus ehiki Schaub, 1930.
  • Moldavimus: Mołdawia; łac. mus, muris ‘mysz’, od gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[11]. Gatunek typowy : †Cricetulus simionescui Schaub, 1931.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[12][8][5]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[4] Podgatunki[6][5][8] Rozmieszczenie geograficzne[6][5][8] Podstawowe wymiary[6][8][b] Status
IUCN[13]
Cricetulus longicaudatus (Milne-Edwards, 1867) chomiczak długoogonowy gatunek monotypowy skrajny wschodni Kazachstan, Rosja (południowa Syberia), Mongolia oraz północna i środkowa Chińska Republika Ludowa (na południe do północno-wschodniego Tybetu) DC: 8–13,5 cm
DO: 3,5–4,8 cm
MC: 15–50 g
 LC 
Cricetulus barabensis (Pallas, 1773) chomiczak pręgowany gatunek monotypowy północno-wschodni Kazachstan, Rosja (południowa Syberia, Amur), północna i wschodnia Mongolia, północno-wschodnia Chińska Republika Ludowa i skrajnie północny Półwysep Koreański DC: 7,2–12,4 cm
DO: 1,5–3,3 cm
MC: 20–60 g
 LC 
Cricetulus sokolovi Orlov & Malygin, 1988 chomiczak mongolski gatunek monotypowy półpustynie w Mongolii i północnej Chińskiej Republice Ludowej (Mongolia Wewnętrzna) DC: 7,7–11,4 cm
DO: 1,8–3,2 cm
MC: do 60 g
 LC 

Kategorie IUCN:  LC gatunek najmniejszej troski.

Opisano również gatunki wymarłe:

  1. Podgatunek C. barabensis.
  2. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b A. Milne-Edwards. Observations sur quelques mammifères du nord de la Chine. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Cinquième Série. 7, s. 376, 1867. (fr.). 
  2. M. Kretzoi. Ösemlösmaradványok Betfiáról. „Földtani közlöny”. 71 (7–12), s. 247 (przypis), 1941. (węg.). 
  3. P.-M. Samson & C. Rădulescu. Les faunes de Mammifères et la limite Pliocène-Pléistocène en Roumanie. „Travaux de l’Institut de Speologie „Emile Racovitza””. 12, s. 214, 1973. (fr.). 
  4. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 342. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  6. a b c d e U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 284. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  7. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Cricetulus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-20].
  8. a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 221. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  9. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 203, 1904. (ang.). 
  10. Jaeger 1959 ↓, s. 222.
  11. Jaeger 1959 ↓, s. 160.
  12. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-24]. (ang.).
  13. Taxonomy: Cricetulus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-24]. (ang.).
  14. E. Ünay-Bayraktar, H. de Bruijn & F. Suata-Alpaslan. Rodents from the Upper Miocene hominoid locality Çorakyerler (Anatolia). „Beiträge zur Paläontologie”. 30, s. 457, 2006. (ang.). 
  15. J. Hír. Cricetinus beremendensis sp. n. (Rodentia, Mammalia) from the Pliocene fauna of Beremend 15. (S Hungary). „Fragmenta Mineralogica et Palaeontologica”. 17, s. 72, 1994. (ang.). 
  16. M. Paunovic & G. Rabeder. Die altpleistozänen Kleinsäugerfaunen Razvodje und Tatinja drag in Süd-Kroatien. „Beiträge zur Paläontologie”. 21, s. 72, 1996. (niem.). 
  17. Bate 1943 ↓, s. 832.
  18. S. Schaub. Quartäre und jungtertiäre Hamster. „Abhandlungen der schweizerischen paläontologischen Gesellschaft”. 49, s. 34, 1930. (niem.). 
  19. M. Kretzoi. Insectivoren, Nagetiere und Lagomorphen der jungstpliozänen Fauna von Csarnóta im Villányer Gebirge (Südungarn). „Vertebrata Hungarica”. 1 (2), s. 240, 1959. (niem.). 
  20. J. Hír. Cricetinus janossyi sp. n. (Rodentia, Mammalia) from the Pliocene fauna of Osztramos 7. (N Hungary). „Fragmenta Mineralogica et Palaeontologica”. 18, s. 80, 1996. (ang.). 
  21. Bate 1943 ↓, s. 823.
  22. S. Schaub. Cricetulus Simionescui sp. nova.. „Bulletin de la Section des Sciences de l’Académie roumaine”. Année 14, s. 9–10, 1931. (fr.). 
  23. 郑绍华 / S.-h. Zheng. 周口店地区仓鼠材料的重新观察 / Revised determination of the fossil cricetine (Rodentia Mammalia) of Choukoutien District. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 22 (3), s. 183, 1984. (chiń. • ang.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]