Film fabularny

Kadr z filmu fabularnego

Film fabularny – film fikcji, film aktorski, przeznaczony głównie do wyświetlania w kinach. Jeden z głównych rodzajów filmowych obok filmu animowanego, filmu dokumentalnego i filmu oświatowego. Ma fabułę, czyli dramaturgiczną, najczęściej wielowątkową opowieść. Postacie odtwarzane są przez aktorów.

Za pierwszy film fabularny uważa się krótki obraz braci Lumière Polewacz polany (franc. L’arroseur arrose lub Le jardinier) z 1895 r. Za ojca fabuły uważany jest Georges Méliès.

Gatunki komercyjnego filmu fabularnego to między innymi: film komediowy, dramat, melodramat, western, horror, musical, thriller, film sensacyjny, film gangsterski, kryminał, film science-fiction, film fantasy, film płaszcza i szpady, film historyczny, komedia romantyczna, film wojenny, film szpiegowski, film familijny, film erotyczny.

Wybrane szkoły, kierunki i nurty filmowe

• ekspresjonizm niemiecki, m.in.: Robert Wiene (Gabinet doktora Caligari), Friedrich Murnau (Zamek Vogelöd, Nosferatu – symfonia grozy), Fritz Lang (Zmęczona śmierć, Doktor Mabuse, Nibelungi, Metropolis), Georg Wilhelm Pabst (Atlantyda), Paul Wegener (Golem).

• radziecka szkoła montażu, m.in.: Siergiej Eisenstein (Pancernik Potiomkin, Październik: 10 dni, które wstrząsnęły światem, Stare i nowe, Niech żyje Meksyk!, Aleksander Newski, Ivan Groźny); Wsiewołod Pudowkin (Matka, Burza nad Azją, Koniec Sankt Petersburga), Ołeksandr Dowżenko (Ziemia).

• amerykański film noir – czarny film gangsterski lat 40. i 50. XX wieku, np. Asfaltowa dżungla, Jestem niewinny, Sokół maltański, Kobieta w oknie, Laura, Żegnaj, laleczko, Podwójne ubezpieczenie, Gilda, Wielki sen, Listonosz zawsze dzwoni dwa razy, Tajemnica jeziora, Dama z Szanghaju.

• neorealizm włoski, m.in.: Luchino Visconti (Opętanie, Ziemia drży), Roberto Rossellini (Rzym, miasto otwarte, Paisà), Vittorio De Sica (Dzieci ulicy, Złodzieje rowerów, Cud w Mediolanie, Umberto D.), Giuseppe De Santis (Gorzki ryż, Nie ma pokoju pod oliwkami, Rzym, godzina 11), Pietro Germi (Pod niebem Sycylii, Droga nadziei).

• japońskie filmy samurajskie, m.in. Akira Kurosawa (Rashōmon, Siedmiu samurajów, Tron we krwi, Rudobrody, Ran), Masaki Kobayashi (Harakiri, Bunt, Kwaidan, czyli opowieści niesamowite).

• kino szwedzkie, m.in. Ingmar Bergman (Tam, gdzie rosną poziomki, Szepty i krzyki, Persona, Siódma pieczęć); Bo Widerberg (Miłość Elwiry Madigan), Lukas Moodysson (Fucking Åmål, Tylko razem, Lilja 4-ever).

• brytyjskie kino młodych gniewnych, wywodzące się z dokumentalnego, m.in. Free Cinema: Karel Reisz (Z soboty na niedzielę), Lindsay Anderson (Sportowe życie), Tony Richardson (Miłość i gniew, Smak miodu, Samotność długodystansowca), John Schlesinger (Rodzaj miłości, Billy kłamca, Darling).

• francuska nowa fala, m.in.: Alain Resnais (Hiroszima, moja miłość); Jean-Luc Godard (Do utraty tchu, Męski-żeński, Claude Chabrol, Kuzyni); François Truffaut (Czterysta batów).

• szkoła polska, m.in.: Andrzej Wajda (Pokolenie, Kanał, Popiół i diament), Andrzej Munk (Człowiek na torze, Eroica, Zezowate szczęście), Stanisław Różewicz (Świadectwo urodzenia, Wolne miasto), Kazimierz Kutz (Krzyż walecznych, Ludzie z pociągu), Wojciech Jerzy Has (Pożegnania, Jak być kochaną), Tadeusz Konwicki (Ostatni dzień lata), Czesław Petelski (Baza ludzi umarłych), Jerzy Kawalerowicz (Pociąg), Stanisław Lenartowicz (Zimowy zmierzch).

• szkoła czeska, m.in.: Miloš Forman (Czarny Piotruś, Miłość blondynki, Pali się moja panno); Jiří Menzel (Pociągi pod specjalnym nadzorem, Kapryśne lato), Věra Chytilová (O czymś innym, Stokrotki).

• polskie kino moralnego niepokoju, m.in.: Krzysztof Kieślowski (Amator), Krzysztof Zanussi (Barwy ochronne), Agnieszka Holland (Aktorzy prowincjonalni), Feliks Falk (Wodzirej), Antoni Krauze (Palec Boży), Janusz Kijowski (Indeks), Wojciech Marczewski (Dreszcze).

• duńska Dogma 95, m.in.: Lars von Trier (Przełamując fale, Idioci), Thomas Vinterberg (Festen), Harmony Korine (Julien Donkey-Boy), Lone Scherfig (Włoski dla początkujących).

• kino irańskie, m.in.: Abbas Kiarostami (Smak wiśni, Uniesie nas wiatr), Mohsen Makhmalbaf (Dywan, Chwila niewinności), Majid Majidi (Dzieci niebios, Kolory raju), Dżafar Panahi (Krąg, Taxi - Teheran), Asghar Farhadi (Rozstanie, Klient).

• kino bollywoodzkie, m.in. Ramesh Sippy (Sholay), Karan Johar (Żona dla zuchwałych, Czasem słońce, czasem deszcz), Farah Khan (Jestem przy tobie, Om Shanti Om).

Najpopularniejsze kinowe filmy fabularne produkowane są w Stanach Zjednoczonych w wytwórniach w dzielnicy Los Angeles, Hollywood. Film amerykański posiada od wielu lat dominującą pod względem sprzedaży pozycję na rynkach światowych. Pod względem ilości produkcji filmowej pierwszą pozycję zajmuje przemysł filmowy Indii, Bollywood.

Linki zewnętrzne

• Filmweb.pl – największy polski portal zawierający informacje o filmach kina światowego i ich twórcach, od początków kina do dnia dzisiejszego
• Filmpolski.pl – Internetowa Baza Filmu Polskiego portal prowadzony przez Łódzką Szkołę Filmową zawierający podstawowe informacje o prawie wszystkich polskich filmach i ich realizatorach
• Film.org.pl – Klub Miłośników Filmu
• Kinopolska.pl – portal Kino Polska – portal Telewizji Kino RP
• IMDb.com – Internet Movie Database największy światowy portal zawierający informacje o filmach kina światowego i ich twórcach, od początków kina do dnia dzisiejszego