Grafolekt
Grafolekt – narodowy język pisany[1].
Grafolekt odróżnia się od dialektów i języka mówionego[2]. O ile odmiany pisane języków narodowych często wywodzą się z języka pewnego regionu lub pewnej grupy społecznej, to E.D. Hirsch uważa grafolekty za twory sztuczne, odizolowane od podstaw dialektalnych[3]. Nie są tożsame ze swoimi pierwowzorami. Z jednej strony niektóre elementy dialektalne nigdy nie wchodzą w skład grafolektu, a z drugiej – w grafolekcie wytwarzają się nowe cechy słownictwa i składni. Grafolekt wyróżnia się stosunkowo stałym charakterem gramatyki i bogactwem leksyki[4]. Narodowe języki pisane rządzą się sztywnymi konwencjami stylu[5].
Grafolekty mają wypracowane zasady ortografii i interpunkcji, które kształtują się wraz z rozwojem piśmienności[4].
Z założenia grafolekt ma charakter ponaddialektalny i nie należy do żadnej grupy społecznej (ani nie jest powiązany z konkretnym regionem), przy czym najczęściej posiłkują się nim te osoby, które zostały wykształcone w zakresie posługiwania się tą odmianą języka[4]. Przykładem grafolektu jest angielszczyzna standardowa (Standard English)[6]. Funkcję grafolektu pełni prawie każdy język standardowy[7].
Grafolekt uchodzi za jeden z fundamentów bytu zbiorowego, jakim jest naród[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Daugherty 1979 ↓, s. 136.
- ↑ Daugherty 1979 ↓, s. 137.
- ↑ Daugherty 1979 ↓, s. 137–138.
- ↑ a b c d Daugherty 1979 ↓, s. 138.
- ↑ Daugherty 1979 ↓, s. 135.
- ↑ Ong 2006 ↓, s. 18.
- ↑ Heng 1993 ↓, przyp. 6, s. 20.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Leo Daugherty, The English Grapholect and the Introductory Composition Class, „College Composition and Communication”, 30 (2), 1979, s. 134–140, DOI: 10.2307/356315, ISSN 0010-096X, JSTOR: 356315 (ang.).
- M.S.H. Heng, Three Dimensions of Information Technology Applications: A Historical Perspective, Amsterdam: Vrije Universiteit Amsterdam, 1993 (Serie Research Memoranda 1993-27), OCLC 66218707 [zarchiwizowane z adresu 2020-06-15] (ang.).
- Walter J. Ong, Technologizace slova: mluvená a psaná řeč, Vyd. české 1, Praha: Karolinum, 2006, ISBN 80-246-1124-4, OCLC 85715882 (cz.).