Układ regularny

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 9 kwi 2024, była oparta na tej wersji.

Układ regularny (sześcienny) – układ krystalograficzny, w którym wszystkie trzy jednostki osiowe mają jednakową długość i są w stosunku do siebie prostopadłe^[1].

Do układu regularnego należą kryształy o największej liczbie elementów symetrii. Na jednym krysztale mogą występować równocześnie 3 osie czterokrotnej symetrii, 4 osie trzykrotnej symetrii i 6 osi dwukrotnej symetrii; ponadto 9 płaszczyzn symetrii i środek symetrii.

Typowymi przedstawicielami tej grupy są:

W tym układzie krystalizuje około 12% minerałów; np. miedź rodzima, złoto rodzime, srebro rodzime, diament, galena, halit, fluoryt, uraninit, spinel, magnetyt, granat, sfaleryt, tetraedryt, sodalit, piryt, haueryt, skutterudyt.

Typy centrowań układu regularnego
prymitywny (prosty)
cP, sc lub c.s.^[2]
przestrzennie centrowany
cI lub bcc^[2]
ściennie centrowany^[3]^[a]
cF lub fcc^[2]

Przykłady kryształów układu regularnego
piryt – oktaedr
piryt – sześcian
fluoryt – oktaedr
granat – dwunastościan rombowy

Zobacz też

sieć krystaliczna

Uwagi

↑ Inne spotykane określenia: zewnętrznie centrowany^[4], płasko centrowany^[5], powierzchniowo centrowany.

Przypisy

↑ ZbigniewZ. Bojarski ZbigniewZ. i inni, Krystalografia, wyd. 3 uaktual., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 20–23, ISBN 978-83-01-14704-4, OCLC 749334638 .
↑ ^a ^b ^c FrançoisF. Cardarelli FrançoisF., Materials Handbook. A Concise Desktop Reference, Springer, 2008, s. 1212, DOI: 10.1007/978-1-84628-669-8, ISBN 978-1-84628-668-1 .
↑ D.D. Kryt D.D., B.B. Semeniuk B.B. (red.), Słownik chemiczny angielsko-polski i polsko-angielski, Warszawa: WNT, 1979 .
↑ WłodzimierzW. Trzebiatowski WłodzimierzW., Chemia nieorganiczna, wyd. VIII, Warszawa: PWN, 1978, s. 566–567 .
↑ AdamA. Bielański AdamA., Chemia ogólna i nieorganiczna, wyd. VII, Warszawa: PWN, 1981, s. 593, ISBN 83-01-02626-X .

[6] Inne spotykane określenia: zewnętrznie centrowany^[4], płasko centrowany^[5], powierzchniowo centrowany.

[Bojarski-1] ZbigniewZ. Bojarski ZbigniewZ. i inni, Krystalografia, wyd. 3 uaktual., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 20–23, ISBN 978-83-01-14704-4, OCLC 749334638 .

[Cardarelli-2] FrançoisF. Cardarelli FrançoisF., Materials Handbook. A Concise Desktop Reference, Springer, 2008, s. 1212, DOI: 10.1007/978-1-84628-669-8, ISBN 978-1-84628-668-1 .

[SCh-3] D.D. Kryt D.D., B.B. Semeniuk B.B. (red.), Słownik chemiczny angielsko-polski i polsko-angielski, Warszawa: WNT, 1979 .

[Trzebiatowski-4] WłodzimierzW. Trzebiatowski WłodzimierzW., Chemia nieorganiczna, wyd. VIII, Warszawa: PWN, 1978, s. 566–567 .

[Bielanski-5] AdamA. Bielański AdamA., Chemia ogólna i nieorganiczna, wyd. VII, Warszawa: PWN, 1981, s. 593, ISBN 83-01-02626-X .

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[5]