5 Gwardyjska Armia
 Pomnik poległych żołnierzy 5 Gwardyjskiej Armii w Dreźnie | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1943 |
| Rozformowanie |
1946 |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa Operacja lwowsko-sandomierska Operacja wiślańsko-odrzańska Operacja berlińska | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Podległość | |
5 Gwardyjska Armia (ros. 5-я гвардейская армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej z okresu II wojny światowej.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W czasie walk na froncie wschodnim 5 Gwardyjska Armia wchodziła w skład kilku związków operacyjno-strategicznych Armii Czerwonej, w tym 2 Frontu Ukraińskiego[1]. Następnie, będąc w składzie wojsk 1 Frontu Ukraińskiego uczestniczyła w walkach na ziemiach polskich. Dowodzona była przez gen. płk Aleksieja Żadowa. Funkcję szefa sztabu pełnił gen. mjr Nikołaj Lamin[2]. Brała udział w walkach na przyczółku baranowsko-sandomierskim i z tego przyczółka 12 stycznia 1945 rozpoczęła natarcie w ramach ofensywy zimowej[3].
Atakowała w kierunku Szczekocin, które osiągnęła 16 stycznia. W rejonie Brzegu toczyła boje z oddziałami niemieckimi i przełamała ich obronę[4]. Będąc nadal w składzie 1 Frontu Ukraińskiego uczestniczyła w operacji berlińskiej zajmując pozycję wyjściową nad Nysą Łużycką[5]. Atak prowadziła w kierunku Elsterwerda[6].
Do spotkania oddziałów 5 Gwardyjskiej Armii z oddziałami armii amerykańskiej doszło 25 kwietnia w Torgau (spotkanie nad Łabą)[7].
Dowództwo armii
[edytuj | edytuj kod]Dowódcy:
- gen. płk Aleksiej Żadow
Członkowie Rady Wojennej:
- gen. mjr Abram Kriwulin
- gen. mjr Piotr Sucharew
Szefowie sztabu:
- gen. mjr Nikiłaj Lamin[8]
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]- 32 Gwardyjski Korpus Armijny, dowódca: gen. por. Aleksandr Rodimcew
- 33 Gwardyjski Korpus Armijny, dowódca: gen. por. Nikita Lebiedienko
- 34 Gwardyjski Korpus Armijny, dowódca: gen. por. Gleb Bakłanow[8][2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kazimierz Sobczak, Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975, s. 147.
- ↑ a b Bolesław Dolata, Wyzwolenie Polski 1944–1945. Warszawa 1971, s. 596.
- ↑ Robert Zwierzyniecki, Walki na przyczółku sandomierskim w latach 1944–1945. Kraków 2018, s. 98.
- ↑ Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga, Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939–1945. Wybrane miejsca bitew, walk i akcji bojowych. Warszawa 1971, s. 48.
- ↑ Donald Sommerville, Kronika II wojny światowej. Kraków 1992, s. 300.
- ↑ Bogusław Wołoszański, Encyklopedia II wojny światowej. Front. Warszawa 1997, s. 95.
- ↑ Kazimierz Sobczak, Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa 1975, s. 606.
- ↑ a b Stańczyk 2014 ↓, s. 342.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Henryk Stańczyk: Walec wojny w południowej Polsce 1944-1945. Oświęcim: 2014. ISBN 978-83-7889-126-0.