Blissidae

	Blissidae
	Stål, 1862
	Okres istnienia: eocen–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; Ischnodemus sabuleti, forma długoskrzydła
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	pluskwiaki
Podrząd	pluskwiaki różnoskrzydłe
Infrarząd	Pentatomomorpha
Nadrodzina	Lygaeoidea
Rodzina	Blissidae
Synonimy
	Blissida Stål, 1862; Slaterellinae Drake & Davis, 1959;
	Blissida Stål, 1862; Slaterellinae Drake & Davis, 1959;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Blissidae – rodzina pluskwiaków z podrzędu różnoskrzydłych i nadrodziny Lygaeoidea. Obejmuje ponad 430 opisanych gatunków. Rozprzestrzeniona jest kosmopolitycznie. Przedstawiciele są fitofagami wysysającymi soki roślin jednoliściennych, najczęściej traw.

Morfologia

Pluskwiaki te wykazują znaczną zmienność w rozmiarach ciała^[1], mieszcząc się jednak między 1,2 a 12 mm długości^[2]. Zarys ciała również jest zmienny, od krótkiego i przysadzistego po wydłużony i silnie wysmuklony. Powierzchnię oskórka najczęściej pokrywa warstwa oprószenia, uformowana przez drobne, kolcopodobne szczecinki (spikule)^[2]^[1]. Punktowanie na powierzchni półpokryw jest słabe i rozproszone lub brak go zupełnie^[2]. Odwłok ma przetchlinki siódmego segmentu umieszczone na sternicie, zaś przetchlinki segmentów od drugiego do szóstego umieszczone grzbietowo^[2]^[1]. U samca segment genitalny odwłoka zaopatrzony jest w guzek. Genitalia samicy z kolei charakteryzują zbiorniki nasienne wyposażone w skrzydełka^[1].

Larwy mają ujścia grzbietowych gruczołów zapachowych odwłoka zlokalizowane między tergitami czwartym i piątym oraz między piątym i szóstym^[2].

Biologia i ekologia

Owady te są fitofagami wysysającymi soki z roślin jednoliściennych, głównie wiechlinowców. W przeciwieństwie do większości Lygaeoidea wybierają ich organy wegetatywne, a nie nasiona. Najwięcej gatunków związanych jest pokarmowo z wiechlinowatymi (trawami)^[2]^[1], zwłaszcza z plemionami Panicoideae, Festucoideae, Bambusoideae i Eragrostoideae^[1]. Mniej liczne są taksony żerujące na ciborowatych, a jeszcze mniej wybiera rześciowate^[2]^[1]. Bardzo rzadko żerują na innych przedstawicielach innych rzędów: imbirowcach, liliowcach, sitowcach i pałkowcach^[1].

W większości pędzą skryty tryb życia, przebywając u nasady liści i w języczkach liściowych roślin żywicielskich. Tam żerują i się rozmnażają^[2]^[1].

Rozprzestrzenienie

Rodzina rozprzestrzeniona jest kosmopolitycznie, jednak większość gatunków występuje w strefie tropikalnej^[1]^[2]. Największą różnorodność gatunkową osiąga w południowej części Afryki, na Madagaskarze, w krainie orientalnej oraz Ameryce Centralnej i Południowej. W Australii stwierdzono 15 gatunków z 9 rodzajów. Na Nowej Zelandii brak ich zupełnie^[1]. W Polsce stwierdzono 4 gatunki z 2 rodzajów^[3] (zobacz: Blissidae Polski).

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w 1862 roku przez Carla Ståla pod nazwą Blissida^[4]. Przez dłuższy czas klasyfikowana była w randze podrodziny Blissinae w obrębie szeroko rozumianych zwińcowatych^[1]. Thomas J. Henry w 1997 roku opublikował wyniki analizy filogenetycznej infrarzędu, na podstawie której wniósł niektóre podrodziny zwińcowatych, w tym Blissinae, do rangi osobnych rodzin. Według wyników tejże analizy Blissidae zajmują pozycję siostrzaną względem kladu obejmującego zwińcowate, płaszczyńcowate, Cryptorhamphidae, wzdęcielowate, Ninidae, Malcidae, Colobathristidae i smukleńcowate^[5].

Do rodziny tej należy ponad 430 opisanych gatunków^[1], zaliczanych do 56 rodzajów^[6]^[7]:

Aradacrates Slater & Wilcox, 1969
Aradademus Slater, 1967
Archaeodemus Slater, 1986
Atrademus Slater, 1967
Aulacoblissus Slater, 1986
Australodemus Slater & Sweet, 1963
Barademus Slater, 1967
Barrerablissus Brailovsky, 2015
Blissiella Slater, 1967
Blissus Burmeister, 1835
Bochrus Stal, 1861
Capodemus Slater & Sweet, 1972
Cavelerius Distant, 1903
Caveloblissus Slater & Wilcox, 1968
Chelochirus Spinola, 1839
Dentisblissus Slater, 1961
Dimorphopterus Stal, 1872
†Eoblissus Garrouste, Schubnel et Nel, 2019
Extarademus Slater & Wilcox, 1966
Extaramorphus Slater, Ashlock & Wilcox, 1969
Gelastoblissus Slater & Wilcox, 1969
Geoblissus Hidaka, 1959
Hasanobochrus Ghauri, 1982
Heinsius Distant, 1901
Heteroblissus Barber, 1954
Howdenoblissus Stys, 1991
Iphicrates Distant, 1904
Ischnocoridea Horvath, 1892
Ischnodemus Fieber, 1837
Lemuriblissus Slater, 1967
Lucerocoris Slater, 1968
Macchiademus Slater & Wilcox, 1973
Macropes Motschulsky, 1859
Merinademus Slater, 1967
Micaredemus Slater, 1967
Napoblissus Brailovsky & Barrera, 2012
Patritiodemus Slater & Ahmad, 1971
Patritius Distant, 1901
Pirkimerus Distant, 1904
Praeblissus Barber, 1949
Praetorblissus Slater, 1966
Procellademus Slater & Wilcox, 1966
Propinquidemus Slater, 1986
Pseudoblissus Slater, 1979
Ramadademus Slater, 1967
Reticulatodemus Slater & Wilcox, 1966
Riggiella Kormilev, 1949
Scansidemus Slater & Wilcox, 1969
Scintillademus Slater, 1968
Slaterellus Drake & Davis, 1959
Spalacocoris Stal, 1874
Talpoblissus Slater & Wilcox, 1973
Toonglasa Distant, 1893
Wheelerodemus Henry & Sweet, 2015
Xenoblissus Barber, 1954

W zapisie kopalnym rodzina znana jest z wczesnego eocenu, dzięki inkluzji we z francuskim bursztynie z Oise^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m G. Cassis, Gordon F. Gross: Zoological catalogue of Australia: Hemiptera: Heteroptera (Pentatomomorpha). CSIRO Publishing, 2002.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Cornell University Press, 1995, s. 251-258. ISBN 0-8014-2066-0. (ang.).
↑ podrodzina: Blissinae C. Stål, 1862. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2020-04-16].
↑ C. Stål. Hemiptera mexicana enumeravit speciesque novas descripsit. „Stettiner Entomologische Zeitung”. 23, s. 81-118, 273-281, 289-325, 437-462, 1862.
↑ T.J. Henry. Phylogenetic analysis of family groups within the infraorder Pentatomomorpha (Hemiptera: Heteroptera), with emphasis on the Lygaeoidea. „Annals of the Entomological Society of America”. 90 (3), s. 275–301, 1997.
↑ Pablo M. Dellapé, Thomas J. Henry, David C. Eades: family Blissidae. [w:] Lygaeoidea Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2020-04-15].
↑ ^a ^b Romain Garrouste, Thomas Schubnel, Andre Nel. The first chinch bug Blissidae (Hemiptera, Heteroptera) from the Eocene Oise amber. „Palaeoentomology”. 2 (1), 2019. DOI: 10.11646/palaeoentomology.2.1.6.

[CG-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m G. Cassis, Gordon F. Gross: Zoological catalogue of Australia: Hemiptera: Heteroptera (Pentatomomorpha). CSIRO Publishing, 2002.

[True-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Cornell University Press, 1995, s. 251-258. ISBN 0-8014-2066-0. (ang.).

[biomap-3] rodzina: Blissinae C. Stål, 1862. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2020-04-16].

[Stal-4] C. Stål. Hemiptera mexicana enumeravit speciesque novas descripsit. „Stettiner Entomologische Zeitung”. 23, s. 81-118, 273-281, 289-325, 437-462, 1862.

[Henry-5] T.J. Henry. Phylogenetic analysis of family groups within the infraorder Pentatomomorpha (Hemiptera: Heteroptera), with emphasis on the Lygaeoidea. „Annals of the Entomological Society of America”. 90 (3), s. 275–301, 1997.

[lsf-6] Pablo M. Dellapé, Thomas J. Henry, David C. Eades: family Blissidae. [w:] Lygaeoidea Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2020-04-15].

[Eo-7] Romain Garrouste, Thomas Schubnel, Andre Nel. The first chinch bug Blissidae (Hemiptera, Heteroptera) from the Eocene Oise amber. „Palaeoentomology”. 2 (1), 2019. DOI: 10.11646/palaeoentomology.2.1.6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Peloridiomorpha	†Hoploridiidae †Karabasiidae Peloridiidae †Progonocimicidae
Progonocimicomorpha	†Progonocimicidae