Demawend

Demawend

دماوند

Widok na Demawend
Państwo	Iran
Położenie	prefektura Amol↗
Pasmo	Elburs
Wysokość	5610 m n.p.m.
Wybitność	4667 m
Pierwsze wejście	905 Abu Dolaf Kazradżi
Położenie na mapie Iranu Demawend
35°57′21″N 52°06′31″E

Demawend (5610 m n.p.m.) – wulkan drzemiący w górach Elburs, najwyższy szczyt Iranu, położony około 70 km na północny wschód od Teheranu i ok. 60 km na południe od miasta Amol. Wulkan zbudowany głównie z kwasowych law andezytowych. Duży kąt nachylenia stoków (stratowulkan) – ok. 30-40°. U podnóża występują licznie wody siarczanowe. Wysokość wulkanu wynosi 5610 m. Starsze pomiary wskazywały na 5671 m, jest to jednak wartość zawyżona.

Historia zdobywania szczytu

Pierwszego udokumentowanego wejścia na szczyt dokonał Abu Dolaf Kazradżi w 905 r. Trzysta lat później Jakut Ibn Abdallah al-Hamawi – greckiego pochodzenia geograf w służbie imperium bizantyjskiego, próbował ponownie zdobyć Demawend, lecz musiał zawrócić tuż spod wierzchołka. Tym niemniej, jego miejscowi przewodnicy, którzy – jak z tego wynika – bywali już na szczycie góry, opisali mu go na tyle dokładnie, że podróżnik umieścił ten opis (zgodny z realiami) w swym słynnym Słowniku krajów (Mu'dżam al-Buldan).

Demawend, który przy dobrej pogodzie widoczny jest z Teheranu, nie należy do szczytów trudnych do wspinaczki. Nie stromość skał, ale wysokość, wulkaniczne podłoże i zmieniające się często warunki pogodowe, odstraszały kolejnych, potencjalnych zdobywców. Jeszcze na początku XIX w. kwestionowano w ogóle możliwość zdobycia tej góry. Pierwsze wejście na szczyt Demawendu dokonane przez Europejczyka miało być może miejsce w 1837 r. Miał go dokonać W. Taylor Thompson, topograf i sekretarz angielskiego poselstwa w Teheranie. Część historyków alpinizmu uważa je jednak za wątpliwe, przyjmując, że Thompson nie dotarł na sam szczyt, lecz zawrócił ok. 300 m pod wierzchołkiem. Szczytu nie osiągnął również francuski botanik Pierre Martin Rémi Aucher-Éloy (1792-1838), któremu przypisywano drugie wejście. W tej sytuacji jest możliwe, że 1 sierpnia 1843 r. jako pierwszy Europejczyk zdobył Demawend Theodor Kotschy – austriacki botanik i podróżnik, urodzony w Ustroniu na Śląsku Cieszyńskim. Kolejnego znanego wejścia dokonał samotnie 28 sierpnia 1852 r. Józef Czarnota – urodzony w Strumieniu na Śląsku Cieszyńskim polski poddany cesarza austriackiego i dyrektor górniczy w służbie szacha perskiego. Poczynając od roku 1860 rejestrowane są coraz liczniejsze wyprawy na Demawend, organizowane początkowo przez Brytyjczyków i Niemców.

Mitologia

Mityczne miejsce uwięzienia Aži Dahaka przez Feriduna.

Wykorzystanie gospodarcze

Niższe stoki wykorzystywane są intensywnie przez różne gałęzie gospodarki pasterskiej, szczególnie od strony zachodniej i południowej, gdzie stoki przechodzą w płaskowyż. W szczególności dobrze rozwija się pszczelarstwo, natomiast w sezonowych osadach pasterskich wytwarzane są tradycyjne dywany perskie.

Zobacz też

• Lista państw świata według najwyższego szczytu

Linki zewnętrzne

• Demawend

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•