Henri Dunant

Jean Henri Dunant
Data i miejsce urodzenia	8 maja 1828 ; Genewa
Data i miejsce śmierci	30 października 1910 ; Heiden
Zawód, zajęcie	kupiec
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jean Henri Dunant, wym. /ʒ ɑ̃ ɑ̃ˈ r i d ü ˈ n ɑ̃/^[1] (ur. 8 maja 1828 w Genewie, zm. 30 października 1910 w Heiden, Henry Dunant, Henri Dunant) – szwajcarski kupiec, filantrop i założyciel Czerwonego Krzyża, laureat pierwszej Pokojowej Nagrody Nobla w 1901 (wraz z Francuzem Frédéricem Passy).

Życiorys

Dunant urodził się w protestanckiej rodzinie kupieckiej. Od wczesnej młodości stykał się z ludzką nędzą, towarzysząc matce w odwiedzaniu najbiedniejszych mieszkańców Genewy – chorych, kalekich i umierających. Po ukończeniu gimnazjum pracował w banku, angażując się jednocześnie w różnorodną działalność społeczną, m.in. pomoc więźniom.

Jako reprezentant Związku Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej (YMCA) podróżował po Belgii, Holandii i Francji. W połowie 1859 wrócił do Europy, aby osobiście prosić cesarza Francuzów Napoleona III o wstawiennictwo w realizacji algierskich projektów.

Był aktywnym syjonistą i wspierał utworzenie państwa żydowskiego na terenie Palestyny^[2].

Powstanie Czerwonego Krzyża

24 czerwca 1859, w drodze na spotkanie z cesarzem, Dunant przejeżdżał koło włoskiego miasteczka Solferino, gdzie odgrywała się najkrwawsza w ówczesnej Europie (obok Waterloo) – bitwa pod Solferino, stoczona między armią austriacką a sprzymierzonymi siłami francusko-włoskimi. Liczba ofiar przekraczała 40 000. Obok ciał zabitych, których nikt nie zbierał z pola walki, umierało w męczarniach tysiące rannych żołnierzy. Niewielkie i źle zorganizowane wojskowe służby medyczne były bezradne wobec ogromu nieszczęścia. Dunant, mimo braku przygotowania medycznego, starał się pomóc rannym i umierającym. W pobliskim kościele w Castiglione zorganizował prymitywny szpital, opatrywał rannych, dostarczał im wodę do picia, zapisywał ostatnie życzenia umierających. Namawiał do pomocy kilka miejscowych kobiet, które – choć z oporami – dawały się przekonać, że ranni żołnierze cierpią tak samo, niezależnie od narodowości. Tu powstało hasło Tutti fratelli – „Wszyscy jesteśmy braćmi”.

Po dwóch latach spędzonych bezowocnie w Paryżu Dunant wrócił do Genewy i napisał książkę Wspomnienie Solferino. Jest to nie tylko relacja z pola bitwy i opis wstrząsających przeżyć, ale gorący apel do społeczeństw Europy, który miał poruszyć ich sumienia. Niewielka książeczka, przetłumaczona na kilka języków i wydana w niemal wszystkich krajach europejskich, zdobyła ogromną popularność. Dunant zaproponował w niej:

powołanie we wszystkich krajach stowarzyszeń pomocy, których przeszkoleni wolontariusze mogliby nieść ratunek rannym na polu walki
zapewnienie im bezpieczeństwa przy pomocy wyróżniającego znaku, powszechnie uznawanego przez wszystkie strony konfliktu i dającego status pełnej neutralności.

W lutym 1863 powstał w Genewie tzw. Komitet Pięciu, w którym obok Dunanta zasiadali czterej wpływowi obywatele szwajcarscy.

26 października 1863, z inicjatywy Dunanta, Komitet Pięciu zwołał do Genewy międzynarodową konferencję, w której wzięło udział 14 oficjalnych delegacji krajów europejskich oraz wielu obserwatorów. Większość idei Henry Dunanta została zaakceptowana, m.in. powołanie narodowych komitetów pomocy rannym, ochrona personelu medycznego podczas działań wojennych i wspólny znak ochronny – czerwony krzyż na białym tle.

Dzień 29 października 1863, w którym konferencja przyjęła te rezolucje, uznany został za dzień powstania Czerwonego Krzyża.

Późniejsze lata

Po 1867, w wyniku niesnasek i sporów wśród założycieli Czerwonego Krzyża, Dunant wycofał się z Komitetu. Pogarszała się też zdecydowanie jego sytuacja materialna, a kolejne idee, jak np. utworzenie stref bezpieczeństwa dla cywilnych uchodźców, powołanie Światowej Organizacji Zdrowia czy Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, nie znalazły zrozumienia rządów państw europejskich.

W 1887 roku Dunant osiedlił się w przytułku dla ubogich w szwajcarskim miasteczku Heiden. W 1895 odnalazł go tam dziennikarz, którego artykuły o tym, że założyciel Czerwonego Krzyża żyje w ubóstwie i zapomnieniu, poruszyły całą Europę.

Rezultatem było przyznanie przez Norweski Komitet Noblowski w 1901 pierwszej pokojowej nagrody Nobla Henry Dunantowi. 30 października 1910 Henry Dunant zmarł w Heiden (Szwajcaria).

Upamiętnienie

O dokonaniach Dunanta opowiadają filmy: D’homme à hommes (1948)^[3], Henry Dunant: Red on the Cross (2006)^[4]
Na cześć Dunanta w dniu 6 października 2014 r. nazwa drugiego pod względem wysokości szczytu w Szwajcarii została zmieniona przez prezydenta Szwajcarii Didiera Burkhaltera na Dunantspitze (Szczyt Dunanta)^[5]
Henry Dunant Hospital Center to nazwa szpitala w Atenach w Grecji^[6]
Imieniem Dunanta została nazwana planetoida (1962) Dunant^[7]
Jego imię nosi wysoko wydajny podmorski kabel komunikacyjny łączący Europę z Ameryką Północną^[8] uruchomiony we wrześniu 2020^[9]

Zobacz też

Przypisy

↑ Wymowa imienia i nazwiska. [w:] dictionary.com [on-line]. [dostęp 2021-05-28]. (ang.).
↑ Nowa EuropaN.E. Wschodnia Nowa EuropaN.E., Rabin z Torunia wskazał drogę do Państwa Żydowskiego [online], 18 listopada 2021 .
↑ D’homme a hommes [online] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-10] (ang.).
↑ Henry Dunant – Red on the Cross [online] [zarchiwizowane z adresu 2011-02-07] (ang.).
↑ «Der schönste Berg der Schweiz» [online], 6 października 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-10-11] (niem.).
↑ Henry Dunant Hospital Center [online] (ang.).
↑ Lutz D.L.D. Schmadel Lutz D.L.D., Dictionary of Minor Planet Names – (1962) Dunant, Berlin, Heidelberg: Springer, 2003, s. 76, ISBN 978-3-540-29925-7 (ang.).
↑ Delivering increased connectivity with our first private trans-Atlantic subsea cable [online], Google, 17 lipca 2018 (ang.).
↑ PeterP. Galuszka PeterP., Cable Junction – How data centers and new underwater cables could transform Richmond’s economy, [w:] Style Weekly [online], 24 listopada 2020 [zarchiwizowane 2022-05-24] (ang.).

Bibliografia

Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001
Henri Dunant, nobel-winners.com [dostęp 2013-11-21] [zarchiwizowane 2018-04-26] (ang.).
Henry Dunant – Biographical [online], nobelprize.org [dostęp 2013-11-21] (ang.).
JohnJ. Simkin JohnJ., Henri Dunant [online], partacus.schoolnet.co.uk, wrzesień 1997 [dostęp 2013-11-21] (ang.).
Philip Earl Steele, Henry Dunant: Christian Activist, Humanitarian Visionary, Zionist, [dostęp 2018-08-13]

[1] Wymowa imienia i nazwiska. [w:] dictionary.com [on-line]. [dostęp 2021-05-28]. (ang.).

[2] Nowa EuropaN.E. Wschodnia Nowa EuropaN.E., Rabin z Torunia wskazał drogę do Państwa Żydowskiego [online], 18 listopada 2021 .

[3] D’homme a hommes [online] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-10] (ang.).

[4] Henry Dunant – Red on the Cross [online] [zarchiwizowane z adresu 2011-02-07] (ang.).

[5] «Der schönste Berg der Schweiz» [online], 6 października 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-10-11] (niem.).

[6] Henry Dunant Hospital Center [online] (ang.).

[springer-7] Lutz D.L.D. Schmadel Lutz D.L.D., Dictionary of Minor Planet Names – (1962) Dunant, Berlin, Heidelberg: Springer, 2003, s. 76, ISBN 978-3-540-29925-7 (ang.).

[8] Delivering increased connectivity with our first private trans-Atlantic subsea cable [online], Google, 17 lipca 2018 (ang.).

[9] PeterP. Galuszka PeterP., Cable Junction – How data centers and new underwater cables could transform Richmond’s economy, [w:] Style Weekly [online], 24 listopada 2020 [zarchiwizowane 2022-05-24] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]