Hieronim Sieniawski

Hieronim (Jarosz) Sieniawski
	; Leliwa
Rodzina	Sieniawscy herbu Leliwa
Data urodzenia	ok. 1516 lub w 1519
Data śmierci	1582
Ojciec	Mikołaj Sieniawski
Matka	Katarzyna Kola
Żona	Elżbieta Radziwiłł, Hanna Zasławska, Anna Maciejowska, Jadwiga Tarło
Dzieci	Adam Hieronim Sieniawski

Hieronim (Jarosz) Sieniawski herbu Leliwa (ur. ok. 1516 lub w 1519, zm. w 1582) – starosta halicki i kołomyjski od 1550, podkomorzy kamieniecki od 1554, kasztelan kamieniecki od 1569, i wojewoda ruski (1576-1582).

Życiorys

W 1554 r. wraz z ojcem rozbudował zamek w Brzeżanach jako jedną z najwspanialszych rezydencji w Polsce. Był, jak rodzeństwo, zwolennikiem kalwinizmu. Miał rzekomo na łożu śmierci pod wpływem ostatniej małżonki przejść na katolicyzm, ale współczesne raporty nuncjuszów papieskich o tym milczą. Zbór w Brzeżanach zlikwidowała wdowa po nim. Zasłynął, w nieustannych bitwach, walcząc w chorągwi ojca w 1522 r. podczas wyprawy mołdawskiej. Został rotmistrzem jazdy, kasztelanem kamienieckim. Był uczestnikiem zjazdu w Knyszynie 31 sierpnia 1572 roku^[1]. Podpisał konfederację warszawską 1573 roku^[2]. W 1573 roku potwierdził elekcję Henryka Walezego na króla Polski^[3]. Uczestniczył w wyprawach króla Stefana Batorego na Moskali, gdzie odznaczył się przy zdobywaniu twierdzy Wielkie Łuki w latach 1579-1580.

Do Hieronima Sieniawskiego w 1570 r. należały Oleszyce. Na cześć fundatora Hieronima Sieniawskiego nazywały się Hieronimów. W 1576 r. wydał on dokument podnoszący tę wieś do rangi miasta. Dokument lokacyjny wysłany przez H. Sieniawskiego został potwierdzony 26 lutego 1578 r. w Warszawie przez króla Stefana Batorego.

Zmarł w 1582 r. Jego nagrobek rycerski (z 1583 r., wykonany przez Jan Pfistera), obecnie w szczątkowej formie, i nagrobne płyty ojca Mikołaja (wyk. Henryk Horst (zm. przed 1612), pomniki nagrobne syna Adama Hieronima Sieniawskiego, i innych członków rodziny, np.; żony – Anny Sieniawskiej z Maciejowskich (z 1574 r.), Jana Sieniawskiego (z 1583 r.), znajdowały się w Kaplicy zamkowej w mieście, które założył ojciec; w Brzeżanach. Obecnie niektóre fragmenty nagrobków sztuki lwowskiej są w zamku w Olesku i we Lwowie.

Rodzina

Jego ojcem był Mikołaj Sieniawski (hetman wielki koronny) (ok. 1489-1569), a matką Katarzyna Kolanka, c. Jana Koli – kasztelana halickiego.

Był cztery razy żonaty:

Elżbieta Radziwiłł z ok. 1559;
Hanna Zasławska od 1565 do 1568;
Anna Maciejowska (zm. 1573);
Jadwiga Sieniawska z Tarłów Czekaszewiczów h. Topór, od 1574 lub 1575 (córka Jana Tarły – chorążego lwowskiego). Ich ślub opiewał specjalnym poematem Mikołaj Sęp Szarzyński.

Tylko z ostatniego małżeństwa miał jednego syna, który dożył wieku dojrzałego, Adama Hieronima Sieniawskiego (ur. ok. 1566 r.), walczący pod wodzą hetmana Zamojskiego w Inflantach, Estonii i Multanach.

Przypisy

↑ Karol Sienkiewicz, Skarbiec historii polskiej. t. II, Paryż 1840, s. 40.
↑ Włodzimierz Budka, Kto podpisał konfederację warszawską 1573 R.?, w: Reformacja w Polsce. R.1 1921 nr 4, s. 318.
↑ Świętosława Orzelskiego bezkrólewia ksiąg ośmioro 1572-1576, Kraków 1917, s. 149

Bibliografia

J. Czernecki: Brzeżany. Pamiątki i wspomnienia. Lwów 1905 r.
K. Kuśmierz; Sieniawa. Założenia Rezydencjonalne Sieniawskich. Kraków 1984 r.
M. Marciszewski; Brzeżany w czasach Rzeczypospolitej Polskiej. Brody 1911 r.
M. Orłowicz; Ilustrowany Przewodnik po Galicji. Lwów 1914 r., s. 124-125.
S. Wiśniewski; Przewodnik po Brzeżanach i okolicy. Tarnopol 1939 r.
Polski Słownik Biograficzny

[1] Karol Sienkiewicz, Skarbiec historii polskiej. t. II, Paryż 1840, s. 40.

[2] Włodzimierz Budka, Kto podpisał konfederację warszawską 1573 R.?, w: Reformacja w Polsce. R.1 1921 nr 4, s. 318.

[3] Świętosława Orzelskiego bezkrólewia ksiąg ośmioro 1572-1576, Kraków 1917, s. 149

[1]

[2]

[3]