Huitfeld (1943)

Huitfeld

„Huitfeldt” w 1947
Klasa	torpedowiec
Typ	Najaden
Historia
Stocznia	Orlogsværftet, Kopenhaga
Położenie stępki	3 lipca 1942
Wodowanie	22 czerwca 1943
Kongelige Danske Marine
Nazwa	Huitfeld
Wejście do służby	26 lipca 1947
Wycofanie ze służby	27 lipca 1964
Los okrętu	złomowany
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	782 t standardowa 890 t pełna
Długość	86,51 m
Szerokość	8,5 m
Zanurzenie	3,25 m
Napęd
2 turbiny parowe o mocy 24 000 KM 2 kotły, 2 śruby
Prędkość	36 węzłów
Zasięg	1600 Mm przy prędkości 17 w
Uzbrojenie
• 1951: 2 działa 105 mm (2×I) 3 działka 40 mm plot. (3×I) 2 działka 20 mm plot. (2×I) 6 wt 533 mm (2×III) 4 mbg, 18 bg 60 min (możliwość)
Załoga	92–108

Huitfeld – duński torpedowiec z okresu powojennego typu Najaden (zwanego też typem Huitfeld), później przeklasyfikowany na niszczyciel przybrzeżny, a ostatecznie na okręt patrolowy. Nosił znaki burtowe: T1, D320, P520.

Zbudowany w stoczni Orlogsværftet w Kopenhadze. Jego budowę rozpoczęto podczas II wojny światowej pod nazwą „Nymfen”, po czym wszedł do służby w Duńskiej Marynarce Wojennej w 1947 roku pod nazwą „Huitfeld”, na cześć XVII-wiecznego oficera marynarki. Nie brał udziału w działaniach bojowych. Został wycofany w 1964 roku, następnie złomowany. Uzbrojenie główne stanowiły dwa działa kalibru 105 mm i sześć wyrzutni torped. Napędzały go turbiny parowe, zapewniając prędkość maksymalną ponad 35 węzłów.

Budowa

„Huitfeld” należał do dwóch torpedowców typu Najaden, które zaprojektowano w Danii przed II wojną światową i autoryzowano do budowy dla Duńskiej Marynarki Wojennej w 1939 roku. Był to pierwszy typ duńskich torpedowców, które miały odpowiadać wielkością zagranicznym okrętom tej klasy, przy braku w składzie marynarki duńskiej niszczycieli. Z tej racji miały być one zaklasyfikowane jako niszczyciele przybrzeżne (Kystjægeren). 31 stycznia 1939 roku Minister Marynarki zwrócił się do parlamentu o wyrażenie zgody na budowę dwóch okrętów za kwotę 12 milionów koron. Początkowo przewidywano dla nich nazwy od miast: „Aarhus” i „Aalborg”, lecz 6 listopada 1939 roku zmieniono je pochodzące z mitologii, przy czym drugi okręt nazwano „Nymfen” (nimfa). Do budowy okrętów przystąpiono dopiero pod niemiecką okupacją Danii, która mogła utrzymywać ograniczoną marynarkę wojenną.

Stępkę pod budowę obu okrętów położono 3 lipca 1942 roku w stoczni Orlogsværftet w Kopenhadze. „Nymfen” wodowano jako drugi 22 czerwca 1943 roku. Budowa została wstrzymana po likwidacji duńskiej marynarki przez Niemcy 29 sierpnia 1943 roku, a kadłuby okrętów stały do końca wojny w bazie Holmen w Kopenhadze. Po wyzwoleniu Dania zdecydowała kontynuować budowę okrętów. W październiku 1945 roku zmieniono nazwę „Nymfen” na „Huitfeld” na cześć zasłużonego oficera marynarki Ivera Huitfelda (1665-1710). „Huitfeld” był wodowany i wszedł do służby jako drugi 26 lipca 1947 roku, jednakże otrzymał wcześniejszy numer burtowy T1 (oznaczający torpedowiec – Torpedobåd) i stąd część literatury określa cały typ okrętów jako typ Huitfeld.

Skrócony opis

Okręty typu Najaden miały gładkopokładowy kadłub, z pokładem wznoszącym się w kierunku wychylonej prostej dziobnicy. Na 1/3 długości znajdowała się nadbudówka dziobowa z mostkiem, a dalej maszt i pojedynczy szeroki pochylony komin. Wyporność standardowa według projektu wynosiła 782 tony, zaś pełna 890 ton. Długość całkowita wynosiła 86,51 m, a na linii wodnej 85 m, szerokość 8,5 m, a zanurzenie 3,25 m. Załoga początkowo składała się z 92 osób, od 1951 roku z 108 osób, w tym 11 oficerów. Okręty były napędzane przez dwie turbiny parowe z przekładniami redukcyjnymi, poruszające dwie śruby. Łączna moc projektowa siłowni wynosiła 24 000 KM (17 647 kW). Projektowa prędkość maksymalna wynosiła 35 węzłów, natomiast faktycznie sięgała 36,3 węzła. Zapas paliwa – mazutu wynosił 100 ton. Zasięg wynosił 1600 mil morskich przy prędkości 17 węzłów.

P520 „Huitfeld” w 1963 roku w Kilonii

Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działa kalibru 105 mm LvSa o długości L/42 (42 kalibry), umieszczone w stanowiskach z maskami przeciwodłamkowymi na pokładzie na dziobie i rufie. Kąt podniesienia lufy wynosił od -10° do +40°, a donośność do 16 400 m. Strzelały amunicją zespoloną z pociskami o masie 15 kg. Szybkostrzelność dochodziła do 15 strzałów na minutę. Zapas amunicji wynosił po 300 pocisków na działo.

Uzbrojenie przeciwlotnicze stanowiły po wejściu do służby dwie pojedyncze armaty kalibru 40 mm M/37 LvSa Bofors L/60, na platformie na dolnym piętrze nadbudówki przed pomostem bojowym oraz na nadbudówce rufowej. Miały one donośność do 9800 m, a zapas amunicji wynosił po 2000 nabojów. Uzbrojenie to początkowo uzupełniało sześć duńskich pojedynczych działek kalibru 20 mm M/41 LvSa Madsen. Zasilane były z magazynków bębnowych o pojemności 60 pocisków, a szybkostrzelność teoretyczna wynosiła 500 strz./min. W 1951 roku dwa działka 20 mm z pokładówki rufowej zastąpiono trzecim działkiem 40 mm Bofors oraz zdjęto dwa dalsze działka tego kalibru ze skrzydeł pomostu, a w 1953 roku ostatnie dwa działka z pokładu dziobowego. W 1955 roku na „Huitfeldzie” działka 40 mm wymieniono na nowszy model M/48 LvSa Boforsa, o donośności 12 600 m i szybkostrzelności teoretycznej 240 strz./min.

Okręty początkowo uzbrojono tymczasowo w dwie potrójne wyrzutnie torped kalibru 450 mm. Podczas modernizacji w 1951 roku zamieniono je na dwie potrójne wyrzutnie torped kalibru 533 mm. Uzbrojenie uzupełniały dwa miotacze bomb głębinowych M/33. Na rufie okręty miały dwie zrzutnie po 9 bomb głębinowych. Dodatkowo były wyposażone w dwa tory minowe na pokładzie, na których mogły przenosić 60 min kotwicznych. Po modernizacji w 1951 roku zamieniono miotacze bomb głębinowych na cztery nowsze brytyjskie Mk 6.

Do kierowania ogniem artylerii okręty były wyposażone w holenderskie dalocelowniki firmy Hazemeyer z dalmierzem 3-metrowym, zamontowane na dachu nadbudówki. Posiadały brytyjski radar typu 293 na maszcie do wykrywania celów powietrznych, a w 1952 roku otrzymały dodatkowo radar wykrywania celów morskich produkcji Hollandse Signalaparaten. Do wykrywania okrętów podwodnych służył brytyjski hydrolokator (Asdic) w kopule podkadłubowej. W latach 50. okręty otrzymały wyrzutnie rakiet oświetlających montowane po bokach masek dział artylerii głównej.

Służba

P520 „Huitfeld” w czerwcu 1963 roku podczas Tygodnia Kilońskiego w Kilonii

„Huitfeld” wszedł do służby 26 lipca 1947 roku, zaklasyfikowany jako torpedowiec, z numerem burtowym T1. W dniach 11-16 września 1947 roku odbył wraz z eskadrą duńską pierwszą wizytę zagraniczną w Sztokholmie, a między 27 września a 2 października eskortował wraz z bliźniaczym „Willemoes” jacht królewski „Dannebrog” podczas wizyty króla Fryderyka IX w Norwegii. Oba okręty wchodziły w skład 1 Grupy Torpedowców.

Między 6 marca a 1 kwietnia 1951 roku „Huitfeld” przeszedł modernizację uzbrojenia (zamiana czterech działek kalibru 20 mm na trzecie kalibru 40 mm, wymiana wyrzutni torped na kalibru 533 mm i miotaczy bomb głębinowych). 1 kwietnia przeklasyfikowano go na niszczyciel przybrzeżny i przyporządkowano nowy znak burtowy D320.

W dniach 18-26 czerwca 1952 roku brał udział w manewrach NATO Castenets na Morzu Północnym i w kanale La Manche, a 1 lipca złożył wizytę w Portsmouth, po czym we wrześniu ponownie brał udział w manewrach NATO Main Brace. W dniach 10-13 września 1953 roku podczas rejsu do Belfastu doznał uszkodzeń platformy dziobowego działka 40 mm w sztormie.

W 1955 roku został przezbrojony w nowe działka kalibru 40 mm, po czym do 13 grudnia 1956 roku znajdował się w rezerwie. Brał udział w dalszych ćwiczeniach państw NATO i odwiedzinach portów zagranicznych. Podczas manewrów Strike Ahead 4-5 września 1957 roku „Huitfeld” zatopił w kolizji kuter torpedowy „Hogen” (poniemiecki S 206). 1 września 1958 roku został przeklasyfikowany na okręt patrolowy, ze zmianą znaku na P520.

W dniach 21-25 maja 1959 roku „Huitfeld” i „Willemoes” z okrętem-bazą „Ægir” złożyły wizytę w Polsce w Gdyni. Wśród innych wizyt w państwach regionu, w dniach 24-28 lutego 1961 roku oba okręty i fregata „Valdemar Sejr” odwiedziły Oslo. 27 marca 1963 roku „Huitfeld” uratował załogę norweskiego kutra rybackiego zatopionego w kolizji przez duński kuter torpedowy „Tranen”.

„Huitfeld” służył jeszcze krótko jako okręt szkolny do wycofania ze służby 27 lipca 1964 roku. 27 maja 1966 roku został sprzedany na złom do Antwerpii za 351 000 koron, po czym zaholowany tam w czerwcu wraz z bliźniaczym „Willemoes”.

Bibliografia

• Jarosław Malinowski. Duńskie torpedowce typu „Huitfeld”. „Okręty Wojenne”. Nr 6/2009. XVII (98), listopad – grudzień 2009. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
• A. Daszjan. Korabli Wtoroj mirowoj wojny – WMS Polszy i stran Skandinawii (Danii, Norwiegii, Szwiecyi i Finlandii). „Morskaja Kollekcyja”. Nr 3/2005, 2005. (ros.). 
• Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
• Jane’s Fighting Ships 1953-54. Raymond Blackman (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co. Ltd., 1954. (ang.).