Jerzy Jabłonowski
| |
 porucznik kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 lipca 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 kwietnia 1942 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1916–1930, 1939–1942 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
   
| |
.jpg)
Jerzy Jabłonowski (ur. 27 lipca 1897 w Warszawie, zm. 22 kwietnia 1942 w KL Auschwitz) – legionista, porucznik kawalerii Wojska Polskiego, adiutant marszałka Józefa Piłsudskiego, armator z Gdyni[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 27 lipca 1897 w Warszawie, w rodzinie Władysława Feliksa i Marii Heleny[2][3]. W pierwszym roku swego życia został sierotą[4].
29 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego[5]. Służył w 4. szwadronie 7 pułku ułanów. Pod dowództwem Edwarda Wilczyńskiego walczył na wojnie z Ukraińcami, a następnie na wojnie z bolszewikami[4]. Wyróżnił się w końcu lipca 1919 w walkach pod Wilejką, które były częścią polskiej ofensywy na Mińsk[6].
Od 16 marca 1921 do 22 maja 1922 był słuchaczem dziesięciomiesięcznego kursu dla oficerów młodszych mianowanych za waleczność, a nie posiadających odpowiedniego cenzusu naukowego (klasa XII, 4/XII) w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy[7][4][8]. W międzyczasie (3 maja 1922) został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 104. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[9]. Po ukończeniu kursu wrócił do macierzystego pułku, który stacjonował w Mińsku Mazowieckim[10][11]. 12 lutego 1923 prezydent RP awansował go z dniem 1 stycznia 1923 na porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1920 i 14. lokatą w korpusie oficerów jazdy[12].
Z dniem 30 listopada 1927 został przeniesiony w stan nieczynny (bez poborów) na 12 miesięcy z równoczesnym przeniesieniem z 7 puł. do kadry oficerów kawalerii[13]. Z dniem 30 listopada 1928 przedłużono mu stan nieczynny o dalsze 12 miesięcy[14]. Następnie został oddany do dyspozycji szefa Departamentu Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych, a z dniem 30 kwietnia 1930 przeniesiony w stan spoczynku[15].
Mieszkał w Gdyni-Kamiennej Górze, w pensjonacie Victoria Regia[16].
We wrześniu 1939 wziął udział w obronie Wybrzeża służąc w 2 batalionie morskim[17]. Dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w Oflagu II A Prenzlau, gdzie otrzymał numer jeńca „868”[17]. 21 marca 1940 przebywał w szpitalu rezerwowym w Tangerhütte[17].
Według Leona Wanata w tym samym roku został aresztowany w obozie jeńców, przewieziony do Warszawy i osadzony na Pawiaku[1]. Natomiast ze wspomnień Ireny Rybotyckiej wynika, że Jerzy Jabłonowski w 1940 przebywał na wolności w Warszawie i był pomysłodawcą wykorzystania sygnetu drukarskiego Wydawnictwa Polskiego R. Wegnera jako znaku „Polska Walcząca”[18].
3 lutego 1942 przybył do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie zginął 22 kwietnia 1942[3][19].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2645 – 1921[20][2][21][22][23]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie – 15 marca 1921[24][25]
- Odznaka za Rany i Kontuzje
- Odznaka „Za wierną służbę”
- Odznaka pamiątkowa „Orlęta” nr 3374[26]
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929[27]
2 marca 1936 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Wanat 1985 ↓, s. 385.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b Informacja o więźniach : Jabłonowski Jerzy. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
- ↑ Szkic historyczny 1924 ↓, s. 111–115.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 250.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 176.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 613, 686.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 555, 609.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 lutego 1923, s. 99.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927, s. 373.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 377.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930, s. 121.
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-04].
- ↑ a b c Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Irena Rybotycka: Geneza koncepcji graficznej „Kotwicy” jako znaku „Polski Walczącej”. [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Wanat 1985 ↓, s. 385, według autora 6 stycznia 1941 został wysłany do obozu Auschwitz, gdzie został rozstrzelany w 1943.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29 października 1921, s. 1448.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 412.
- ↑ Laudyn 1931 ↓, s. 37.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, Krzyż Walecznych nadany rozkazem Dowództwa 2 Armii nr 11/21..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 242.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jabłonowski Jerzy. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.52-4276 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-03].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Wielkopolska Szkoła Podchorążych Piechoty. Szkic historyczny z 55-ma ilustracjami. Jan Załuska (red.). Bydgoszcz: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1924.
- Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.
- Władysław Laudyn: Zarys historji wojennej 7-go pułku ułanów lubelskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Leon Wanat: Za murami Pawiaka. Warszawa: Książka i Wiedza, 1985.
- Adiutanci Józefa Piłsudskiego
- Ludzie urodzeni w Warszawie (Królestwo Kongresowe)
- Obrońcy Wybrzeża (1939)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni odznaką pamiątkową „Orlęta”
- Odznaczeni Odznaką za Rany i Kontuzje
- Odznaczeni Odznaką „Za wierną służbę”
- Oficerowie 7 Pułku Ułanów Lubelskich
- Oficerowie Wojska Polskiego – ofiary KL Auschwitz
- Polacy odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
- Przemysłowcy II Rzeczypospolitej
- Urodzeni w 1897
- Więźniowie Pawiaka (okupacja niemiecka)
- Zmarli w 1942