Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Przejdź do zawartości

Juan Perón

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Juan Domingo Perón Sosa
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 października 1895
Lobos

Data i miejsce śmierci

1 lipca 1974
Buenos Aires

41. Prezydent Argentyny
Okres

od 12 października 1973
do 1 lipca 1974

Przynależność polityczna

Partia Justycjalistyczna

Poprzednik

Raúl Alberto Lastiri

Następca

Isabel Perón

29. Prezydent Argentyny
Okres

od 4 czerwca 1946
do 21 września 1955

Przynależność polityczna

Partia Justycjalistyczna

Poprzednik

Edelmiro Farrell

Następca

José Domingo Molina Gómez

20. Wiceprezydent Argentyny
Okres

od 8 lipca 1944
do 10 października 1945

Przynależność polityczna

Partia Justycjalistyczna

Poprzednik

Edelmiro Farrell

podpis
Odznaczenia
Łańcuch Orderu Wyzwoliciela San Martina (Argentyna) Wielki Mistrz Orderu Maja (Argentyna) Łańcuch Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania) Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi RFN Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy z Wielkim Łańcuchem (1951-2001) Order Gwiazdy Rumuńskiej

Juan Domingo Perón Sosa (ur. 8 października 1895 w Lobos, zm. 1 lipca 1974 w Buenos Aires) – argentyński generał i polityk. Prezydent Argentyny w latach 1946–1955 i 1973–1974.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jego rodzina należała do klasy średniej[1]. Ukończył szkoły wojskowe[1]. W 1915 rozpoczął służbę w armii w stopniu porucznika. W latach 30. przebywał jako attaché wojskowy we Włoszech i Niemczech[1][2]. Sympatyzował wówczas z ruchem faszystowskim[2]. W 1941 powrócił do kraju[3]. W 1943 uczestniczył w wojskowym zamachu stanu[4]. W wojskowym rządzie kierował ministerstwem pracy i opieki społecznej[4]. Od 1944 pełnił funkcję wiceprezydenta[4]. W 1945 ożenił się z Evą Duarte[3]. W tym samym roku został aresztowany na skutek walk frakcyjnych w rządzie. Został zwolniony pod naciskiem masowych protestów organizowanych przez popierające go związki zawodowe[2][3].

W 1946 zwyciężył w wyborach prezydenckich[4]. Kampanii wyborczej towarzyszyła fala represji przeciwko liberalnej opozycji[3]. W 1947 utworzył Partię Peronowską, głoszącą program sprawiedliwości społecznej[1][4] i tzw. peronizm[2]. W czasie prezydentury tworzył państwo opiekuńcze oparte na wizji korporacjonizmu w faszystowskim wydaniu[1]. Zwiększał ingerencje państwa w gospodarce i wprowadził do niej elementy socjalizmu. Znacjonalizował koleje, banki, sieć telefoniczną, część zakładów przemysłowych i flotę handlową. Finansował roboty publiczne i zwiększył wynagrodzenia dla robotników[3][2]. W polityce zagranicznej zajmował stanowisko antybrytyjskie i antyamerykańskie[3]. W 1949 zmienił konstytucję. Nowa zwiększyła uprawnienia prezydenta i pozwoliła mu na autorytarne rządy[2][3]. W 1951 uzyskał reelekcję[4]. W 1953 zniósł swobodę zrzeszania się i zlikwidował wolność prasy[2]. Jednocześnie pogorszył swoje relacje z Kościołem katolickim, który ekskomunikował go[2]. Reformy Peróna doprowadziły do izolacji Argentyny, pogorszenia się sytuacji ekonomicznej i spadku poziomu życia obywateli[2].

Obalony w 1955 przez wojskowy zamach stanu[1][4]. Udał się na wygnanie[4] do Paragwaju[3]. Od 1960 przebywał w Hiszpanii[2]. Pod nieobecność Peróna w kraju rozwijał się zbrojny ruch partyzancki jego zwolenników znany jako Montoneros[1]. W 1961 ożenił się z Isabelą Martinez[3].

W wyborach prezydenckich w marcu 1973 poparł Héctora José Cámpora. Polityk był kandydatem wiernej Perónowi Partii Justycjalistycznej[5]. Cámpora wygrał wybory, zyskując 49,5% głosów. Perón powrócił do kraju 20 czerwca 1973[5]. W starciach, jakie wybuchły wtedy pomiędzy jego zwolennikami a służbami zginęło kilkaset osób[5]. Narastająca przemoc i wycofanie poparcia Peróna zmusiły Cámporę do rezygnacji. 23 września 1973 roku odbyły się kolejne wybory. Perón zdobył w nich 61,9% głosów[5]. Wiceprezydentem kraju została jego żona Isabela[3]. W czasie ostatniej prezydentury prezentował o wiele bardziej prawicowe poglądy niż w latach 1946–1955[2]. Na początku 1974 kraj znalazł się w stanie gospodarczej zapaści. Reakcją Peróna na kryzys były kolejne zagraniczne pożyczki. Wraz z malejącym poparciem jego rządy stawały się coraz bardziej represyjne. Zakazał protestów, a opozycję poddał represjom[5].

Zmarł 1 lipca 1974[5]. Władzę po nim objęła jego małżonka Isabela[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g Juan Domingo Perón Sosa. globalsecurity.org. [dostęp 2017-09-11]. (ang.).
  2. a b c d e f g h i j k Perón Juan Domingo. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2017-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-11)]. (pol.).
  3. a b c d e f g h i j k Juan Peron, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-09-11] (ang.).
  4. a b c d e f g h Perón Juan Domingo, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-09-11].
  5. a b c d e f The Peronist Restoration, 1973–76. globalsecurity.org. [dostęp 2017-09-11]. (ang.).