Martwa Wisła
 Martwa Wisła w Gdańsku, ujście: Wisła Śmiała | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Rzeka | |
| Długość | 27 km |
| Źródło | |
| Miejsce | Wisła |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Morze Bałtyckie |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie Gdańska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Martwa Wisła (kaszb. Wislónô Sztremlëzna, niem. Tote Weichsel) – rzeka[1] będąca częścią Wisły Leniwki, powstała po zmianach koryta rzeki:
- w 1840 r. nazwę Martwa Wisła przybrał odcinek Leniwki od jej ujścia do wsi Górki (obecnie Górki Zachodnie i Górki Wschodnie), gdzie wody rzeki w wyniku zatoru lodowego znalazły nowe ujście do Zatoki Gdańskiej (jako Wisła Śmiała).
- w wyniku przeprowadzonego w latach 1890–1895 w okolicach Świbna przekopu Wisły, powstało nowe ujście Leniwki: od miejscowości Przegalina do Zatoki Gdańskiej powstał przekop Wisły. Nazwę Martwa Wisła przybrał wówczas odcinek dawnej Leniwki od Przegaliny do ujścia przy Westerplatte w Gdańsku.
Nazwę Martwa Wisła ustalono urzędowo w 1949 roku[2].
Od lat 80. XX wieku starorzecze Wisły w rejonie Przegaliny zaczęto zasypywać popiołami z elektrociepłowni "Wybrzeże" w Gdańsku, transportowanymi drogą wodną na barkach. Początkowo zamierzano zasypać pow. ok. 100 ha, ostatecznie zapełniono odpadami 40 ha dawnego koryta[3]. Martwa Wisła ma jednak nadal połączenie z głównym ujściowym korytem Wisły poprzez śluzę w Przegalinie (wybudowaną w 1895).
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2002 r. ws. klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych[4], Martwa Wisła ma klasę żeglowną Vb i jest dostępna dla statków o nośności do 4000 ton i zanurzeniu do 3 m.
Planowane jest utworzenie użytków ekologicznych "Szuwary w Przegalinie", "Szuwary Wyspy Sobieszewskiej" (w Sobieszewskiej Pastwie) oraz "Sobieszewska Pastwa i szuwary" (między Sobieszewską Pastwą i Sobieszewem), mające na celu ochronę zbiorowisk roślinnych typu szuwarowego (szuwar trzcinowy w pierwszym przypadku oraz trzcina pospolita w kolejnych), a także takich roślin, jak aster solny, mlecznik nadmorski, popłoch pospolity, sit Gerarda, świbka morska.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- most III Tysiąclecia im. Jana Pawła II w Gdańsku
- most Siennicki
- most Sobieszewski
- tunel pod Martwą Wisłą
- Rzeki Polski
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 159, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 3)
- ↑ W. Nocny, Wyspa Sobieszewska, Gdańsk 2008, s. 37-38
- ↑ Dz.U. z 2002 r. Nr 77, poz. 695. [online]