Mordor (Warszawa)
Mordor – nieformalna, żartobliwa nazwa skupiska biurowców będących siedzibami wielu przedsiębiorstw, w tym filii korporacji transnarodowych, znajdującego się na Służewcu i zachodnim Ksawerowie w Warszawie, w rejonie ulic: Domaniewskiej, Wołoskiej, Cybernetyki i Marynarskiej. Nazwa stanowi nawiązanie do Mordoru czyli krainy stworzonej przez J.R.R. Tolkiena w powieści fantasy Władca Pierścieni[1][2].
Geneza nazwy
[edytuj | edytuj kod]Część Służewca i Ksawerowa zaczęła być żartobliwie nazywana Mordorem w związku z problemami komunikacyjnymi wokół skupiska wzniesionych w tej części miasta biurowców[3][4][5]. Do Mordoru trudno było dojechać oraz trudno się było z niego wydostać[6].
Według szacunków w 2018 do pracy w Mordorze dojeżdżało dziennie ok. 80–100 tys. osób, w większości młodych[7]. Stał się on również jednym z symboli pracy korporacyjnej, ze specyficznym typem ludzi – młodych, ambitnych i przepracowanych[8], goniących za kolejnymi „deadlinami”, co odbija się na ich życiu prywatnym[7]. Żartobliwie nazywają siebie orkami, porównując swoją pracę do pracy orków z książek Tolkiena[5].
Utrudniony dojazd, korki oraz problemy z miejscem do parkowania powodują, że część kandydatów odmawia przyjęcia ofert pracy w przedsiębiorstwach, które mają siedzibę w tej części miasta[9]. W marcu 2019 wskaźnik powierzchni niewynajętej wynosił średnio 19,8% (przy średniej dla Warszawy 9,1%)[10]. Pomimo niższych czynszów, Mordor zaczął tracić status centrum biurowego stolicy na rzecz Woli[10].
Pojawiły się próby mniej lub bardziej oficjalnego oznaczenia Mordoru, m.in. przez zawieszenie tablicy, która jednak została zdjęta przez służby[11]. Nazwa jest też rozpoznawana przez oprogramowanie Google Maps[12]. Były też próby jej nadania w ramach budżetu obywatelskiego[13]. Od 2015 roku wydawane jest czasopismo „Głos Mordoru” (ISSN 2545-0204) skierowane do pracowników korporacji mających siedziby w Mordorze[14][15].
Nazwa Mordor została spopularyzowana przez fanpage „Mordor na Domaniewskiej” prowadzony w serwisie Facebook, który w 2018 miał ponad 100 tys. fanów[16][17].
W 2022 r. dwóm krzyżującym się drogom na terenie Mordoru nadano nazwy nawiązujące do mitologii Śródziemia:
- drodze biegnącej od ulicy Suwak na wschód nazwę J.R.R. Tolkiena[18],
- drodze biegnącej od ulicy Konstruktorskiej w kierunku północnym nazwę Gandalfa[19].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W czasach PRL w tym rejonie Mokotowa istniała tzw. Dzielnica Przemysłowo-Składowa „Służewiec”, zajmująca obszar ok. 260 ha[20]. W kilkudziesięciu znajdujących się tam zakładach przemysłowych na początku lat 70. pracowało ok. 20 tys. osób[20]. Zakończenie w latach 90. działalności przez te przedsiębiorstwa spowodowało pojawienie się na rynku nieruchomości dużych, uzbrojonych terenów, atrakcyjnie położonych blisko centrum miasta i lotniska. Jedną z pierwszych zrealizowanych tam nowych inwestycji był zbudowany w latach 1991–1992 przy ul. Wołoskiej 18 biurowiec Curtis Plaza[21]. W latach 1995−2001 w rejonie ulic Domaniewskiej i Postępu powstał zespół biurowców Mokotów Business Park[22]. W 2000 przy ul. Wołoskiej oddano do użytku jedno z największych stołecznych centrów handlowych, Galerię Mokotów[23].
Do 2019 w tym rejonie miasta wzniesiono 83 budynki biurowe[10]. Ich budowa odbywała się de facto poza kontrolą stołecznego samorządu i przyczyniła się do powstania biurowej monokultury[9].
Po 2020 roku w Mordorze zaczęło być realizowanych coraz więcej inwestycji mieszkaniowych, na co miał wpływ m.in. wysoki poziom niewynajętych powierzchni biurowych[24]. W 2021 roku spółka Echo Investment rozpoczęła rozbiórkę pierwszego z czterech biurowców Empark Mokotów Business Park (Galaxy, Jupiter, Mars i Mercury), jednego z pionierskich projektów biurowych na terenie Mordoru[25]. W ich miejscu zaplanowała osiedle mieszkaniowe na ponad 1500 mieszkań[26]. W 2024 roku rozpoczęła się rozbiórka biurowca Curtis Plaza[27].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Joanna Gierak-Onoszko. M w Mordorze. „Polityka”, s. 32, 27 stycznia–2 lutego 2016.
- ↑ Michał Wojtczuk. Służewiec w korku i kryzysie. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 22 czerwca 2016.
- ↑ Wirtualna Polska Media S.A., Mordor na Domaniewskiej. Jedyna taka dzielnica w Polsce, „finanse.wp.pl”, 27 marca 2015 [dostęp 2018-08-18] (pol.).
- ↑ . (red.), Zielony deptak i park w Mordorze? Miasto przedstawiło plany na słynne zagłębie biurowe, „warszawa.naszemiasto.pl”, 28 marca 2018 [dostęp 2018-08-18] (pol.).
- ↑ a b Życie orków z Mordoru na Domaniewskiej: target na asapie, 1300 zł na umowie o dzieło. 'Bo już mam orka na twoje miejsce', „warszawa.wyborcza.pl” [dostęp 2018-08-18] (pol.).
- ↑ Błażej Brzostek: Wstecz. Historia Warszawy do początku. Warszawa: Muzeum Warszawy, 2021, s. 62. ISBN 978-83-959638-3-4.
- ↑ a b Jak naprawdę wygląda praca w „Mordorze na Domaniewskiej"?, „forsal.pl” [dostęp 2018-08-18].
- ↑ Grupa Wirtualna Polska, Orki z Mordoru mają głos, „kobieta.wp.pl”, 29 września 2015 [dostęp 2018-08-18] (pol.).
- ↑ a b Michał Wojtczuk: Biurowy biznes strzela w niebo. Warszawa prawie jak londyńskie City. gazeta.pl, 25 czerwca 2019. [dostęp 2019-07-05].
- ↑ a b c Adam Roguski. Mordor na nowo: dla jednych nakłady, dla innych okazje. „Rzeczpospolita”, s. A20, 19-20 czerwca 2019.
- ↑ Wirtualna Polska, „Mordor” na Domaniewskiej. Służby szybko zajęły się tabliczką na Mokotowie, „wiadomosci.wp.pl”, 2 kwietnia 2015 [dostęp 2018-08-18] (pol.).
- ↑ Jaka tam Domaniewska? Google Maps uznał „Mordor” za oficjalną nazwę, „naTemat.pl” [dostęp 2018-08-18] (pol.).
- ↑ Warszawski Mordor będzie oficjalną nazwą w stolicy? Jest na to szansa, „Noizz”, 28 stycznia 2017 [dostęp 2018-08-19] (pol.).
- ↑ Głos Mordoru [online], glosmordoru.pl [dostęp 2018-08-18] (pol.).
- ↑ Archiwum. Głos Mordoru [online] [dostęp 2024-01-03].
- ↑ Rafał Ferber założył fanpage „Mordor na Domaniewskiej” dla zabawy. Dziś zarabia na nim miliony... lajków, „INNPoland.pl” [dostęp 2018-08-19] (pol.).
- ↑ „Mordor na Domaniewskiej” obchodzi piątą rocznicę swojego istnienia na Facebooku, „iMokotow.pl”, 16 marca 2018 [dostęp 2018-08-19] (pol.).
- ↑ Uchwała nr LXXII/2394/2022 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z 17 listopada 2022 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 12175 [on-line]. edziennik.mazowieckie.pl, 28 listopada 2022. [dostęp 2023-01-04].
- ↑ Uchwała nr LXXII/2395/2022 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 17 listopada 2022 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 12176 [on-line]. edziennik.mazowieckie.pl, 28 listopada 2022. [dostęp 2023-01-04].
- ↑ a b Józef Kazimierski, Ryszard Kołodziejczyk, Żanna Kormanowa, Halina Rostowska: Dzieje Mokotowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 269.
- ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1989−2001. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2002, s. 206. ISBN 83-908950-5-6.
- ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1989−2001. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2002, s. 70−74. ISBN 83-908950-5-6.
- ↑ Paweł Dunin-Wąsowicz. Mordor literacki w serpentynie głupstw. „Stolica”, s. 36, czerwiec 2019.
- ↑ Michał Wojtczuk. Biurowce znikają z Mordoru. „Gazeta Stołeczna”, s. 5, 9 czerwca 2023.
- ↑ Michał Wojtczuk: Historyczny moment: burzą pierwszy biurowiec Mordoru. Nadchodzi nowa era dla tej części Służewca. 19 stycznia 2022. [dostęp 2023-05-10].
- ↑ Michał Wojtczuk. Lata 90. już do rozbiórki. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 3 marca 2023.
- ↑ Michał Wojtczuk: Curtis Plaza zamienia się w gruzy. Co powstanie na miejscu biurowca, od którego zaczął się Mordor?. warszawa.wyborcza.pl, 24 czerwca 2024. [dostęp 2024-08-07].
