Pieprzyca siewna
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
pieprzyca siewna |
Nazwa systematyczna | |
Lepidium sativum L. Sp. pl. 2:644. 1753 |
Pieprzyca siewna (pot. rzeżucha, rzeżucha ogrodowa[3] lub rzeżucha siewna; Lepidium sativum L.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Pochodzi z południowo-zachodniej Azji (na południe i zachód od Turcji, Iranu i Pakistanu) oraz z północno-wschodniej Afryki (Etiopii i Egiptu)[4]. Uprawiana i dziczejąca z upraw na całym świecie.
Roślina znana jest w Polsce też pod zwyczajową nazwą „rzeżucha”, „rzeżucha siewna” lub „rzeżucha ogrodowa”, co jest o tyle mylące, że nazwa rzeżucha odnosi się do odrębnego rodzaju roślin.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Osiąga wysokość 30–60 cm. Wzniesiona, rozgałęziona u góry, z sinozielonym nalotem.
- Liście
- Dolne liście są długoogonkowe, pierzaste o odcinkach całobrzegich lub nacinanych, środkowe są trójdzielne, a górne siedzące, niepodzielne, równowąskie.
- Kwiaty
- Kwiatostan w formie grona złożony z licznych białych lub jasnoróżowych kwiatów. Kwiaty są drobne, czterokrotne.
- Owoce
- Owocem jest okrągłojajowata, w górze oskrzydlona łuszczynka o długości 5–6 mm, zawierająca dwa gładkie nasiona.
- Nasiona
- Drobne, czerwonawobrązowe, kształtu jajowatego, ostro zakończone, o wymiarach 2,2–3,2 mm długości, 1,0–1,5 mm szerokości i 0,6–1,4 mm grubości.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Uprawiana od najdawniejszych czasów jako warzywo. Spożywana najczęściej w stanie pełnego rozwoju liścieni. Używana do przyprawiania zup, sosów, surówek, sałatek i serów. Powszechnie uprawiana przed Wielkanocą jako tradycyjna ozdoba oraz bogate źródło witamin.
Roślina zawiera witaminę C, B1, K. Nasiona zawierają 22–23% oleju, pozyskiwanego kiedyś do celów spożywczych i technicznych.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
- ↑ Rzeżucha ogrodowa. SwiatKwiatow.pl. [dostęp 2017-09-29].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-27].
- BioLib: 39190
- EoL: 585527
- EUNIS: 163505
- Flora of China: 200009589
- Flora of North America: 200009589
- FloraWeb: 6842
- GBIF: 5376565
- identyfikator iNaturalist: 164527
- IPNI: 138141-2
- ITIS: 22978
- NCBI: 33125
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2338547
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:138141-2
- Tela Botanica: 75217
- identyfikator Tropicos: 4100212
- USDA PLANTS: LESA2
- CoL: 6PBBR