Piotr Paleczny

Piotr Paleczny
	; Piotr Paleczny, Busko-Zdrój, 5 lipca 2009
Data i miejsce urodzenia	10 maja 1946 ; Rybnik
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Piotr Paleczny (ur. 10 maja 1946 w Rybniku) – polski pianista i pedagog muzyczny, laureat wielu międzynarodowych konkursów pianistycznych, w tym III nagrody na VIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie (1970)^[1]. Od 1993 dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Chopinowskiego w Dusznikach-Zdroju^[2].

Życiorys

Wykształcenie i udział w konkursach

Syn Tadeusza. W latach 1953–1964 uczył się w Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Rybniku. W latach 1964–1970 studiował najpierw w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, a potem w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie w klasie prof. Jana Ekiera^[3].

W trakcie studiów i krótko po nich odnosił sukcesy na wielu konkursach pianistycznych^[3]:

Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Sofii (1968) – I nagroda
Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Monachium (1969) – III nagroda
VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (1970) – III miejsce i nagroda Towarzystwa im. Fryderyka Chopina za najlepsze wykonanie poloneza
Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Pleven (1972) – złoty medal
Festiwal Młodych Solistów w Bordeaux (1972) – Grand Prix i złoty medal

Międzynarodowa kariera

Po sukcesach konkursowych występował w licznych krajach Europy, Azji i obu Ameryk z wieloma słynnymi orkiestrami^[4]^[5]. Od 1993 jest dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Festiwalu Chopinowskiego w Dusznikach-Zdroju^[6]. W styczniu 2010 dał koncert w gmachu Sejmu RP z okazji 200. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina^[2].

Jest regularnie zapraszany do jury wielu konkursów muzycznych. W latach 1985–2021 był ośmiokrotnie jurorem Konkursów Chopinowskich, a od 2004 jest także dyrektorem artystycznym Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy^[2]. Ponadto był jurorem m.in. Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Leeds, Międzynarodowego Konkursu Muzycznego w Genewie, Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Hamamatsu, Międzynarodowego Mistrzowskiego Konkursu Pianistycznego im. Artura Rubinsteina i Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Palomy O’Shea w Santander^[4].

Oprócz kariery pianistycznej jest także pedagogiem muzycznym. Prowadzi klasę fortepianu na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie i kursy mistrzowskie w wielu krajach świata. W 1998 otrzymał tytuł naukowy profesora^[7].

Jego repertuar obejmuje przede wszystkim muzykę kompozytorów polskich (Chopina, Paderewskiego, Lutosławskiego i Szymanowskiego), ale także m.in. Johannesa Brahmsa, Modesta Musorgskiego i Milija Bałakiriewa^[5]. Dokonał wielu nagrań dla różnych wytwórni muzycznych^[7]^[8]^[9].

W 2017 został wyróżniony Złotym Fryderykiem za całokształt osiągnięć artystycznych^[10].

Tytuły i odznaczenia

W 1974 w związku z jubileuszem Polski Ludowej został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi^[11];
W 1976 z rąk Stefana Olszowskiego otrzymał dyplom Ministra Spraw Zagranicznych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej^[12];
3 listopada 1995 został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Wałęsę Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[13].
17 października 2001 został odznaczony przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski^[14]^[15].
W 2005 został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[4].
W 2013 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Bydgoszcz^[16].
5 maja 2022 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina^[17]
22 września 2022 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Rybnika^[18]

Zobacz też

Wykaz literatury uzupełniającej: Piotr Paleczny.

Przypisy

↑ Wysocki 1987 ↓, s. 100.
↑ ^a ^b ^c Piotr Paleczny. chopin.nifc.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).
↑ ^a ^b Dybowski 2005 ↓, s. 281.
↑ ^a ^b ^c Małgorzata Kosińska: Piotr Paleczny. culture.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).
↑ ^a ^b Dybowski 2005 ↓, s. 283.
↑ Dybowski 2005 ↓, s. 284.
↑ ^a ^b prof. zw. Piotr Paleczny. chopin.edu.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).
↑ Piotr Paleczny: discography. discogs.com. [dostęp 2016-05-14]. (ang.).
↑ Piotr Paleczny: discography. allmusic.com. [dostęp 2016-05-14]. (ang.).
↑ Złoty Fryderyk 2017 dla Piotra Palecznego!. filharmonia.pl. [dostęp 2020-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-13)].
↑ Odznaczenia dla wybitnych twórców i działaczy kultury. „Dziennik Polski”. Nr 175 (9456), s. 2, 26 lipca 1974.
↑ Dziennik Polski, r. XXXII, nr 165 (10037), s. 2.
↑ M.P. z 1996 r. nr 11, poz. 117 „Za wybitne zasługi dla kultury polskiej oraz osiągnięcia w pracy artystycznej”.
↑ Odznaczenia dla artystów Filharmonii Narodowej. prezydent.pl, 2001-11-05. [dostęp 2010-03-06].
↑ M.P. z 2002 r. nr 1, poz. 17.
↑ Honorowi Obywatele Bydgoszczy. bydgoszcz.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).
↑ Maestro Piotr Paleczny otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina [online], Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina [dostęp 2022-06-18] (pol.).
↑ Uchwała Rady Miasta 958/LV/2022. bip.um.rybnik.eu, 2022-09-22. [dostęp 2023-10-25]. (pol.).

Bibliografia

Stanisław Dybowski: Laureaci Konkursów Chopinowskich w Warszawie. Warszawa: Selene, 2005, s. 281–284. ISBN 83-910515-1-X.
Stefan Wysocki: Wokół Konkursów Chopinowskich. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987. ISBN 83-212-0443-0.

[CITEREFWysocki1987100-1] Wysocki 1987 ↓, s. 100.

[nifc-2] Piotr Paleczny. chopin.nifc.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).

[CITEREFDybowski2005281-3] Dybowski 2005 ↓, s. 281.

[culture-4] Małgorzata Kosińska: Piotr Paleczny. culture.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).

[CITEREFDybowski2005283-5] Dybowski 2005 ↓, s. 283.

[CITEREFDybowski2005284-6] Dybowski 2005 ↓, s. 284.

[edu-7] rof. zw. Piotr Paleczny. chopin.edu.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).

[8] Piotr Paleczny: discography. discogs.com. [dostęp 2016-05-14]. (ang.).

[9] Piotr Paleczny: discography. allmusic.com. [dostęp 2016-05-14]. (ang.).

[10] Złoty Fryderyk 2017 dla Piotra Palecznego!. filharmonia.pl. [dostęp 2020-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-13)].

[11] Odznaczenia dla wybitnych twórców i działaczy kultury. „Dziennik Polski”. Nr 175 (9456), s. 2, 26 lipca 1974.

[12] Dziennik Polski, r. XXXII, nr 165 (10037), s. 2.

[13] M.P. z 1996 r. nr 11, poz. 117 „Za wybitne zasługi dla kultury polskiej oraz osiągnięcia w pracy artystycznej”.

[14] Odznaczenia dla artystów Filharmonii Narodowej. prezydent.pl, 2001-11-05. [dostęp 2010-03-06].

[15] M.P. z 2002 r. nr 1, poz. 17.

[16] Honorowi Obywatele Bydgoszczy. bydgoszcz.pl. [dostęp 2016-05-14]. (pol.).

[17] Maestro Piotr Paleczny otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina [online], Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina [dostęp 2022-06-18] (pol.).

[paleczny-18] Uchwała Rady Miasta 958/LV/2022. bip.um.rybnik.eu, 2022-09-22. [dostęp 2023-10-25]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

I (1927)	I nagroda: Lew Oborin II nagroda: Stanisław Szpinalski III nagroda: Róża Etkin IV nagroda: Grigorij Ginzburg
II (1932)	I nagroda: Alexander Uninsky II nagroda: Imre Ungár III nagroda: Bolesław Kon IV nagroda: Abram Lufer V nagroda: Louis Kentner VI nagroda: Leonid Sagałow
III (1937)	I nagroda: Jakow Zak II nagroda: Roza Tamarkina III nagroda: Witold Małcużyński IV nagroda: Lance Dossor V nagroda: Agi Jambor VI nagroda: Edith Axenfeld
IV (1949)	I nagroda ex aequo: Bella Dawidowicz i Halina Czerny-Stefańska II nagroda: Barbara Hesse-Bukowska III nagroda: Waldemar Maciszewski IV nagroda: Gieorgij Murawlow V nagroda: Władysław Kędra VI nagroda: Ryszard Bakst
V (1955)	I nagroda: Adam Harasiewicz II nagroda: Władimir Aszkenazi III nagroda: Fu Cong IV nagroda: Bernard Ringeissen V nagroda: Naum Sztarkman VI nagroda: Dmitrij Papierno VII nagroda: Lidia Grychtołówna VIII nagroda: Andrzej Czajkowski IX nagroda: Dmitrij Sacharow X nagroda: Kiyoko Tanaka
VI (1960)	I nagroda: Maurizio Pollini II nagroda: Irina Zaricka III nagroda: Tania Aszot-Harutunian IV nagroda: Li Mingqiang V nagroda: Zinaida Ignatjewa VI nagroda: Walerij Kastielski
VII (1965)	I nagroda: Martha Argerich II nagroda: Arthur Moreira Lima III nagroda: Marta Sosińska IV nagroda: Hiroko Nakamura V nagroda: Edward Auer VI nagroda: Elżbieta Głąbówna
VIII (1970)	I nagroda: Garrick Ohlsson II nagroda: Mitsuko Uchida III nagroda: Piotr Paleczny IV nagroda: Eugen Indjic V nagroda: Natalija Gawriłowa VI nagroda: Janusz Olejniczak
IX (1975)	I nagroda: Krystian Zimerman II nagroda: Dina Joffe III nagroda: Tatiana Fiedkina IV nagroda: Pawieł Giliłow V nagroda: Dean Kramer VI nagroda: Diana Kacso
X (1980)	I nagroda: Đặng Thái Sơn II nagroda: Tatiana Szebanowa III nagroda: Arutiun Papazjan IV nagroda: nie przyznano V nagroda ex aequo: Akiko Ebi i Ewa Pobłocka VI nagroda ex aequo: Erik Berchot i Irina Pietrowa
XI (1985)	I nagroda: Stanisław Bunin II nagroda: Marc Laforêt III nagroda: Krzysztof Jabłoński IV nagroda: Michie Koyama V nagroda: Jean-Marc Luisada VI nagroda: Tatjana Pikajzen
XII (1990)	I nagroda: nie przyznano II nagroda: Kevin Kenner III nagroda: Yukio Yokoyama IV nagroda ex aequo: Corrado Rollero i Margarita Szewczenko V nagroda ex aequo: Anna Malikowa i Takako Takahashi VI nagroda: Caroline Sageman
XIII (1995)	I nagroda: nie przyznano II nagroda ex aequo: Philippe Giusiano i Aleksiej Sułtanow III nagroda: Gabriela Montero IV nagroda: Rem Urasin V nagroda: Rika Miyatani VI nagroda: Magdalena Lisak
XIV (2000)	I nagroda: Li Yundi II nagroda: Ingrid Fliter III nagroda: Aleksandr Kobrin IV nagroda: Chen Sa V nagroda: Alberto Nosè VI nagroda: Mika Satō
XV (2005)	I nagroda: Rafał Blechacz II nagroda: nie przyznano III nagroda ex aequo: Lim Dong-hyek i Lim Dong-min IV nagroda ex aequo: Shōhei Sekimoto i Takashi Yamamoto V nagroda: nie przyznano VI nagroda: Colleen Lee
XVI (2010)	I nagroda: Julianna Awdiejewa II nagroda ex aequo: Lukas Geniušas i Ingolf Wunder III nagroda: Daniił Trifonow IV nagroda: Ewgeni Bożanow V nagroda: François Dumont VI nagroda: nie przyznano
XVII (2015)	I nagroda: Cho Seong-jin II nagroda: Charles Richard-Hamelin III nagroda: Kate Liu IV nagroda: Eric Lu V nagroda: Tony Yike Yang VI nagroda: Dmitrij Szyszkin
XVIII (2021)	I nagroda: Bruce Liu II nagroda ex aequo: Alexander Gadjiev i Kyōhei Sorita III nagroda: Martín García García IV nagroda ex aequo: Aimi Kobayashi i Jakub Kuszlik V nagroda: Leonora Armellini VI nagroda: J J Jun Li Bui