Władysław Kędra

Władysław Kędra
Data i miejsce urodzenia	16 października 1918 ; Łódź
Data i miejsce śmierci	26 listopada 1968 ; Warszawa
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	pianista, pedagog
Wydawnictwo	m.in. Polskie Nagrania „Muza”
	Odznaczenia

Władysław Witold Kędra (ur. 16 listopada 1918 w Łodzi, zm. 26 listopada 1968 w Warszawie)^[1]^[2] − polski pianista i pedagog muzyczny, laureat V nagrody na IV Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina (1949).

Życiorys

Młodość i wojna

Syn Ryszarda^[3]. Edukację muzyczną rozpoczął w Łodzi, początkowo prywatnie, w 1924 został uczniem Szkoły Muzycznej Heleny Kijeńskiej. W latach 1933–1937 studiował w Konserwatorium Muzycznym Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej w klasie fortepianu prof. Antoniego Dobkiewicza. Dodatkowe nauki pobierał w Konserwatorium Paryskim i u Ignacego Jana Paderewskiego^[4].

W czasie II wojny światowej dawał konspiracyjne koncerty w Warszawie, choć na stałe mieszkał w Lublinie. W 1944 uciekł z niemieckiego transportu deportacyjnego. W 1945 powrócił do Łodzi^[5].

Kariera pianistyczna

Po wojnie wziął udział w dwóch prestiżowych konkursach muzycznych. W 1946 został finalistą Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Genewie^[6]. W 1949 wystąpił na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina, gdzie zdobył V nagrodę^[7]. Po konkursowych sukcesach rozpoczął międzynarodową karierę. Każdego roku dawał kilkadziesiąt koncertów w Europie i USA. W 1955 otrzymał wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za aktywne propagowanie współczesnej muzyki polskiej w kraju i za granicą^[8]. W 1957 przeprowadził się do Wiednia, gdzie rozpoczął pracę pedagogiczną w Akademie für Musik und darstellende Kunst^[6].

Zmarł w 1968 na chorobę nowotworową^[9]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (Aleja Zasłużonych-1-157)^[10].

Repertuar i dyskografia

W swoim repertuarze miał większość utworów Fryderyka Chopina, a także kompozycje m.in. Stanisława Moniuszki, Ferenca Liszta, Felixa Mendelssohna-Bartholdy'ego, Claude'a Debussy'ego, Dmitrija Szostakowicza i George'a Gershwina^[9]. Nagrał wiele płyt^[11]:

Liszt, Władysław Kędra – Utwory Fortepianowe – Piano Recital, Polskie Nagrania Muza, 1962
Władysław Kędra Plays Piano Favourites, Polskie Nagrania Muza, 1966
Franz Liszt – Władysław Kędra – Berühmte Klavierwerke, ETERNA, 1967
Gershwin – Władysław Kędra, Warsaw Philharmonic Orchestra, Jan Krenz – Piano Concerto In F Major / Rhapsody In Blue, Heliodor, 1967
Franz Liszt, Władysław Kędra / Orchestra Simfonica A Filarmonicii Din Varsovia, Stanisław Wisłocki – Concert Nr. 2 Pentru Pian Și Orchestră / Rapsodia Ungară Nr. 2 · La Campanella · Parafrază De Concert Din "Rigoletto" · Vis De Iubire, Electrecord
Fryderyk Chopin, Władysław Kędra – Dzieła Wszystkie – Complete Works, Polskie Nagrania Muza, SX 0076
Liszt – Władysław Kędra, Filharmonia Narodowa, Jan Krenz – I Koncert Fortepianowy Es-dur, II Koncert Fortepianowy A-dur, SX 0137
Władysław Kędra – Music of Spain, Polskie Nagrania Muza, XL0254

Filmografia

Żelazowa Wola (1948), Przedsiębiorstwo Państwowe „Film Polski”, reż. Eugeniusz Cękalski^[12]

Ordery i odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)^[3]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[13]

Upamiętnienie

W latach 1987–2006 w Akademii Muzycznej w Łodzi organizowany był Konkurs Chopinowski im. Władysława Kędry (od 2002 Ogólnopolski)^[14]. Aktualnie akademia organizuje Ogólnopolski Konkurs Pianistyczny im. Władysława Kędry dla Szkół Muzycznych II stopnia^[15].

Przypisy

↑ Władysław Kędra – ambasador Łodzi [online], Akademia Muzyczna w Łodzi [dostęp 2022-07-13] .
↑ Kędra Władysław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-07-13] .
↑ ^a ^b M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ Dybowski 2005 ↓, s. 162.
↑ Dybowski 2005 ↓, s. 162–163.
↑ ^a ^b Dybowski 2005 ↓, s. 163.
↑ Wysocki 1987 ↓, s. 59.
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-05].
↑ ^a ^b Dybowski 2005 ↓, s. 165.
↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW KĘDRA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-07] .
↑ Władysław Kędra – Discography. discogs.com. [dostęp 2016-04-19]. (ang.).
↑ Żelazowa Wola. chopin.nifc.pl. [dostęp 2016-04-19]. (pol.).
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ Ogólnopolski Konkurs Chopinowski im. Władysława Kędry. amuz.lodz.pl. [dostęp 2016-04-19]. (pol.).
↑ Ogólnopolski Konkurs Pianistyczny im. Władysława Kędry dla Szkół Muzycznych II stopnia. amuz.lodz.pl. [dostęp 2016-04-19]. (pol.).

Bibliografia

Stanisław Dybowski: Laureaci Konkursów Chopinowskich w Warszawie. Warszawa: Selene, 2005, s. 162–166. ISBN 83-910515-1-X.
Stefan Wysocki: Wokół Konkursów Chopinowskich. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987. ISBN 83-212-0443-0.

Linki zewnętrzne

StanisławS. Dybowski StanisławS., Władysław Kędra [online], Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [dostęp 2022-07-13] .

[AMŁ-1] Władysław Kędra – ambasador Łodzi [online], Akademia Muzyczna w Łodzi [dostęp 2022-07-13] .

[EPWN-2] Kędra Władysław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-07-13] .

[:0-3] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[CITEREFDybowski2005162-4] Dybowski 2005 ↓, s. 162.

[CITEREFDybowski2005162–163-5] Dybowski 2005 ↓, s. 162–163.

[CITEREFDybowski2005163-6] Dybowski 2005 ↓, s. 163.

[CITEREFWysocki198759-7] Wysocki 1987 ↓, s. 59.

[8] Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-05].

[CITEREFDybowski2005165-9] Dybowski 2005 ↓, s. 165.

[10] Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW KĘDRA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-07] .

[11] Władysław Kędra – Discography. discogs.com. [dostęp 2016-04-19]. (ang.).

[12] Żelazowa Wola. chopin.nifc.pl. [dostęp 2016-04-19]. (pol.).

[13] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[14] Ogólnopolski Konkurs Chopinowski im. Władysława Kędry. amuz.lodz.pl. [dostęp 2016-04-19]. (pol.).

[15] Ogólnopolski Konkurs Pianistyczny im. Władysława Kędry dla Szkół Muzycznych II stopnia. amuz.lodz.pl. [dostęp 2016-04-19]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

I (1927)	I nagroda: Lew Oborin II nagroda: Stanisław Szpinalski III nagroda: Róża Etkin IV nagroda: Grigorij Ginzburg
II (1932)	I nagroda: Alexander Uninsky II nagroda: Imre Ungár III nagroda: Bolesław Kon IV nagroda: Abram Lufer V nagroda: Louis Kentner VI nagroda: Leonid Sagałow
III (1937)	I nagroda: Jakow Zak II nagroda: Roza Tamarkina III nagroda: Witold Małcużyński IV nagroda: Lance Dossor V nagroda: Agi Jambor VI nagroda: Edith Axenfeld
IV (1949)	I nagroda ex aequo: Bella Dawidowicz i Halina Czerny-Stefańska II nagroda: Barbara Hesse-Bukowska III nagroda: Waldemar Maciszewski IV nagroda: Gieorgij Murawlow V nagroda: Władysław Kędra VI nagroda: Ryszard Bakst
V (1955)	I nagroda: Adam Harasiewicz II nagroda: Władimir Aszkenazi III nagroda: Fu Cong IV nagroda: Bernard Ringeissen V nagroda: Naum Sztarkman VI nagroda: Dmitrij Papierno VII nagroda: Lidia Grychtołówna VIII nagroda: Andrzej Czajkowski IX nagroda: Dmitrij Sacharow X nagroda: Kiyoko Tanaka
VI (1960)	I nagroda: Maurizio Pollini II nagroda: Irina Zaricka III nagroda: Tania Aszot-Harutunian IV nagroda: Li Mingqiang V nagroda: Zinaida Ignatjewa VI nagroda: Walerij Kastielski
VII (1965)	I nagroda: Martha Argerich II nagroda: Arthur Moreira Lima III nagroda: Marta Sosińska IV nagroda: Hiroko Nakamura V nagroda: Edward Auer VI nagroda: Elżbieta Głąbówna
VIII (1970)	I nagroda: Garrick Ohlsson II nagroda: Mitsuko Uchida III nagroda: Piotr Paleczny IV nagroda: Eugen Indjic V nagroda: Natalija Gawriłowa VI nagroda: Janusz Olejniczak
IX (1975)	I nagroda: Krystian Zimerman II nagroda: Dina Joffe III nagroda: Tatiana Fiedkina IV nagroda: Pawieł Giliłow V nagroda: Dean Kramer VI nagroda: Diana Kacso
X (1980)	I nagroda: Đặng Thái Sơn II nagroda: Tatiana Szebanowa III nagroda: Arutiun Papazjan IV nagroda: nie przyznano V nagroda ex aequo: Akiko Ebi i Ewa Pobłocka VI nagroda ex aequo: Erik Berchot i Irina Pietrowa
XI (1985)	I nagroda: Stanisław Bunin II nagroda: Marc Laforêt III nagroda: Krzysztof Jabłoński IV nagroda: Michie Koyama V nagroda: Jean-Marc Luisada VI nagroda: Tatjana Pikajzen
XII (1990)	I nagroda: nie przyznano II nagroda: Kevin Kenner III nagroda: Yukio Yokoyama IV nagroda ex aequo: Corrado Rollero i Margarita Szewczenko V nagroda ex aequo: Anna Malikowa i Takako Takahashi VI nagroda: Caroline Sageman
XIII (1995)	I nagroda: nie przyznano II nagroda ex aequo: Philippe Giusiano i Aleksiej Sułtanow III nagroda: Gabriela Montero IV nagroda: Rem Urasin V nagroda: Rika Miyatani VI nagroda: Magdalena Lisak
XIV (2000)	I nagroda: Li Yundi II nagroda: Ingrid Fliter III nagroda: Aleksandr Kobrin IV nagroda: Chen Sa V nagroda: Alberto Nosè VI nagroda: Mika Satō
XV (2005)	I nagroda: Rafał Blechacz II nagroda: nie przyznano III nagroda ex aequo: Lim Dong-hyek i Lim Dong-min IV nagroda ex aequo: Shōhei Sekimoto i Takashi Yamamoto V nagroda: nie przyznano VI nagroda: Colleen Lee
XVI (2010)	I nagroda: Julianna Awdiejewa II nagroda ex aequo: Lukas Geniušas i Ingolf Wunder III nagroda: Daniił Trifonow IV nagroda: Ewgeni Bożanow V nagroda: François Dumont VI nagroda: nie przyznano
XVII (2015)	I nagroda: Cho Seong-jin II nagroda: Charles Richard-Hamelin III nagroda: Kate Liu IV nagroda: Eric Lu V nagroda: Tony Yike Yang VI nagroda: Dmitrij Szyszkin
XVIII (2021)	I nagroda: Bruce Liu II nagroda ex aequo: Alexander Gadjiev i Kyōhei Sorita III nagroda: Martín García García IV nagroda ex aequo: Aimi Kobayashi i Jakub Kuszlik V nagroda: Leonora Armellini VI nagroda: J J Jun Li Bui