Podnoszenia łyżwiarskie

Oznaczenie wg ISU
Li	podnoszenie

Podnoszenia łyżwiarskie (ang. Figure skating lifts) – jeden z obowiązkowych elementów łyżwiarstwa figurowego w konkurencjach parach sportowych i tanecznych. Pary taneczne w odróżnieniu par sportowych nie mogą wykonywać podnoszeń powyżej ramion partnera. Podnoszenia są także wykonywane przez drużyny łyżwiarstwa synchronicznego w programie dowolnym.

Pary taneczne

Międzynarodowa Unia Łyżwiarska (ISU) dopuszcza siedem rodzajów podnoszeń w programach par tanecznych. Cztery z nich należą do podnoszeń krótkich (ang. Short lifts) trwających maksymalnie 7 sekund, zaś trzy do podnoszeń długich (ang. Long lifts), które nie mogą przekroczyć 12 sekund^[1].

Podnoszenia krótkie

Podnoszenia stacjonarne (ang. Stationary lift, StaLi) – podnoszący partner pozostaje w jednym miejscu i może wykonać obrót wokół jednej osi
Podnoszenia po linii prostej (ang. Straight line lift, SlLi) – podnoszący partner porusza się po linii prostej w dowolnej pozycji na jednej lub dwóch nogach
Podnoszenia po łuku (ang. Curve lift, CuLi) – podnoszący partner porusza się po łuku w dowolnej pozycji na jednej lub dwóch nogach. W celu zmiany kierunku jazdy dozwolona jest ½ obrotu.
Podnoszenia rotacyjne (ang. Rotational lift, RoLi) – podnoszący partner porusza się po tafli lodowej wykonując obroty w jednym kierunku

Podnoszenia długie

Podnoszenia rotacyjne w obu kierunkach (ang. Reverse rotational lift) – podnoszący partner porusza się wykonując obroty w jednym kierunku a następnie w drugim
Podnoszenia serpentynowe (ang. Serpentine lift) – podnoszący partner porusza się po dwóch różnych łukach. Głębokość i długość łuków powinna być w miarę równa. W celu zmiany kierunku jazdy dozwolona jest ½ obrotu.
Podnoszenia kombinacyjne (ang. Combination lift) – podnoszenie składające się z dwóch Podnoszeń Krótkich 6 sekundowych z listy wymienionej powyżej

Pozycje w podnoszeniach

Każda pozycja w podnoszeniu musi być utrzymana przez co najmniej 3 sekundy, aby mogła podlegać ocenie. Każda pozycja może być wykorzystana w programie tylko raz.

W wielu podnoszeniach, najczęściej tych po linii prostej lub łuku, osoba podnoszona trzyma płozę łyżwy na nodze lub innej części ciała osoby podnoszącej^[1]. Taka pozycja jest możliwa ze względu na budowę łyżwy (wklęsła płoza z dwoma krawędziami), odpowiednie wykonanie wejścia i wyjścia z podnoszenia oraz umiejętności łyżwiarzy przez co nie dochodzi do rozcięcia skóry w miejscu ustawienia łyżwy osoby podnoszonej^[2].

Podnoszenia par tanecznych często stają się ich znakiem rozpoznawczym ze względu na oryginalność wymyślanych pozycji i sposobów ich wykonywania^[3]. Tradycyjnie to partner jest osobą podnoszącą, zaś partnerka osobą podnoszoną, jednak zdarza się, że role w podnoszeniu są odwrócone. Do najbardziej znanych par tanecznych, w których to partnerka podnosiła partnera należeli: Marina Anisina / Gwendal Peizerat, Federica Faiella / Massimo Scali oraz Sinead Kerr / John Kerr^[4].

Pozycje dla osoby podnoszonej

Pełny szpagat
Pozycja Biellmann – noga trzymana nad głową
Pozycja pierścienia – jedna lub obie nogi trzymane blisko głowy, ciało wygięte w pierścień
Pozycja pionowa do góry nogami za pomocą odpowiedniego chwytu
Pozycja pionowa z cantilever
Pozycja pozioma tylko z jednym punktem wsparcia
Pochylając się do przodu lub do tyłu z nogami jako jedynymi punktami wsparcia
Pełna pozycja leżąca bez wsparcia osoby podnoszącej powyżej uda
Pochylając się z ciałem i nogami w pozycji poziomej z ramionami i / lub górną częścią pleców jako punktami podparcia.

Pozycje dla osoby podnoszącej

Na jednej nodze
Shoot-the-Duck
Mond – z użyciem krawędzi wewnętrznej lub zewnętrznej lub płaska krawędź przy podnoszeniach po linii prostej (tylko dwie pozycje mogą być użyte w jednym programie)
Ina Bauer
Besti squat (przysiad ze zgięciem obu nóg)
Przysiad z jedną nogą zgiętą, a drugą wyprostowaną
Lunge
Podnoszenie jedną ręką
Podnoszenie na ramionach

Przykłady podnoszeń par tanecznych

Podnoszenia stacjonarne

Podnoszenia rotacyjne

Podnoszenia po linii prostej

Podnoszący: na jednej nodze
Podnoszona: pozycja pozioma
(Davis / White)
Podnoszący: Ina Bauer (krawędź wewnętrzna)
Podnoszona: pozycja pionowa do góry nogami
(Virtue / Moir)
Podnoszący: besti squat
Podnoszona: pozycja odchylona z nogami jako jedynymi punktami wsparcia
(Virtue / Moir)
Podnoszący: na jednej nodze
Podnoszona: pełny szpagat
(Weaver / Poje)
Podnoszący: shoot-the-duck
Podnoszona: pozycja pozioma
(Cappellini / Lanotte)
Podnoszący: przysiad ze zgięciem obu nóg
Podnoszona: pozycja pozioma
(Zhiganshina / Gazsi)
Podnoszący: przysiad ze zgięciem obu nóg
Podnoszona: cantilever
(Bobrowa / Sołowjow)
Podnoszący: lunge
Podnoszona: pozycja Biellmann
(Belbin / Agosto)
Podnoszący: przysiad
Podnoszona: pełny szpagat
(Hubbell / Donohue)
Podnoszący: przysiad ze zgięciem obu nóg
Podnoszona: pozycja leżąca bez wsparcia osoby podnoszącej powyżej uda (Plutowska / Flemin)
Podnoszący: na jednej nodze
Podnoszona: pozycja pionowa do góry nogami (Faiella / Scali)
Podnoszący: cantilever
Podnoszony: pozycja odchylona z nogami jako jedynymi punktami wsparcia (Blanc / Bouquet)
Podnoszący: besti squat
Podnoszona: pozycja pionowa na jednej nodze, bez wsparcia osoby podnoszącej
(Virtue / Moir)
Podnoszący: besti squat
Podnoszony: pozycja pionowa (Chock / Bates)
Podnoszący: na jednej nodze
Podnoszona: wychylenie z jedną nogą wyprostowaną (Chock / Bates)
Podnoszący: w pozycji klęczącej
Podnoszona: pozycja pionowa na jednej nodze (Iljinych / Kacałapow)

Podnoszenia po łuku

Pary sportowe

Podnoszenia wykonywane przez pary sportowe są wykonywane wysoko nad głową partnera podnoszącego ze zmianami pozycji podnoszonej partnerki. Zgodnie z przepisami ISU podnoszący przemieszcza się po lodzie wykonując od jednego pełnego do trzech i pół obrotu. Ocena punktowa podnoszenia dotyczy trudności wejścia do podnoszenia, rodzaju chwytu, sposobu przemieszczania po lodzie, płynności i jakości wykonania podnoszenia, czyli zmian pozycji podnoszonej, stabilności podnoszącego, czystości wykonywania obrotów (minimalne kruszenie lodu przy obrotach), rodzaju zejścia i innych opcjonalnych czynników. Opcjonalne czynniki zwiększające punktację obejmują wykonanie trudnego wejścia lub zejścia, zwolnienie jednej ręki, zmianę pozycji podczas podnoszenia, zatrzymanie obrotu, zmiana rodzaju podnoszenia w rotacyjne lub odwrócenie kierunki obrotu.

Międzynarodowa Unia Łyżwiarska (ISU) dopuszcza wykonywanie przez pary taneczne podnoszeń należących do pięciu grup^[5]. Są one kategoryzowane poprzez chwyt w momencie przejścia podnoszonej partnerki przez ramię partnera podnoszącego^[6]. Dopuszczalne chwyty to:

Grupa 1 – trzymanie pod pachami (ang. Armpit Lifts, 1Li) – uznawane za najprostsze do wykonania. Partnerka wykonuje pełny lub niepełny szpagat, podnoszenie może być wykonywane poprzez trzymanie partnerki z jednej strony pod pachą, a z drugiej za rękę. Rozróżniane są wejścia do tego podnoszenia, zależące od krawędzi łyżwy partnerki, która jako ostatnia miała kontakt z lodem. Wyróżnia się podnoszenie z pozycji jak do lutza, toe loopa, flipa, loopa, axla.
Grupa 2 – trzymanie w talii (ang. Waist Lifts, 2Li) – rozróżnia się dwa typy podnoszeń z tej grupy:

Podnoszenia loopowe – klasyczne podnoszenia z trzymanie w talli, gdzie partner podnosi partnerkę do góry i trzyma ją w pasie podtrzymując (lub nie) za rękę.
Podnoszenia twistowe (ang. Twist Lifts, Tw) – należą do elementów obowiązkowych w programach par sportowych. Rozpoczynane jest od podniesienia partnerki do góry poprzez trzymanie w talii, co pomaga partnerce podnoszonej przygotowującej się tak jak do skoku axla lub skoku kopanego. Następnie partnerka obraca się w powietrzu (od 1 nawet do 4 razy), a partner łapie ją w powietrzu i odstawia na taflę lodu. Poziom trudności podnoszenia twistowego jest większy, jeśli obie nogi podnoszonej partnerki znajdują się co najmniej 45° od osi ciała, a jej nogi są wyprostowane lub prawie wyprostowane. Niektóre pary wykonują podnoszenie twistowe szpagatowe, w którym partnerka przed obrotem w powietrzu wykonuje pełny szpagat. Najbardziej znaną parą wykonującą ten rodzaj podnoszenia twistowego szpagatowego była para Jekatierina Gordiejewa / Siergiej Grińkow. Para sportowe może również osiągnąć wyższy wynik przy wykonaniu trudnego wejściu do podnoszenia, opóźnionym obrocie lub jeśli partnerka trzyma ręce nad głową podczas obracania się w powietrzu.

Grupa 3 – trzymanie ręka-biodro lub w górnej części nogi powyżej kolana (ang. Hand to Hip Position, 3Li) – w tej grupie podnoszeń partnerka może przyjąć kilka różnych pozycji, które rozróżniają rodzaje podnoszeń z grupy 3. Do tych pozycji należą:

Półmisek, łabędź, blat (ang. Platter, Swan, Tabletop) – wszystkie nazwy oznaczają podnoszenie w którym partnerka trzymana jest jedynie za biodra wysoko nad głową partnera, jej pozycja jest pozioma z podniesioną głową i wyprostowanymi rękoma.
Gwiazda – partner unosi partnerkę jedną ręką, biodrem w górę. Nogi kobiety są zwykle w pozycji niepełnego szpagatu, czyli jest odwrócona do góry nogami, gdy partner obraca się i jednocześnie porusza po lodzie.
Koło (ang. Cartwheel) – ta pozycja w przeciwieństwie do podnoszenia w pozycji gwiazdy składa się z wykonania tylko połowy obrotu przez oboje partnerów.

Podnoszenie ręka-ręka (ang. Hand to Hand Position, 4Li) – wyróżnia się dwa typy:

Grupa 4 – podnoszenia wyciskane (ang. Press Lifts) – para jest skierowana w swoją stronę twarzami, parter podnosi partnerkę do góry za obie ręce na zasadzie windy. Gdy partnerka jest w powietrzu najczęściej oboje zwalniają jedną rękę, aby podnieść trudność podnoszenia.
Grupa 5 – podnoszenia lassowe (ang. Lasso Lifts), z następującymi wejściami do podnoszenia (rosnąca trudność):

podnoszenie toe lasso (ang. Toe Lasso Lift, 5TLi)
podnoszenie krok w lasso (ang. Step in Lasso Lift, 5SLi)
podnoszenie wsteczne lasso (ang. Backward Lasso Lif, 5BLi)
podnoszenie axel lasso (ang. Axel Lasso Lift, 5ALi)
podnoszenie odwrócone lasso (ang. Reverse Lasso Lift, 5RLi)

Trzy główne pozycje podnoszonej partnerki to pozycja pionowa (górna część ciała wyprostowana) w podnoszeniach z grupy 4 i 5, gwiazda (bokiem z górną częścią ciała równolegle do lodu) lub półmisek (pozioma pozycja z górną częścią ciała równoległą do lodu, z głową zwróconą w górę lub w dół) w podnoszeniach z grupy 3. Podnoszenie bez obrotów nazywane jest podnoszeniem noszonym (ang. carry lift) i jest gorzej punktowane od podnoszeń rotacyjnych. Podnoszenia poniżej ramion partnera podnoszącego, czyli podnoszenia taneczne są uznawane w konkurencji par sportowych jako element choreografii, a nie właściwe podnoszenie.

Najczęściej spotykanymi podnoszeniami w programach par sportowych są te z grupy 3 i 5, najczęściej w pozycji gwiazdy lub pionowej.

Przykłady podnoszeń par sportowych

Podnoszenia twistowe

Przygotowanie do wejścia w podnoszenia twistowego (Tae-ok / Ju-sik)
Podnoszenie twistowe (Muchortowa / Trańkow)
Podnoszenie twistowe (Stołbowa / Klimow)
Złapanie partnerki w powietrzu przy podnoszeniu twistowym (Berton / Hotarek)

Podnoszenia ręka-biodro

Pozycja półmiska (łabędzia, blatu) (Wötzel / Rauschenbach)
Pozycja półmiska (łabędzia, blatu) bez trzymania przez partnerkę (Pietajkina / Kurdiukow)
Pozycja koła (Takahashi / Tran)
Pozycja gwiazdy z trzymaniem łyżwy (Duhamel / Radford)
Pozycja gwiazdy (Jones / Beharry)
Pozycja gwiazdy (Walsh / Michaud)

Podnoszenia ręka-ręka

Pozycja pionowa (Steiner / Walther)
Wejście do podnoszenia lassowego (Takahashi / Tran)
Pozycja pionowa z trzymaniem z przodu (Ławrentjewa / Rudyk)
Pozycja pionowa z trzymaniem z tyłu (Inoue / Baldwin)
Pozycja pionowa z trzymaniem łyżwy (Wołosożar / Trańkow)
Pozycja pionowa (trzymanie przeciwległej łyżwy) z trzymaniem z przodu (Walsh / Michaud)

Wymagania regulaminu

ISU określa długość trwania podnoszeń wykonywanych w programach par sportowych i tanecznych. Jeżeli podnoszenie przekracza limit czasu para zostaje ukarana punktami ujemnymi. Liczba i rodzaj podnoszeń jest określana w przedsezonowym komunikacie ISU.

Przypisy

↑ ^a ^b Elementy łyżwiarskie par tanecznych. wintersports.pl. [dostęp 2018-07-25]. (pol.).
↑ Caroline Praderio: Here's how figure skaters can stand on their partners without hurting them. Insider, 2018-02-19. [dostęp 2018-08-15]. (ang.).
↑ Virtue, Moir drop famous Goose lift from program. CBC Sports, 2011-04-26. [dostęp 2018-08-15]. (ang.).
↑ Sonia Oxley: Ice dancers reverse the gender roles. Reuters, 2010-02-23. [dostęp 2018-08-15]. (ang.).
↑ Mechanics of Lifts. iceskatingintnl.com. [dostęp 2018-08-26]. (ang.).
↑ Jo Ann Schneider Farris: Pair Skating Lifts. ThoughtCo, 2017-03-17. [dostęp 2018-08-26]. (ang.).

[wintersports-1] Elementy łyżwiarskie par tanecznych. wintersports.pl. [dostęp 2018-07-25]. (pol.).

[2] Caroline Praderio: Here's how figure skaters can stand on their partners without hurting them. Insider, 2018-02-19. [dostęp 2018-08-15]. (ang.).

[3] Virtue, Moir drop famous Goose lift from program. CBC Sports, 2011-04-26. [dostęp 2018-08-15]. (ang.).

[4] Sonia Oxley: Ice dancers reverse the gender roles. Reuters, 2010-02-23. [dostęp 2018-08-15]. (ang.).

[5] Mechanics of Lifts. iceskatingintnl.com. [dostęp 2018-08-26]. (ang.).

[lifts-6] Jo Ann Schneider Farris: Pair Skating Lifts. ThoughtCo, 2017-03-17. [dostęp 2018-08-26]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]