Powiat zgierski
Na mapach: 51°51′N 19°25′E/51,850000 19,416667
| powiat | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| TERC |
1020 | ||||||
| Siedziba | |||||||
| Starosta |
Iwona Dąbek | ||||||
| Powierzchnia |
855,18 km² | ||||||
| Populacja (31.12.2020) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
194,2 os./km² | ||||||
| Urbanizacja |
73,17% | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
EZG | ||||||
Adres urzędu: ul. Sadowa 6a95-100 Zgierz | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
Powiat zgierski – powiat w Polsce (województwo łódzkie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Zgierz.
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwało 166 113 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 166 154 osoby[3].
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Położenie i obszar
[edytuj | edytuj kod]Powiat zgierski ma obszar 855,18 km², w tym:
- użytki rolne: 66%
- użytki leśne: 19%
Powiat stanowi 4,69% powierzchni województwa.
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejskie: Głowno, Ozorków, Zgierz
- gminy miejsko-wiejskie: Aleksandrów Łódzki, Parzęczew, Stryków
- gminy wiejskie: Głowno, Ozorków, Zgierz
- miasta: Głowno, Ozorków, Zgierz, Aleksandrów Łódzki, Stryków, Parzęczew
| lp. | Herb | Gmina | siedziba | powierzchnia (km²) |
ludność | gęstość zaludnienia (osób/km²) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  |
Aleksandrów Łódzki | Aleksandrów Łódzki | 116,43 | 26851 | 230,62 |
| 2 |  |
Głowno (gmina wiejska) | Głowno | 104,77 | 4908 | 46,85 |
| 3 |  |
Ozorków (gmina wiejska) | Ozorków | 95,51 | 6661 | 69,74 |
| 4 |  |
Parzęczew | Parzęczew | 103,89 | 5025 | 48,37 |
| 5 |  |
Stryków | Stryków | 157,90 | 12203 | 77,28 |
| 6 |  |
Zgierz (gmina wiejska) | Zgierz | 199,05 | 11766 | 59,11 |
| 7 |  |
Głowno (miasto) | Głowno | 19,84 | 14989 | 755,49 |
| 8 |  |
Ozorków (miasto) | Ozorków | 15,46 | 20445 | 1322,45 |
| 9 |  |
Zgierz (miasto) | Zgierz | 42,33 | 58164 | 1374,06 |
| Razem | – | 9 | 9 | 855,18 | 161 012 | 188,28 |
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Dane z 31 grudnia 2007 r.[4][5]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 161 012 | 100 | 84 330 | 52,4 | 76 682 | 47,6 |
| powierzchnia | 855.18 km² | |||||
| miasto | 117 808 | 100 | 62 679 | 53,2 | 55 129 | 46,8 |
| wieś | 43 204 | 100 | 21 651 | 50,1 | 21 553 | 49,9 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
188,28 | 98,61 | 89,67 | |||
- Piramida wieku mieszkańców powiatu zgierskiego w 2014 roku[6].
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W powiecie zarejestrowano prawie 12 tys. podmiotów gospodarczych i działa sieć 1700 punktów handlowych i usługowych.
Transport
[edytuj | edytuj kod]Transport drogowy
[edytuj | edytuj kod]Długość dróg powiatowych to prawie 1000 km, w tym 335 utwardzonych. Stolica powiatu – Zgierz jest jednym z głównych miast satelickich łódzkiego zespołu metropolitalnego. Powiat posiada dobre połączenie komunikacyjne z resztą kraju, przebiega tu m.in. droga krajowa nr 1 północ-południe, a w przyszłości będzie tędy przebiegać zachodnia obwodnica Łodzi. Szczególnie istotne znaczenie dla rozwoju powiatu ma budowa autostrady A1 i istniejąca autostrada A2.
Przez powiat przebiegają:
- autostrady:
- autostrada A1 Rusocin – Piotrków Trybunalski
- autostrada A2 Świecko – Konotopa (z węzłami: Emilia, Biała i Stryków)
- drogi krajowe:
- drogi wojewódzkie:
Transport kolejowy
[edytuj | edytuj kod]Przez powiat przebiegają dwie linie kolejowe:
Oświata
[edytuj | edytuj kod]Działa blisko 100 szkół, ponad 40 bibliotek, kilkanaście domów kultury, obiekty sportowe i turystyczne. Opiekę zdrowotną zapewniają trzy szpitale i dziewięć przychodni rejonowych.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Kościół parafialny pw. śś. Piotra i Pawła zbudowany w XVIII w. i restaurowany oraz powiększony w 1938 r., drewniany o konstrukcji zrębowej. Wnętrze jednonawowe podzielone jest słupami na trzy nawy. Fasadę wieńczy dwukondygnacjowy barokowy szczyt wolutowy z pilastrami o głowicach rzeźbionych w motywy roślinne. Dachy są gontowe dwuspadowe nad zakrystią pulpitowy. Wyposażenie pochodzi z XVII w.
- Bratoszewice
- Kościół parafialny pw. św. Augustyna zbudowany został na przełomie XV/XVI w., następnie zburzony i zrabowany w latach 1651-1655. Przebudowano go w 1898-1901 r. Kościół jest późnogotycki, jednonawowy. Po bokach nawy znajdują się dwie neogotyckie kaplice. Zewnątrz jest oszkarpowany. Fasadę wieńczy schodkowy szczyt. Dach nad nawą jest dwuspadowy z nową wieżyczką na sygnaturkę, nad prezbiterium stożkowy kryty gontem. Wyposażenie pochodzi z XVII i XVIII w.
- Drewniana dzwonnica o konstrukcji słupowej zbudowana została w XVIII w. Jest czworo ścienna nakryta dachem namiotowym.
- Stare domy pofolwarczne pochodzące z poł. XIX w. Są drewniane o konstrukcji zrębowej. Nakryte są dachami czterospadowe.
- Dobra
- kościół starokatolicki mariawitów pw. św. Jana Chrzciciela i św. Doroty, zbudowany w stylu neogotyckim, z czerwonej cegły w 1907 roku.
- Kębliny
- Murowany, parterowy dawny dwór zbudowany około 1840 r., przebudowany w 1860 oraz 1934-1935. Od tyłu posiada ryzalit, dach wieńczy trójkątny szczyt. Od frontu znajduje się nowy taras. Dach łamany polski przerobiono na mansardowy.
- Naprzeciw dworu znajduje się murowana, zbudowana w pocz. XIX w. dawna kuźnia, którą przebudowano w 2. poł. XIX w. i w latach 1934-1935. Od frontu posiada ryzalit i nowy ganek wsparty na dwóch kolumnach. W narożach podpierają ją szkarpy. Przekrywa ją dach naczółkowy.
- Koźle
- Kościół parafialny pw. św. Szczepana zbudowany w 1752 r., drewniany o konstrukcji zrębowej, orientowany. Jest jednonawowy. Dachy kryte są gontem. Ołtarze są barokowe z 1. poł. XVIII w.
- Dzwonnica zbudowana w XVIII w., drewniana o konstrukcji słupowej. Została przeniesiona na obecne miejsce w latach 1908-1912. Jest czworoboczna, nakryta dachem namiotowym.
- Lipka
- kościół starokatolicki mariawitów pw. Matki Bożej Szkaplerznej i św. Wojciecha wzniesiony w stylu neogotyckim, z czerwonej cegły, w 1907 roku. Zniszczony podczas I wojny światowej i odbudowany. We wnętrzu konfesja i ołtarz z początku XX wieku.
- Niesułków
- Kościół parafialny pw. św. Wojciecha wzniesiony został w 2. poł. XVII w., drewniany o konstrukcji zrębowej. Rozbudowano go i restaurowano w latach 1934 i 1948. Jest jednonawowy. Dachy są dwuspadowe gontowe. Wyposażenie pochodzi z XVII, XVIII i XIX w.
- Stryków
- Kościół starokatolicki mariawitów pw. św. Marcina i św. Anny wzniesiony w stylu neogotyckim, z czerwonej cegły, w 1907 roku. We wnętrzu konfesja i ołtarz z początku XX wieku.
- rzymskokatolicki Kościół parafialny pw. św. Marcina został wzniesiony na miejscu poprzednich w latach 1912-1925, według projektu Józefa Dziekońskiego i Zdzisława Mączeńskiego. Wyposażenie pochodzi z XVII i XIX w.
- Wola Błędowa
- Stary dom drewniany o konstrukcji zrębowej zbudowany w początkach XIX w. Dach jest czterospadowy.
- We wsi znajduje się wzniesiony w XV wieku drewniany kościół parafialny pw. św. Wojciecha, Klemensa, Stanisława i Katarzyny. Budowę kościoła rozpoczął arcybiskup Wojciech Jastrzębiec, a ukończył w roku 1444 jego następca Wincenty Kot. Ponadto stoi tu stara drewniana szkoła z 1849 r. oraz kilka drewnianych chałup z 1. poł. XIX stulecia, które ocalały z pożaru trawiącego wieś w roku 1882.
Według rejestru zabytków KOBiDZ[1] na listę zabytków wpisane są obiekty:
- kościół pw. św. św. Wojciecha i Stanisława, drewniany, 1521, XVIII/XIX w., nr rej.: A/116 z 24.08.1967
- dzwonnica, drewniana, nr rej.: A/613 z 24.08.1967
Starostowie
[edytuj | edytuj kod]- Józef Dziemdziela (od 1999 do 2001)
- Grzegorz Robert Leśniewicz (od 2001 do 2002)
- Lesław Jarzębowski (od 28 października 2003 do 4 listopada 2005)
- Grzegorz Robert Leśniewicz (od 4 listopada 2005 do 27 listopada 2006)
- Jacek Socha (od 27 listopada 2006 do 1 grudnia 2010)
- Krzysztof Kozanecki (od 1 grudnia 2010 do grudnia 2014)
- Bogdan Jarota (od grudnia 2014 do kwietnia 2024)
- Iwona Dąbek (od maja 2024)
Sąsiednie powiaty
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
- ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
- ↑ a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ a b Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.).
- ↑ Powiat zgierski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]| Miasta na prawach powiatu |
|
|---|---|
| Powiaty | |
| Inne zagadnienia |
