Sit morski

Sit morski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	sitowate
Rodzaj	sit
Gatunek	sit morski
	Nazwa systematyczna
	Juncus maritimus Lam.; Encycl. 3: 264 1789
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sit morski (Juncus maritimus Lam.) – gatunek rośliny z rośliny sitowatych. Obszar jego naturalnego zasięgu obejmuje Afrykę Północną (Azory, Wyspy Kanaryjskie), część Azji (Cypr, Afganistan, Iran, Izrael, Turcja, Azerbejdżan, Dagestan, Turkiestan, Turkmenistan, Uzbekistan i większą część Europy. Jako efemerofit występuje w USA i Urugwaju^[4]. W Polsce obecnie nie występuje, w XX wieku jednak występował na wyspie Uznam^[5].

Morfologia

Łodyga: Sztywna, okrągła, wewnątrz wypełniona ciągłym, gąbczastym rdzeniem. Jest ostro zakończona, jasnozielona, w dolnej części brązowa. Ma wysokość 30-100 cm,. Występuje płożące kłącze^[6].
Liście: W postaci podsadek, z których wyrastają kwiatostany. Są przeważnie dłuższe od kwiatostanu, sztywne i ostro zakończone^[6].
Kwiaty: Zebrane w rozpierzchłe i gęste kwiatostany o długości (5) 7-15 (-20) cm. Kwiatostany te wyrastają na szczycie łodygi lub na szczytach jej bocznych odgałęzień. Kwiaty mają długość (2,5-) 3-4 mm, zazwyczaj występują w grupkach po 2-3. Mają 6 ostro zakończonych działek okwiatu, 6 pręcików i jeden słupek z 3 znamieniami^[6].
Owoc: Jajowata torebka zakończona spiczastym dzióbkiem. Ma długość 2,5-5 mm^[6]. Nasiona brązowawe, elipsoidalne, o długości 0,6-0,7 mm z ogonkiem o długości 0,5-1,2 mm^[7].

Zastosowanie

W starożytnym Egipcie łodyg situ używano do pisania, jeszcze wcześniej, nim zaczęto w tym celu stosować trzcinę. Robiono to w ten sposób, że na skośnie ściętej łodydze rozluźniano ustami włókna i powstawał pędzelek umożliwiający pisanie zarówno grubszymi, jak i cieńszymi liniami^[8].
Z łodyg wytwarzano dawniej maty^[8].
Z obranych z zewnętrznej skórki rdzeni łodyg, po namaczaniu w oliwie wytwarzano świece^[8].

Udział w kulturze

W polskim tłumaczeniu Biblii Tysiąclecia w niektórych wersetach (Rdz 41,2, Hi 8,11, Iz 9,13; 19,6,15) użyto słowa sitowie, które w potocznym rozumieniu oznacza skupisko sitów. Zdaniem większości badaczy roślin biblijnych chodzi tutaj o sit morski, który zarówno w Palestynie, jak i Egipcie jest gatunkiem rodzimym i rośnie nie tylko nad morzem, ale również w głębi lądów^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-20] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-12-15].
↑ Władysław Szafer, Kazimierz Zarzycki: Szata roślinna Polski. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1972, s. 21-27.
↑ ^a ^b ^c ^d Flora of Pakistan. [dostęp 2014-12-15].
↑ Flora of North America. [dostęp 2014-12-15].
↑ ^a ^b ^c ^d Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-20] (ang.).

[TPL-3] The Plant List. [dostęp 2014-11-20].

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-12-15].

[5] Władysław Szafer, Kazimierz Zarzycki: Szata roślinna Polski. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1972, s. 21-27.

[pakistan-6] Flora of Pakistan. [dostęp 2014-12-15].

[7] Flora of North America. [dostęp 2014-12-15].

[rb-8] Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]