Szczawnica-Krościenko

Szczawnica-Krościenko – miasto istniejące w latach 1973–1982, później podzielone na miasto Szczawnica i wsie Krościenko nad Dunajcem i Tylka w woj. małopolskim, w powiecie nowotarskim.

Historia

Utworzenie miasta

Miasto Szczawnica-Krościenko zostało utworzone w 1973 roku w wyniku administracyjnego połączenia miasta Szczawnicy (prawa miejskie 1962) z osiedlem Krościenko (obecnie pod nazwą Krościenko nad Dunajcem)^[1]. W roku 1956 Krościenko liczyło 2800 mieszkańców, a Szczawnica 4400. W roku 1962 Krościenko liczyło 3000 mieszkańców, a Szczawnica 4900.

Rozdzielenie miasta

Data rozdzielenia miasta nie jest jednoznaczna, ponieważ manewr ten nastąpił w okresie stanu wojennego i był opóźniany kolejnymi rozporządzeniami, a sam fakt rozdzielenia opisany był w dwóch oddzielnych dokumentach ustawodawczych:

Według Dz.U. z 1981 r. nr 26, poz. 139 (§ 1 i § 2-pkt 4)^[2] ze Szczawnicy-Krościenka wyłącza się obszar pod nazwą Krościenko oraz przysiółek Tylka, tworząc z nich gminę Krościenko, w której skład wchodzą także wyłączone z gminy Czorsztyn sołectwa Grywałd i Krośnica. Datę ustalono na 1 stycznia 1982 roku. Kolejnym rozporządzeniem zawartym w Dz.U. z 1981 r. nr 31, poz. 178^[3] zmieniono datę wejścia w życie dotychczasowego rozporządzenia na nieokreślone „z upływem dwóch miesięcy od dnia zniesienia stanu wojennego”. Wreszcie trzecim rozporządzeniem, zawartym w Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 165^[4], ustalono ostateczną datę przedawnianego manewru – na 1 października 1982.

Zmianę nazwy miasta Szczawnica-Krościenko (a technicznie pozostałego po nim obszaru po wyłączeniu ww. terenów) na Szczawnica opisano w zarządzeniu zawartym w M.P. 1981 nr 28, poz. 261 (M.P. z 1981 r. nr 28, poz. 261)^[5]. Datę przeprowadzenia zmiany nazwy ustalono na 1 stycznia 1982 roku, a więc na ten sam dzień co planowane utworzenie gminy Krościenko. Dokument ten nie został jednak odwleczony.

Miasto Szczawnica-Krościenko przestało istnieć z dniem 1 stycznia 1982 (po przemianowaniu na Szczawnica), jednakże funkcjonowało ono de facto (pod względem administracyjnym i o dawnym zasięgu geograficznym) aż do 1 października 1982, kiedy to faktycznie odłączono Krościenko i utworzono nową gminę.

Przypisy

↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
↑ Dz.U. z 1981 r. nr 26, poz. 139 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 13 października 1981 r. w sprawie zmiany granic miasta Szczawnicy-Krościenka w województwie nowosądeckim oraz utworzenia, zmiany granic i nazw niektórych gmin, a także ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bialskopodlaskim, częstochowskim, gdańskim, katowickim, lubelskim, nowosądeckim, ostrołęckim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim, włocławskim, wrocławskim i zamojskim.
↑ Dz.U. z 1981 r. nr 31, poz. 178 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 23 grudnia 1981 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zmiany granic miasta Szczawnicy-Krościenka w województwie nowosądeckim oraz utworzenia, zmiany granic i nazw niektórych gmin, a także ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bialskopodlaskim, częstochowskim, gdańskim, katowickim, lubelskim, nowosądeckim, ostrołęckim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim, włocławskim, wrocławskim i zamojskim.
↑ Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 165 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 26 lipca 1982 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zmiany granic miasta Szczawnicy-Krościenka w województwie nowosądeckim oraz utworzenia, zmiany granic i nazw niektórych gmin, a także ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bialskopodlaskim, częstochowskim, gdańskim, katowickim, lubelskim, nowosądeckim, ostrołęckim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim, włocławskim, wrocławskim i zamojskim.
↑ M.P. 1981 nr 28, poz. 261 (M.P. z 1981 r. nr 28, poz. 261) – Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 13 października 1981 r. w sprawie zmiany nazwy miasta Szczawnicy-Krościenka w województwie nowosądeckim.

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona Szczawnicy
Oficjalna strona Krościenka nad Dunajcem
Szczawnica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 822 .
Krościenko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 700 .
Tylko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 700 .

[1] Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.

[2] Dz.U. z 1981 r. nr 26, poz. 139 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 13 października 1981 r. w sprawie zmiany granic miasta Szczawnicy-Krościenka w województwie nowosądeckim oraz utworzenia, zmiany granic i nazw niektórych gmin, a także ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bialskopodlaskim, częstochowskim, gdańskim, katowickim, lubelskim, nowosądeckim, ostrołęckim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim, włocławskim, wrocławskim i zamojskim.

[3] Dz.U. z 1981 r. nr 31, poz. 178 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 23 grudnia 1981 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zmiany granic miasta Szczawnicy-Krościenka w województwie nowosądeckim oraz utworzenia, zmiany granic i nazw niektórych gmin, a także ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bialskopodlaskim, częstochowskim, gdańskim, katowickim, lubelskim, nowosądeckim, ostrołęckim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim, włocławskim, wrocławskim i zamojskim.

[4] Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 165 – Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 26 lipca 1982 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zmiany granic miasta Szczawnicy-Krościenka w województwie nowosądeckim oraz utworzenia, zmiany granic i nazw niektórych gmin, a także ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bialskopodlaskim, częstochowskim, gdańskim, katowickim, lubelskim, nowosądeckim, ostrołęckim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim, włocławskim, wrocławskim i zamojskim.

[5] M.P. 1981 nr 28, poz. 261 (M.P. z 1981 r. nr 28, poz. 261) – Zarządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 13 października 1981 r. w sprawie zmiany nazwy miasta Szczawnicy-Krościenka w województwie nowosądeckim.

[a-6] Kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[A]

Części miasta wg TERYT	Gabańka Groń Wyżni Języki Kowalczyk Kunie Łęgi Miedziuś Niterbog Padołek Piaski Podołek Podoły Szczawnickie Połoniny Przysłop Sewerynówka Staszowa Średniak Świerkówka Szczawnica Nyżna Szczawnica Wyżna Zabaniszcze Zagórze
Dawniej w granicach miasta	Biała Woda (1958–2007) Czarna Woda (1958–2007) Jaworki (1958–2007) Krościenko nad Dunajcem (1973–1981) Szlachtowa (1958–2007) Tylka (1973–1981)
Twory pochodne	Szczawnica-Krościenko (1973–1981)