Tadeusz Pawlusiak

Tadeusz Pawlusiak
Data i miejsce urodzenia	9 sierpnia 1946 ; Wilkowice
Data i miejsce śmierci	16 kwietnia 2011 ; Wilkowice
Klub	LKS Wilkowice (1961–1963); LKS Bystra (1964–1966); BBTS / Włókniarz-BBTS / BBTS Włókniarz Bielsko-Biała (1967–1977)
Wzrost	169 cm
Rekord życiowy	127 m na Velikance w Planicy

Tadeusz Pawlusiak (ur. 9 sierpnia 1946 w Wilkowicach, zm. 16 kwietnia 2011 tamże^[2]) – polski skoczek narciarski, dwukrotny olimpijczyk, uczestnik mistrzostw świata, dwukrotny mistrz i sześciokrotny wicemistrz Polski. Podczas dwudziestu trzech lat startów oddał ponad trzy tysiące skoków^[3].

Przebieg kariery

Treningi rozpoczął w 1959 r. Swoje pierwsze narty Pawlusiak otrzymał z klubu LKS Bystra. Początkowo uprawiał kombinację norweską. W wieku 16 lat skoczył na Krokwi 78 m^[3]. W 1964 zajął miejsce w pierwszej dwudziestce zawodników konkursu w Reit im Winkl, a rok później został członkiem kadry narodowej^[4]. Na liście najlepszych kombinatorów sezonu 1967 sklasyfikowano go na miejscu 22.^[4]

1968/1969

W 1969 dobrze zaprezentował się w skokach do kombinacji w Le Brassus, gdzie przeskoczył skocznię. Po powrocie do Polski został powołany do kadry na odbywający się w Zakopanem, Wiśle i w Szczyrku Puchar Przyjaźni, w którym brali udział skoczkowie z krajów demokracji ludowej. Na Skalitem był siódmy, w Wiśle-Malince trzeci, zaś rywalizację na Wielkiej Krokwi rozstrzygnął na swoją korzyść^[4]. Reprezentacja Polski wygrała klasyfikację drużyn. Już wtedy skoczek wyróżniał się estetycznym ułożeniem ciała w locie^[4]. W tamtym sezonie Pawlusiak był jeszcze drugi w Sankt Moritz i trzeci w Lahti. Zdobył złoty medal mistrzostw Polski.

1969/1970

W 1970 podczas Pucharu Przyjaźni odbywającego się w NRD zajął w ogólnej klasyfikacji 7. pozycję. W Klingenthal był 11., w Brotterode 12., a w Oberhofie 6^[4]. Wygrał też Puchar Beskidów^[4]. Był 24. w Turnieju Czterech Skoczni^[5], a najlepiej skakał w Innsbrucku, gdzie uplasował się na 8. pozycji. Został też wicemistrzem Polski.

Uczestniczył też w mistrzostwach świata w Wysokich Tatrach. Na skoczni średniej zajął 12. miejsce. Na skoczni dużej po skoku na 94,5 m prowadził po pierwszej serii, wyprzedzając m.in. Garija Napałkowa i Yukio Kasayę^[1]. W drugiej części zawodów reprezentant Związku Radzieckiego wylądował na 109,5 m. Pawlusiak skoczył w ładnym stylu 100,5 m, lecz upadł^[1]. Lądował na zakrocznej nodze, przez co jego narta zakrawędziowała. Zajął przez to dopiero 34. pozycję. Brązowy medal dla Polaków zdobył jednak Stanisław Gąsienica-Daniel. W pokazowym konkursie drużynowym polska reprezentacja w składzie Pawlusiak, Daniel, Józef Przybyła, Adam Krzysztofiak zajęła 5. pozycję (startowało 18 ekip)^[6].

Po mistrzostwach polscy skoczkowie udali się do Stanów Zjednoczonych, gdzie wystartowali na skoczni mamuciej w Ironwood. Podczas treningu Pawlusiak doznał ciężkiego upadku, uderzając klatką piersiową w zeskok skoczni^[1]. Miał rozerwany mostek i nie startował już do końca sezonu.

1970/1971

Pawlusiak po powrocie do wysokiej formy wygrał konkurs w Oberwiesenthal, był też 14. i 9. w Sapporo podczas próby przedolimpijskiej^[1]. W Turnieju Czterech Skoczni był na 7. pozycji^[7], a w Oberstdorfie zajął 3. lokatę^[8]. Wygrał też Spartakiadę Armii Zaprzyjaźnionych w Zakopanem. Ponownie zdobył srebro w MP.

1971/1972

W kolejnej edycji Turnieju Czterech Skoczni był na 27. miejscu^[9]. Podczas konkursu finałowego pękła mu panewka stawu biodrowego^[1]. Na igrzyskach olimpijskich w Japonii, startując z niewyleczoną kontuzją, zajął 32. na średniej i 18. miejsce na dużej skoczni^[10]. Wywalczył też brązowy krążek mistrzostw kraju. Miał również reprezentować Polskę na I Mistrzostwach Świata w Lotach Narciarskich w Planicy, jednak z powodu lęku po wypadku na mamucie w USA nie stawił się przed wyjazdem na zbiórce w Katowicach^[11].

1972/1973

Wielka Krokiew – skocznia, której Tadeusz Pawlusiak był rekordzistą.

W klasyfikacji generalnej 21. TCS uplasował się na 89. miejscu^[12]. Wystartował wówczas tylko w austriackiej części cyklu. 1 kwietnia 1973 Pawlusiak ustanowił rekord Wielkiej Krokwi, wynoszący dotąd 112 m. Zmagania obserwowało kilkadziesiąt tysięcy widzów^[1]. Na skoczni panowały trudne warunki. W pierwszej serii jedynie Pawlusiak przekroczył setny metr. W finale podniesiono belkę. Skaczący jako ostatni Pawlusiak po płynnym locie wylądował na 113 m, zostając nowym rekordzistą^[1]. W tym samym sezonie ponownie wygrał Zimową Spartakiadę Armii Zaprzyjaźnionych, rozgrywaną w bułgarskim Pamporowie. Zajął piąte miejsce w Szwajcarskim Tygodniu Skoków. Był najlepszy w Memoriale Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny^[3]. Zdobył dwa medale MP – złoty na skoczni normalnej i srebrny na dużej.

1973/1974

30 września 1973 zajął drugie miejsce w igelitowych zawodach we Frenštácie pod Radhoštěm, przegrywając jedynie z Heinzem Wosipiwo^[13].

W Turnieju Czterech Skoczni uplasował się na 11. pozycji^[14]. Najlepiej spisał się w Oberstdorfie, gdzie był 8.^[15] Został też wicemistrzem kraju oraz zdobył brązowy medal za trzecie miejsce w konkursach o MP.

Na światowym czempionacie w szwedzkim Falun był 10. na skoczni średniej^[3]. Podczas treningu na dużej skoczni ponownie doznał rozerwania mostka^[1]. Trenerem kadry był wówczas Janusz Fortecki.

1975/1976

Po wyleczeniu kontuzji wziął udział w kolejnym TCS. Zajął wówczas 17. pozycję^[16]. Najlepiej zaprezentował się w Garmisch-Partenkirchen, gdzie był na 7. miejscu^[15].

Na olimpiadzie w austriackim Innsbrucku był 31. i 52.^[10] Najlepiej skakali wtedy Austriacy, którzy dominowali dzięki nowym kombinezonom^[1]. Zdobył też brąz na MP.

Późniejsze sezony

W sezonie 1977/1978 skakał jeszcze w RFN na Turnieju Czterech Skoczni, w którym zajął 78. lokatę^[17]. W 1977 zdobył srebrny i brązowy medal mistrzostw kraju. Rok później był drugi.

Ostatnim sukcesem Pawlusiaka było 4. miejsce na mistrzostwach kraju w 1979 roku. Potem, w wieku 33 lat, zakończył swą sportową karierę. Z uprawiania sportu nie miał żadnych korzyści materialnych^[1].

W latach 1979–1989 był trenerem w BBTS Włókniarz Bielsko-Biała^[3].

Życie prywatne

Mieszkał w Wilkowicach koło Bielska-Białej; prowadził własną działalność gospodarczą. Absolwent Technikum Ogrodniczego^[3]. Był synem Józefa (przed II wojną światową uprawiał on biegi na nartach w klubie Strzelec i startował w biegu patrolowym^[4]) i Heleny; miał siostrę Annę Pawlusiak-Dobiję, biegaczkę, olimpijkę z olimpiady 1976 i braci: Piotra Pawlusiaka (trener kombinatorów w Starcie Zakopane, jako szkoleniowiec na igrzyskach w 1994^[3]), Stanisława Pawlusiaka, skoczka, olimpijczyka z 1980 oraz Józefa Pawlusiaka, narciarza biegowego, olimpijczyka z igrzysk w 1980.

Skoczek żonaty był z inną narciarką; ich syn Wojciech (ur. 27 lutego 1986^[18]) jeździ na nartach w LKS Jastrząb Szczyrk^[18].

Tadeusz Pawlusiak zmarł 16 kwietnia 2011 roku^[19].

Osiągnięcia

Igrzyska olimpijskie

1972 Sapporo	–	32. miejsce (K-86), 18. miejsce (K-110)
1976 Innsbruck	–	31. miejsce (K-84), 52. miejsce (K-104)

Starty T. Pawlusiaka na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Skocznia	Punkt K	Konkurs	Skok 1	Skok 2	Nota	Strata	Zwycięzca
32.	6 lutego	1972	Sapporo	Miyanomori	K-86	indywid.	73,5 m	71,5 m	197,9 pkt.	46,3 pkt.	Yukio Kasaya
18.	11 lutego	1972	Sapporo	Ōkurayama	K-110	indywid.	87,0 m	90,0 m	183,3 pkt.	36,6 pkt.	Wojciech Fortuna
31.	7 lutego	1976	Seefeld	Toni-Seelos-Olympiaschanze	K-84	indywid.	74,5 m	74,0 m	210,2 pkt.	41,8 pkt.	Hans-Georg Aschenbach
52.	15 lutego	1976	Innsbruck	Bergisel	K-104	indywid.	75,0 m	67,0 m	130,8 pkt.	104,0 pkt.	Karl Schnabl

Mistrzostwa świata

1970 Wysokie Tatry	–	12. miejsce (K-90), 34. miejsce (K-115)
1974 Falun	–	10. miejsce (K-90)

Turniej Czterech Skoczni

				klas.
18. Turniej Czterech Skoczni
13	63	8	33	24
19. Turniej Czterech Skoczni
				klas.
3	16	22	5	7
20. Turniej Czterech Skoczni
				klas.
23	39	18	41	27
21. Turniej Czterech Skoczni
				klas.
-	-	8	16	89
22. Turniej Czterech Skoczni
				klas.
8	23	10	30	11
24. Turniej Czterech Skoczni
				klas.
39	7	19	18	17
26. Turniej Czterech Skoczni
				klas.
72	54	-	-	78

Mistrzostwa Polski

dwukrotny mistrz Polski: 1969 (K-90), 1973 (K-70)^[20]
sześciokrotny wicemistrz Polski: 1970, 1974 (K-70), 1971, 1973, 1977, 1978 (K-90)^[20]
czterokrotny brązowy medalista MP: 1972, 1977 (K-70), 1974, 1976 (K-90)^[20]

Inne

Zimowa Spartakiada Armii Zaprzyjaźnionych 1971 – złoty medal^[3]
Zimowa Spartakiada Armii Zaprzyjaźnionych 1973 – złoty medal^[3]
Szwajcarski Tydzień Skoków 1973 – 5. miejsce
Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny 1973 – 1. miejsce
Puchar Beskidów 1970 – 1. miejsce

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Szatkowski 2006 ↓, s. 2.
↑ Zmarł Tadeusz Pawlusiak. pzn.pl, 2011-04-16. [dostęp 2011-04-16]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ PAWLUSIAK TADEUSZ. pkol.pl. [dostęp 2012-01-29].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Szatkowski 2006 ↓, s. 1.
↑ Turniej Czterech Skoczni 1969/1970. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
↑ Historia występów polskich skoczków w konkursach drużynowych. Skijumping.pl. [dostęp 2011-11-27].
↑ Cup standings. fis-ski.com. [dostęp 2014-12-14]. (ang.).
↑ Wspomnienie o Tadeuszu Pawlusiaku. wp.pl. [dostęp 2012-01-28].
↑ Turniej Czterech Skoczni 1971/1972. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
↑ ^a ^b Tadeusz Pawlusiak. Sports-reference.com. [dostęp 2012-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-23)].
↑ Dziś otwarcie mistrzostw świata w Planicy. „Dziennik Polski, nr 71 (8734)”, 1972-03-24. Prasowe Zakłady Graficzne w Wielopolu. (pol.).
↑ Turniej Czterech Skoczni 1972/1973. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
↑ Adam Kwieciński: Frenstat CZE 1973.09.30 GP Fr. wyniki-skoki.hostingasp.pl. [dostęp 2014-06-22]. (pol.).
↑ Turniej Czterech Skoczni 1973/1974. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
↑ ^a ^b PAWLUSIAK Tadeusz. fis-ski.com. [dostęp 2012-01-29].
↑ Turniej Czterech Skoczni 1975/1976. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
↑ Turniej Czterech Skoczni 1977/1978. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
↑ ^a ^b Szatkowski 2006 ↓, s. 3.
↑ Zmarł Tadeusz Pawlusiak. Skijumping.pl. [dostęp 2012-01-29].
↑ ^a ^b ^c Wyniki Mistrzostw Polski - 1920-2002. Skijumping.l. [dostęp 2011-06-18].

Bibliografia

Polski Komitet Olimpijski: Tadeusz Pawlusiak – sylwetka w portalu www.olimpijski.pl. www.olimpijski.pl. [dostęp 2014-12-21]. (pol.).
Wojciech Szatkowski: Tadeusz Pawlusiak - elegancki skoczek. Skijumping.pl, 2006-09-19. [dostęp 2012-01-29]. (pol.).
Legendy polskiego sportu, cz. 1 Białe szaleństwo, Aniela Tajner, fundacja „Gloria Victoribus”, 1991, str. 82-84
BogdanB. Tuszyński BogdanB., Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2006, HenrykH. Kurzyński, Warszawa: Fundacja Dobrej Książki, [2007?], s. 620, ISBN 978-83-86320-10-3, OCLC 749704893 .

[CITEREFSzatkowski20062-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Szatkowski 2006 ↓, s. 2.

[2] Zmarł Tadeusz Pawlusiak. pzn.pl, 2011-04-16. [dostęp 2011-04-16]. (pol.).

[olimp-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ PAWLUSIAK TADEUSZ. pkol.pl. [dostęp 2012-01-29].

[CITEREFSzatkowski20061-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Szatkowski 2006 ↓, s. 1.

[5] Turniej Czterech Skoczni 1969/1970. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].

[6] Historia występów polskich skoczków w konkursach drużynowych. Skijumping.pl. [dostęp 2011-11-27].

[7] Cup standings. fis-ski.com. [dostęp 2014-12-14]. (ang.).

[8] Wspomnienie o Tadeuszu Pawlusiaku. wp.pl. [dostęp 2012-01-28].

[9] Turniej Czterech Skoczni 1971/1972. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].

[wyn-10] Tadeusz Pawlusiak. Sports-reference.com. [dostęp 2012-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-23)].

[11] Dziś otwarcie mistrzostw świata w Planicy. „Dziennik Polski, nr 71 (8734)”, 1972-03-24. Prasowe Zakłady Graficzne w Wielopolu. (pol.).

[12] Turniej Czterech Skoczni 1972/1973. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].

[13] Adam Kwieciński: Frenstat CZE 1973.09.30 GP Fr. wyniki-skoki.hostingasp.pl. [dostęp 2014-06-22]. (pol.).

[14] Turniej Czterech Skoczni 1973/1974. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].

[fis-15] PAWLUSIAK Tadeusz. fis-ski.com. [dostęp 2012-01-29].

[16] Turniej Czterech Skoczni 1975/1976. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].

[17] Turniej Czterech Skoczni 1977/1978. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].

[CITEREFSzatkowski20063-18] Szatkowski 2006 ↓, s. 3.

[19] Zmarł Tadeusz Pawlusiak. Skijumping.pl. [dostęp 2012-01-29].

[mp-20] Wyniki Mistrzostw Polski - 1920-2002. Skijumping.l. [dostęp 2011-06-18].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]