Takhtajaniantha
 Takhtajaniantha austriaca | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Takhtajaniantha |
| Nazwa systematyczna | |
| Takhtajaniantha Nazarova Biol. Zhurn. Armenii 43: 179 (1990) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
Takhtajaniantha – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 14 gatunków[4]. Występują one głównie w Azji, rosnąc tu na rozległych obszarach z wyjątkiem południowych i wschodnich krańców kontynentu oraz we wschodniej Europie. Jeden gatunek – T. austriaca rośnie także w Europie Południowej i Środkowej sięgając na zachodzie do Francji, a na północy do Niemiec i Słowacji[4]. W Polsce brak przedstawicieli tego rodzaju[5].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj z podplemienia Scorzonerinae, plemienia Cichorieae z podrodziny Cichorioideae z rodziny astrowatych Asteraceae[6]. Rodzaj wyodrębniony został w 1990 jako takson monotypowy obejmujący tylko gatunek Takhtajaniantha pusilla[7]. Późniejsze analizy relacji filogenetycznych w obrębie plemienia Scorzonerinae i zwłaszcza polifiletycznego rodzaju wężymord Scorzonera wykazały, że Takhtajaniantha pusilla i grupa innych gatunków z Azji i wschodniej Europy tworzy odrębny klad, co w klasyfikacji zakładającej podział na monofiletyczne rodzaje uzasadnia wyodrębnienie Takhtajaniantha[8]. Dalsze prace potwierdziły odrębność zaliczanych tu gatunków oraz przynależność do tej grupy sięgającego Europy Środkowej i Zachodniej gatunku Scorzonera austriaca[9], w efekcie współcześnie klasyfikowanego jako Takhtajaniantha austriaca[4].
- Wykaz gatunków[4]
- Takhtajaniantha austriaca (Willd.) Zaika, Sukhor. & N.Kilian
- Takhtajaniantha capito (Maxim.) Zaika, Sukhor. & N.Kilian
- Takhtajaniantha crispa (M.Bieb.) Zaika, Sukhor. & N.Kilian
- Takhtajaniantha curvata (Popl.) Chepinoga
- Takhtajaniantha glabra (Rupr.) Chepinoga
- Takhtajaniantha grubovii (Lipsch.) E.Hatami, N.Kilian & K.E.Jones
- Takhtajaniantha ikonnikovii (Lipsch. & Krasch.) Zaika, Sukhor. & N.Kilian
- Takhtajaniantha mongolica (Maxim.) Zaika, Sukhor. & N.Kilian
- Takhtajaniantha pratorum (Krasch.) Chepinoga
- Takhtajaniantha pseudodivaricata (Lipsch.) Zaika, Sukhor. & N.Kilian
- Takhtajaniantha pusilla (Pall.) Nazarova
- Takhtajaniantha subacaulis (Regel) Zaika, Sukhor. & N.Kilian
- Takhtajaniantha tau-saghyz (Lipsch. & G.G.Bosse) Zaika, Sukhor. & N.Kilian
- Takhtajaniantha veresczaginii (Kamelin & S.V.Smirn.) Kamelin & S.V.Smirn.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-10-28] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-10-28] (ang.).
- ↑ Takhtajaniantha E. A. Nazarova, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2024-10-28].
- ↑ a b c d Takhtajaniantha Nazarova, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-10-28].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 163, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Genus Takhtajaniantha Nazarova. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-10-28].
- ↑ Ė.A. Nazarova, Takhtajaniantha Nazarova and Lactucella Nazarova - two new genera of the tribe Lactuceae (family Asteraceae), „Biologicheskiĭ Zhurnal Armenii”, 43 (3), 1990, s. 179-183 [dostęp 2024-10-28].
- ↑ Evgeny V. Mavrodiev i inni, Phylogenetic Relationships in Subtribe Scorzonerinae (Asteraceae: Cichorioideae: Cichorieae) Based on ITS Sequence Data, „Taxon”, 53 (3), 2004, s. 699-712, DOI: 10.2307/4135445, JSTOR: 4135445 [dostęp 2023-02-11].
- ↑ Maxim A Zaika i inni, Scorzonera sensu lato (Asteraceae, Cichorieae) – taxonomic reassessment in the light of new molecular phylogenetic and carpological analyses, „PhytoKeys”, 137, 2020, s. 1–85, DOI: 10.3897/phytokeys.137.46544 [dostęp 2024-10-28].